Dins los comentaris de Jornalet e dins los debats subre l’occitan, la granda question es l’utilitat del combat occitanista, ara que “lo pòble parla francés — e un francés cada jorn mai estandard”, coma o escriu Jaume Costa dins sos articles: occitanisme enjòc politic o passatemps.
 
La respòsta es dins la credibilitat del projècte que propausam a totes e totas per las annadas que venon, tal coma o foguèt la luta contra la monarquia, lo colonialisme, l’antisemitisme, lo racisme, la discriminacion de las femnas o dels omosexuals. Totes aqueles projèctes devenguèron majoritaris gràcia a las lutas, mas tanben perque aportavan mai d’avantatges a la majoritat de la populacion que de prejudicis.
 
Per non portar prejudici a la societat occitana francesa d’uèi, nos caldrià propausar un modèl de societat que permeta de contunhar de viure dins una societat ont tot lo monde parla francés estandard, mas ont l’occitan es present e acceptat pertot, ont cadun e caduna pòt se sentir mai o mens francés e occitan.
 
Pensi que dins la realitat d’uèi, l’occitanisme principal deu s’inscriure clarament dins lo bilingüisme. E per èsser credible, caldriá acceptar una dissimetria iniciala ont tot lo monde pòt contunhar parlar sonque francés o italian (Aran es a part) mas ont l’occitan deu èsser present e finançat pertot e ont se trufar dels que parlan occitan devenga una discriminacion lingüistica.
 
E mai, per gasanhar aquela batalha, lo discors istoric o cultural subre la repression passada de l’occitan non basta pas per aver una majoritat qu’accèpta un bilingüisme official. Lo trabalh actual del militantisme occitan deu s’enfortir a tot nivèl, cultural, educatiu, economic, politic... Devèm mostrar que nòstre projècte s’inscriu dins la perspectiva d’una societat multiculturala, religiosament toleranta o multilingüistica que deven una nòrma a l’escala europèu. Dins aquela perspectiva, la discriminacion de las lengas de França autra que lo francés non pòt pas èsser la norma.
 
Los occitanistas devon mostrar que de democracia francesa, espanhòla e italiana federalas e plurilinguas que refusan las discriminacions linguïsticas son de modèls sorga de tolerància e de progrès social, economic o ecologic, e subretot de patz mondiala.
 
En conclusion, pensi qu’es una necessitat absoluda d’assumir publicament que volèm bastir una societat bilingua e democratica que refusa las discriminacions lingüisticas actualas.