Opinion
Punts en debat sus la crotz occitana: 9. Cronologia
d) Lengadòc, Provença, Dalfinat
S’es passat progressivament del Comtat de Tolosa a la província de Lengadòc amb qualques modificacions territorialas. La crotz ramondenca, totjorn emplegada, venguèt la crotz de Lengadòc. Se trobava dins divèrses luòcs, notadament dins d’edificis religioses, glèisa dels jacobins a Tolosa, catedrala de Nimes, abadiás coma La Sèlva (Tarn e Garona), Lagrassa (Aude), Candelh (Tarn)… Èra utilisada per las societats culturalas, istoricas, patrimonialas. Acompanhava las realizacions importantas de la província de Lengadòc coma lo canal de Tolosa a Seta. Las darrièiras decennias, los que participavan a las reünions dels Estats recebián cada an un geton amb la crotz, de figuras diferentas d’una annada sus l’autra. De vilas e vilòtas l’adoptèron dins lor emblèma. Òm dispausa atal d’una colleccion importanta de figuras divèrsas.
Darrièr geton dels Etats de Lengadòc en 1790. Histoire générale de Languedoc, tòme 16.
Dins lo meteis periòde, de familhas nòblas provençalas o dalfinesas placèron la crotz dins sas armas. Es lo cas dels Tezan-Venasca e dels successors dels Gigondàs; aquesta familha s’èra escantida mas un Pelletier qu’aviá maridat una parenta dels ancians senhors tornèt prene la figura. Es lo cas dels Sabran puèi dels Brancas; dels divèrses Ademar; dels Escalins; dels Bauces; dels Bufevent; dels Bofin d’Argençon. Es notable que de familhas nòblas sonque dempuèi lo sègle XVI ajan adoptat aquesta crotz: los d’Étienne, Gueydan, Valbelle.
Aquela multiplicitat de familhas sembla legitimar l’indicacion de Léon Jéquier qu’aquesta crotz seriá federativa d’una part de la noblessa provençala. Aquel interès a regisclat sus divèrsas vilas: dins lo Comtat Venaicin, Buòus, Gigondàs, Metamís, Sant Daidièr,Travalhan, Venasca; tanben Cerèsta (Alps de Nauta Provença) que dependiá dels Brancas al sègle XVII.
En Provença, progressivament la crotz es devenguda mai populara. Se pòt citar la ciutat de Murs qu’installèt una crotz de pèira en 1725.
Crotz de Murs. Fòto Alain Fournier.
De sègle en sègle, i a agut un creis de l’estacament de las populacions a aquesta figura en Lengadòc e, tanben, en Provença, al mens localament.
Après la revolucion francesa, la crotz occitana es tornar presenta. Dos exemples: al sud del Dalfinat, la Societat d’Estudis dels Nauts Alps, fondada en 1881, a plaçat la crotz e un dalfin dins son blason; pus tard, d’escòlas felibrencas adoptèron la crotz occitana amb la cigala e l’estela de sèt brancas, notadament a Tolosa e dins Tarn.
S’es passat progressivament del Comtat de Tolosa a la província de Lengadòc amb qualques modificacions territorialas. La crotz ramondenca, totjorn emplegada, venguèt la crotz de Lengadòc. Se trobava dins divèrses luòcs, notadament dins d’edificis religioses, glèisa dels jacobins a Tolosa, catedrala de Nimes, abadiás coma La Sèlva (Tarn e Garona), Lagrassa (Aude), Candelh (Tarn)… Èra utilisada per las societats culturalas, istoricas, patrimonialas. Acompanhava las realizacions importantas de la província de Lengadòc coma lo canal de Tolosa a Seta. Las darrièiras decennias, los que participavan a las reünions dels Estats recebián cada an un geton amb la crotz, de figuras diferentas d’una annada sus l’autra. De vilas e vilòtas l’adoptèron dins lor emblèma. Òm dispausa atal d’una colleccion importanta de figuras divèrsas.
Darrièr geton dels Etats de Lengadòc en 1790. Histoire générale de Languedoc, tòme 16.
Dins lo meteis periòde, de familhas nòblas provençalas o dalfinesas placèron la crotz dins sas armas. Es lo cas dels Tezan-Venasca e dels successors dels Gigondàs; aquesta familha s’èra escantida mas un Pelletier qu’aviá maridat una parenta dels ancians senhors tornèt prene la figura. Es lo cas dels Sabran puèi dels Brancas; dels divèrses Ademar; dels Escalins; dels Bauces; dels Bufevent; dels Bofin d’Argençon. Es notable que de familhas nòblas sonque dempuèi lo sègle XVI ajan adoptat aquesta crotz: los d’Étienne, Gueydan, Valbelle.
Aquela multiplicitat de familhas sembla legitimar l’indicacion de Léon Jéquier qu’aquesta crotz seriá federativa d’una part de la noblessa provençala. Aquel interès a regisclat sus divèrsas vilas: dins lo Comtat Venaicin, Buòus, Gigondàs, Metamís, Sant Daidièr,Travalhan, Venasca; tanben Cerèsta (Alps de Nauta Provença) que dependiá dels Brancas al sègle XVII.
 |  |  |  |  |
Crotz de Murs. Fòto Alain Fournier.
De sègle en sègle, i a agut un creis de l’estacament de las populacions a aquesta figura en Lengadòc e, tanben, en Provença, al mens localament.
Après la revolucion francesa, la crotz occitana es tornar presenta. Dos exemples: al sud del Dalfinat, la Societat d’Estudis dels Nauts Alps, fondada en 1881, a plaçat la crotz e un dalfin dins son blason; pus tard, d’escòlas felibrencas adoptèron la crotz occitana amb la cigala e l’estela de sèt brancas, notadament a Tolosa e dins Tarn.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
I a pas cap de comentari
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari