Ente comença e ente s’acaba la latinitat mi demandava un, content que noastre Ritme dei Sasons bessonesse doei parlars latins, lo provençau e lo francés? Entre lo Rio Grande an nòrd e Patagonia au miegjorn, lei locutors de l’espanhòu, dau portugués e dau francés son mai de 300 miliens en America. Entre Alger e Luanda (Angola), son mai de 100 miliens d’Africans. En Asia, passon pas lei tres miliens, entre lei francofònes dau Liban e de Soria (Syrie) e lei lusofònes de Macao e de Timor- est. Cinc cents mile en Oceania (Polinesia, Nòva Caledonia), son pas mai de cincanta o cent en Antartica ente l’i a una escòla ente de pichons chilians aprenon l’espanhòu. Convèn de quichar sus lo fach que la quasi totalitat d’aquelei locutors parlon au mens doas lengas, una latina e una autra, vernaculara. Lo plurilinguisme es lo solet avenidor per lei “pichòteis” lengas. En Euròpa, lo “bloc” latin, Portugau, Espanha, Italia, França, per una part Belgica e Soïssa, mete ensèms lengas nacionalas e lengas “mens espandidas” (moins répandues) latinas. Mai l’i a tanbèn un espaci latin isolat de 30 miliens de locutors, au mitan deis eslavofonas, la Romania. Lo romanés sembla un pauc au provençau, e per carriera de Bucuresti, l’uelh e l’aurelha s’acostumon lèu a n’aquèu parlar que manleva lo vocabulari modèrne e tecnic au francés. Lei destins dau romanés e de la lenga d’Òc son opausats. Quora l’estat de Romania siguet creat, lei Romanés avián ges de lenga nacionala. Per si donar una legitimitat, son anats querre lo parlar d’origina latina, un modeste eiritage dei legiens romanas vengudas 2000 ans puslèu, que lei pastres dei monts de Carpatas avián mantengut ribon-ribanha maugrat l’egemonia dau turc e dei lengas eslavas. Nautrei Provençaus avèm una lenga de prestigi, mai avem pas poscut ne’n faire una lenga d'Estat.