Es fòrça banau ara de díser qu’a la guèrra de las armas s’es ajustada la guèrra de la comunicacion, aperada tanben “guèrra deus mots”. Es pas vertadièrament una navetat, èra dejà lo cas per las guèrras ditas “modèrnas” dempuèi la debuta deu sègle XX-au.
 
Sus çò que’s debana en Ucraïna, sabèm qu’en Russia es pas permés de parlar de “guèrra”, pr’amor que s’agiré d’una “operacion militària especiala”. Se quauqu’un parla de “guèrra”, aquò se pòt considerar coma “informacion mensongèra sus las fòrças armadas” e vos pòt costar dinc a quinze annadas de preson. Poden doncas pas aperar un gat un gat…
 
Deu nòste costat, i a tanben mots que’m mancan. Non pas que sian interdits, mes son pas utilizats peus jornalistas e aquò be’m hè dòu.
 
Repròchi los moments quan los jornalistas emplegan los mots “Los Russes”, “Russia” o quitament “Moscòu” quan benlèu seré milhor d’emplegar los mots “soldats russes”, “armada russa” o “poder rus”. Quina diferéncia, me demandaratz?
 
Es fòrça important segon jo. Son pas ciutadans que hèn la guèrra, son soldats. Benlèu son professionaus e engatjats que cresen a l’emplec de la fòrça, e doncas lo mot “soldats russes” s’aplicaré milhor, benlèu son aperats civius qu’i son forçats, e lavetz l’utís de malastre deu pòble ucrainian es una institucion que s’apèra “l’armada russa”.
 
Pr’amor que çò que manca dens tot aquò, es de tornar brembar qu’aqueste malastre es la resulta d’una politica militarista, basada sus la hidança dens l’emplec de la fòrça. E cau pas descobrir aquò ara, mes i cau pensar quan vesèm la desfilada deus tancs e deus missiles sus la Plaça Roja los jorns de hèstas nacionalas o sus autas plaças deu monde.
 
Utilizar pas aquestes mots es empachar de pensar qu’una aute camin es possibla, lo deu pacifisme. E diserí quitament: lo de l’antimilitarisme. La critica de cap ad aquesta institucion (e non pas de cap aus òmes que la compausan) èra fòrça viva dens las annadas setanta deu sègle passat. Se cau brembar plan de la cançon de Greame Allwright: “Dinc a la cinta”, de la de Maxime Le Forestier: “Paracadudista” o encara de l’album de dessenhs de Cabu: “Avalisca totas las armadas!”
 
Mercés a l’estofada de la pensada progressista operada peus mèdias màgers (d’un biaish “doç” de’n çò de nosautes, comparat dambe lo metòde potinesc), l’idèia pacifista o antimilitarista a pas mès d’espaci per s’exprimir e es pas pro representat dens l’esperit de las joenas generacions.
 
La guèrra en Ucraïna seré lo bon parat per tornar brembar que las armas son hèitas per atacar e tuar, que, a còps, soldats qu’assasinan civiu hèn pas qu’aubedir aus mandaments d’un superior mercés a una institucion militara que deisha pas lo dret de pensar e vos pòt obligar a complir actes que jutjatz indignes.
 
Atengui doncas d’ausir, au lòc de “crimis de guèrra perpetrats peus Russes”, la frasa “crimis de guèrra perpetrats per l’armada russa”, au mens peu respècte de totis los Russes que son contra aquesta “operacion espaciala” (sic) e los qu’an deishat lo país.