Adieusiatz, monde! Amb tot çò que se passa, m’estona que los mèdia ajan pas publicat a la Una una enquista suls suicidis per saber se son en aumentacion o pas e balhat la tendéncia del moment: serián los joves, los vièlhs, los transgenres, etc.?
 
Ne soi pas encara arribat al punt d’aver renonciat als mèdia quals que sián per çò que me cal ben vos parlar de quicòm cada setmana!
 
Me sentiriái tròp malaürós, o cal dire, mas demest los qu’an lo coragte de me legir se n’i a un que coneis un mèdium —aimi pas mèdia al plural quand n’i a qu’un!— pro nèci per parlar d’un tren qu’arriba a l’ora o d’un cople, classic o dins lo vent, que viu sens problèma, soi prenèire.
 
Bon! Semblariá que lo calimàs que venèm d’aver, prengèsse qualques vacanças, al mens en çò mieu; mas me mesfisi per çò que soi segur que at home ai un microclima que seguís pas las previsions de la metèo.
 
Enfin, que lo calimàs s’acabe o pas, aquò càmbia pas las novèlas del front!
 
Pel moment, lo front es en Ucraïna que lo dictador de l’èx-país fraire li declarèt la guèrra, i a un pauc mai de cinc meses en pensant que son armada plegariá l’afar en una setmana o doas e qu’un gauleiter local metriá en plaça, en res de temps, una democracia a la bielorussa…
 
Vos sovenètz? Es aquel òme que diguèt als repotegaires que contestavan las eleccions qu’aviá pas pres lo poder trenta ans abans per se faire caçar coma un malfatan… En mai d’aquò, es un òme que compren las preocupacions de Valdimir.
 
Es pas coma l’intermitent de l’espectacle de Kyiv e de sos amics qu’an l’audàcia de luchar per defendre lor país e esitan pas a ne pagar lo prètz per plegar pas l’esquina davant un sacaman qu’a renegat e que renèga totas las promessas qu’a pogut faire tant a Ucraïna qu’als representants dels païses de l’Union europèa.
 
Se, dins lo país pregond, la faula per motivar l’operacion de polícia d’Ucraïna èra estada acceptada pel “pòble” gràcias a la propaganda del regim, los meteisses veson ben tornar al vilatge mantuns joves dins una saca —lo progrès es present petot e la saca a remplaçada la caissa!— o an pas cap de novèlas de lors dròlles… e n’auràn pas, los paures.
 
La guèrra en dentèla, aquò se canta mas se viu pas. En Russia, la censura escon totes los massacres dels civils e, de segur, son los nazis ucraïnians qu’anientisson las vilas jos las bombas…
 
Se la reaccion de l’Union Europèa e de Gran Bretanha —e los Estats Units— foguèt unanima e se ni una ni l’autra triguèron pas per enviar armas e municions, se las opinions èran d’a fons darrièr los governaments per un còp e se las sanccions foguèron lèu lèu aplicadas, la dificultat màger, al mens per loa poténcias europèas e Gran Bretanha es de servar una posicion identica sus la durada.
 
Prene una decision comuna a vint e sèt e la servar quand las economias son imbricadas desempuèi autant d’annadas es pas causa aisida. Los païses europèus pensavan de n’aver acabat amb los conflictes militars e avián passat per malhas las alèrtas successivas provocadas per Russia cap als païses satèllits d’un còp èra.
 
Lo gas o l’òli russes asaigavan Euròpa fins ara; lo desvolopament de l’economia europèa depen d’eles… Sanccions, òc! Mas d’unes, sens o dire tròp fòrt ça que la, considèran que los Ucraïnians son pas estats rasonables, etc. e qu’es un afar que los concernís pas.
 
Una parentèsi: aquò me fa pensar a l’assassinat dels jornalistas de Charlie-Hebdo… o avián plan cercat, disián d’unes…
 
Adara que los dats an començat de rotlar, degun sap pas quand ni coma s’arrestaràn. Sembla pas possible tnpauc de dire coma los Ancians: “Quo usque tandem abutere, Catilina, patientia nostra?”
 
Aquesta matin, lo filh es vengut me veire e lo tren regional èra a l’ora — a un vintenat de quilomètres de l’ostal, ça que la; cal pas somiar.
 
Enfin, una bona novèla!