capçalera campanha

Opinion

Waze amb los 'accents regionals' occitans

Laurenç Revèst

Laurenç Revèst

Escrivan, traductor. Dialectològue, Doctor en lingüistica. President onorari dal Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc.

Mai d’informacions
Coma aplicacion GPS de telefonets, avèm Google maps e un autre sonat Waze. 
 
Los avantatges rapòrt al gigant de Google? Lo chamin se posiciona en foncion de vos e non solament rapòrt dal nòrd. 
 
E dins de novitats passaias quasi inapercebuas aquesto mes, avèm la chausia de lenga, ben evidentament, e mai de variantas. Angleses amb los diferents accents britanics, estatsunitans, parier per lo castilhan amb sos diverses accents, lo bielorusse, eça.
 
Ren en occitan per malastre, per lo moment, mas i son doas “voses” amb l’accent occitan. Un pauc normal vist l’espandi de la lenga occitana costat francés e tanben per manca d’estandard conoissut socialament. L’espaci occitan es repartit en dos. Una votz per l’oèst, sonaia “Antonin” e l’autra per l’èst sonaia “Mireille”.
 
Los prenoms causits son ja simbolics. Lo prenom dal libre dal nòstre Prèmi Nobel de 1904, Frederic Mistral. E Antonin d’estil dal sud coma Marius, amb una finala en -in que fa un pauc occitan (Baptistin, Augustin, Rosin...), e que mete en valor la nasala finala.
 
   
Coma far? Per que Mireille la provençala vengue vòstra votz GPS, basta après aver dubèrt l’aplicacion, de clicar l’aut parlaire blau en bas a drecha de l’ecran, pi de clicar sus “Votz Waze”. Desvolopatz las lengas possiblas fins a “Français”, e seleccionatz l’accent que preferètz.
 
— Doncas avèm de’n primier la votz “Français – Mireille / Provençal” (Mirelha en occitan restablit). Atencion, valent a dire lo francés parlat amb l’accent occitan de fach. Un pauc de francitan (gaire d’occitanisme), “mèfi” (< mesfi(s)a (ti)”), “boulègue” (< bolega) e un pauc de fonetica occitana dins lo francés amb qualquas expressions qu’anam veire. Avètz comprés penso. E doncas minga version en lenga occitana dialècte provençal doncas. Ren de besonh de vos far un dessenh sus una mapa. 
 
Mas, detalh estonant, en provant sus mai d’un trajècte, la votz francesa estandarda es superiora dins lo sens que s’entende per las instruccions generalas (coma per la votz masculina en francés estandard sonaia Morgan). Al revenge se metètz ce qu’es de fach l’estandard, serà solament aquesta votz. 
 
Tanben, al contrari de la votz francesa (de fach estandarda avètz comprés) que ditz de vos, lo tutear directiu es de règla (coma per lo “Français – Biloute/ Ch’ti”, francés amb un pauc d’accent Ch’ti, qu’es ren una votz en dialècte d’Òil Picard, sonat Ch’ti).
 
Dins las caracteristicas? Una partença signalaia d’un “Allez, zou et mèfi è!” (Anem, zo e mèfi è!) o d’un “Prêt collègue? Allez zou alors!” (Lèst collèga? Anem, zo alora!). Un “Rond pointg” (rotonda) insistent per la provençala coma lo tolosan. Un “Police signalée, fais pas le mariole” (Polícia signalaia, non faire lo mariòl) per avisar de radars o de preséncia de policiers. Sovent, logic per un GPS, avèm los tradicionals ‘‘Tourne à gauche/droite” vira a seneca/drecha, amb una poncha d’accent laugier.
 
E totjorn per la provençala Mireille, un “Allez boulègue, on va pas dormir là” (Zo bolega, anam ren durmir aquí), “Hé bé voilà, on y est, Bonne Mère!” (E ben vaquí, i sèm, Bòna Maire!) per signalar l’arribaia. 
 
Nòta: avèm relevat “circulation dense, y a tarpin de monde plus loin” (circulacion densa, i es totplen de monde mai luènh) mas avèm jamai sabut d’ont venia aquel “tarpin” tipic marselhés aüra. De l’occitan? Pauc probable. Un comentator faceciós farà benlèu l’òbra.
 
 

— Avèm testat tanben “Français- Antonin/ Toulousain”. Antonin es lo prenom representant l’accent tolosenc, vos ditz per partir que chal far ‘La malle’ (la mala), a lo meme ‘Rond poing’, coma en provençal. De precisar qualques occitanismes clars relevats, “Tu as les chocolatines?, allez c’est parti!” (as las chocolatinas?, zo es partit), “Attention tu vas aller dans le bartàs” (atencion vas anar dins lo bartàs), e per l’arribaia una formula semblant a aquela de Mirelha “Hé bé voilà on est arrivés, adiu” (e! Ben vaquí sèm arribats, adiu).
 
A lèu benlèu per una version en occitan, coma existe ja per lo catalan, lo basco...


 
Per ne’n saber de mai, reportatges sus:
 

 

 
 
Var-Matin: “Fais pas le fada!”: Waze propose désormais une voix de guidage à l’accent provençal
 
BFMTV: WAZE PEUT DÉSORMAIS VOUS PARLER AVEC L'ACCENT TOULOUSAIN, PROVENÇAL OU CH’TI
 
abonar los amics de Jornalet
 
 

 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris

QuestionDeVerai Montalban
2.

Amb un accent asiatic o arabi, seriá considerat coma de racism?

  • 4
  • 0
JM
1.

Ua vergonha de ridiculizar los nostes accents!

  • 6
  • 0

Escriu un comentari sus aqueste article