Vaquí un comunicat del Ministèri de l’Interior… musica… etc.
 
Non, soi pas en carga de l’educacion dels ciutadans e escrivi pas tanpauc per vos rapelar que deman i a una eleccion presidenciala dins lo doç país de França!
 
Los legeires de Jornalet an pas besonh d’un palhassa per los assabentar sul cossí del perqué. En mai d’aquò, riscariái la colèra de la justícia se qualqu’un portava lo pet per çò que se sap de’n pertot l’influéncia de mas cronicas sus la vida politica exagonala!
 
E devètz admetre que seriá domatge que mos legeires agèssen pas pus lo léser de se congostar de mas pensadas prigondas que valon —a còps mas pas totjorn— los prepausses prononciats per un Tal al Cafè del comèrci!
 
Lo temps se sarra donc e quand me legiretz vos demorarà pas que qualques oras per prene una decision que farà que participaretz, o pas, a la mesa en practica de la politica del colibrí per lo grand país de França — o per França, aquel grand país!
 
Endevini las remarcas: aquel palhassa nos demandariá d’anar votar que s’i prendriá pas d’una faiçon diferenta! Perqué anar votar quand i a la guèrra en cò del vesin? Perqué anar votar quand, se ne cresèm los especialistas serioses, lo rescalfament climatic es a nòstra pòrta?
 
E d’autres: Nos amagan de causas! Amb lor vaccin contra la Covid-19, los laboratòris grands se son entenduts amb los govèrns per mesurar la resisténcia a una dictadura mondiala.
 
E d’autres encara mai assabentats: Ieu, coneissi qualqu’un qu’a un amic que son fraire viu amb una femna que fa partida dels conselhièrs del president, etc.
 
Sembla pas mas, quitament dins los “territòris rurals”, las novèlas circulan e los d’ennaut o pòdon pas tot amagar, çò dison!
 
E òc! La tecnologia amb las rets socialas de tota mena permet a totòm de se creire al centre de las causas del moment que sap legir o, al mens, deschifrar un tèxt; que comprenga o pas, a pas ges d’importància; trobarà leu qualqu’un per lo confortrar dins l’idèa fosca qu’aviá de tal o tal eveniment, de tala o tala frasa prononciada per un arlèri sul fenestron.
 
Autres còps, es a dire avant Internet, las gents èran pas pus aluserpidas e, a la sortida dels mitins, mai d’un seriá estat plan embestiat per explicar çò qu’aviá dich lo candidat o l’intervenent; ça que la, avián totjorn la responsa adequata se, per cas, un autre quidam voliá saber lor vejaire: “O ai pas tot comprés mas, puta, a plan parlat!” E l’afar ne demorava aquí. Èra colhon benlèu mas aviá lo sens de la mesura e del ridicul e se fisava a çò que coneissiá de la vida vidanta: un mossur anat a las escòlas generalament e que parlava ben s’ameritava la consideracion d’un que, coma el, coneissiá las letras de segur mas èra pas capable de parlar en public!
 
L’eslogan d’un marca de telefonets —ara desapareguda, me sembla— èra: “N. rapròcha los òmes”. A saber!
 
Ai qualques dobtes sustot après aver legit dins un mèdium que, al país de Descartes, un país que se vanta de son racionalisme, i a un Francés sus dètz —9% contra 16% en lo Estats Units— a creire que la Tèrra es plata!
 
Arribats a n’aquel punt, totas las suputacions son permesas… Lo pessimista dirà que la tresena guèrra mondiala ven de començar quand l’optimista afortirà qu’es de la propaganda pura de la part dels Estats units e dels païses de l’Otan; e, generalament, totas aquelas bravas gents serián plan embestiadas de localizar Ucraïna sus una mapa europèa… e parli pas dels Estats unidencs!
 
Coma disiá lo poèta al pintre sus una escala: “Se l’escala tomba, arrapa-te al pincèu!”
 
De tota faiçon, Tèrra plata o pas, colibrí o pas, nòstra democracia malauteja e podèm seguir la dralha dels Poloneses, Ongareses, etc. o agir per que la “democratura” de l’ora d’ara tòrna una democracia…