Per Occitània pendent l’estiu que patim la transumància deus “mosquits” e “escargòlhs” de tota traca, valent a díser la desbondada deu torisme de massa vienut colonizar o envadir per quauques setmanas los territòris ligats au culte solar e a Bacus tà i arretrobar, dens la tampona, l’imatge illusiu deu lor poder perdut pr’amor de la lor pròpia sosmetuda e cupiditat servila a ua pretenduda societat emparada sus megalopòlis ac polluint tot.
 
La propaganda televisada que galvaniza aquestes agís ridicules e qu’encensa aqueths endrets on las gents e’s còsen bèstiament.
 
Uei, qu’ahiscan quitament aquestes sautaprats destructors a passar au teletribalh com perfèits “paruraus” tà arretrobar un confòrt de vita e l’illusion d’un estiu constant on lo tròç de pèpi pegat au son ecran be pòt, gràcias a la soa moneda numerica o a la soa identitat virtuau, sentí’s superior a’us de la tasca qui, eths e deven partir víver alhors.
 
A l’abòr quan la pintèra e l’usclada e s’estancan, en generau la horrèra que se’n torna… mes lavetz çò qué demora a la populacion vernaculara? Arren o guaire. Tot que barra, la misèria e lo caumatge be tornan sordeish, e que son enqüèra astrucs los qui pòden arretrobar los lòtges confiscats tà l’encausa toristica de l’estiu; senon, ne’us demorarà pas sonque a descampar mei luenh.
 
B’es aquò estar modèrne!
 
Pasmens, a l’òra deu tot Internet e deu maxi portable tà daubuns (qui fin finau e desumaniza cadun e aluenha tot lo monde) las nostas regions ruraus, tant per tant a l’estrem deus “parcs a toristas” que demoran sovent zònas blancas.
 
Estranh totun aqueste volontat jacobina deu tot cablatge limitatiu quan los autes país an causit lo satellit qui balha la possibilitat de s’arrejunha quitament au miei deu desèrt. E seré donc un azard volontari?
 
Los prètz qu’explosan, la gasolina qu’es a huec de sòus, ne i a pas mei transpòrts, ni servicis, ni comèrcis, mes tranquillizem-nse, quan arribam per fin a captar Internet, hèit entà facilitar vertadèrament la nosta vita, dens la realitat, qu’es sovent un robòt qui ns’arcuelha, quan serà telefonicament tà un monològue n’arrecotint pas jamei; per çò qui es deus corrics, ne podem quitament pas saber a qui finaument e son enviats o s’arrecoteishen en quauque part.
 
En dus mots, en generau ne fonciona curiosament tostemps pas, arrossegant situacions completament absurdas qui ne hèn pas briga arríder, sustot quan s’ageish d’urgéncias o de santat.
 
E podem enqüèra e tostemps créder a l’azard?
 
Per un “òc” o un “non”, los mestieraus locaus que barran los uns arron los auts e los paisans que son arroeinats. Péger, qu’entenen que cau abàter milierats de poralha o bovins tà la nosta securitat quan, au medish moment, importacions de las màgers e pairinadas qu’entran a plaser a noste shens lo mendre contròle seriós…
 
Mes n’àgim pas paur pr’amor lo progrès que s’encamina adara: ostaus mavedís robotizats o petits supermercats automats que van lèu installà’s peus parçans ruraus estremats. Lo praube “machahanga” be poderà atau comandar e pagar dirèctament dab lo son telefonet; avossi totun tad aquò lo darrèr telefonet a la mòda e sustot que lo hialat e foncionèssi. Autament, que’u demorarà tostemps lo dret de “passar hami”. En tot cas, arrés ne’s chepican de la numerizacion a tot copar de la moneda e de l’accès mascat a las dadas enregistradas dens los esmartfònes, las quaus, eras e pòden estar venudas a prètz d’aur.
 
E visca lo liberalisme sauvatge!
 
E ací la seuva que brutla a La Tèsta com a Landiràs: huecs gigantàs hòrt comentats per los nostes jornalistòts parisencs, especiaument lo de La Tèsta pr’amor de har empach a las nostas voladas de “criquets” qui ne supòrtan pas lo hum. Ne caleré totun pas con⋅hona lo hèit de pèrder las vacanças dab pèrder tot çò de son o l’utís de tribalh, mes a çò que sembla a París ua cèrta confusion que demora. De segur aquestes huecs que son criminaus e que se’n veden tà trobar lo o los copables. Sordeish, que’s podem demandar se la destruccion de la seuva usaira de La Tèsta en har empach au balanç immobiliari toristic, ne s’escad pas beròi… pr’amor la question qui’s pausa, qu’es de saber un còp desapareishuda la causa se lo dret vertadèr portat sus la causa e va demorar?
 
Lavetz, gran bonaür taus investidors e promotors de tot escantilh de véder enfin los “indigènas” tracà’s de las lors cabanas d’arrosiaires (e lhèu de las lors cabanas de pescaires) e pèrder atau drets aquesits desempuish l’atge miejancèr quan lo “captalat” èra enqüèra un estat libre.
 
Tot autant estranhament, qu’estó pro que lo noste president e vienossi tocar quauques aurelhas en Gasconha tà que magicament, la situacion e’s melhorèsi e que’s brembèssin de la tecnica deus contra-huecs… a çò que sembla, ua setmana arron lo començament deu huec. Mei susprenent enqüèra, de notar los pompièrs volontaris e sonque qui podón interviéner oficiaument sus aqueths esglàs qu’estón los vaccinats contra lo Covid, decision limitant mei los mejans tecnics quan los mejans tecnics e son dejà deficients. Situacion obligant benevòles a passar a l’accion dab mejans malament insuficients fàcia a la desmesura deu sinistre.
 
Per contra, dens la comuna limitròfa de Casaus que’s tròba ua grana basa militara on s’entrainan professionaus deu huec dab materiau consequent, qui eths, en qualitat de militars, ne son pas estats sosmetuts ad aquera obligacion vaccinau. Que seré interessant de saber se tots los mejans e efectius vertadèrs d’aquesta basa e son estats engatjats tà lutar contra lo huec de La Tèsta e a partir de quan.
 
Tà las Lanas, ne cau pas chepicà’s: tot que tornarà pravar un jorn o l’aute… Que cau brembà’s, au començament deu sègle XIXau, qu’es un Rothschild qui volè arrecaptar aqueth espaci barruèc gascon tà i sedentarizar Israèl e la soa populacion çò qui de hèt, auré entrainat lo desplaçament deus landés en los hant vàder atau Palestinians. Finaument, qu’es dab la plantacion de vastas proprietats terrianas de pins a la fin deu sègle XIXau, meilèu que per l’idea (servint de pretèxte sustot) de fixar las tucas, qu’estón obtienudas la sedentarizacion e la rentabilizacion d’un parçan sauvatge qui escapava a l’impòst. L’economia de mercat qu’estremà donc los tropèths de motons mes encontrà en escambi los huecs… Arron la silvicultura qu’entrainà las crisis sociaus enter gemèrs e arrosiaires tà finalament vàder mei anar mensh rentabla a la fin deu sègle XXau, a despart de quauques grans proprietaris terrians.
 
Uei las Lanas que brutlan pr’amor las petitas parcellas que son abandonadas o chic entertienudas e la monocultura intensiva deu pin que hè vàder riscs deus gran. Totun, lo torisme que ganha quan i a cremadas pr’amor que i a tostemps ua possibilitat tà bastir, de d’òra o de tard, parcs o residéncias privadas dens las quaus los de la tasca ne van pas guaire, quan ne son pas completament espudits, o sonque tà servir.
 
Lavetz, qué va vàder la rèsta d’aqueths grans espacis sabluts? Urosament, los nostes bons jacobins que començan de ns’explicar de quinas faiçons e com, tornar plantar e entertiéner las Lanas, mes ne’s chepican pas briga deu hèit que lo torisme de massa a agravat la situacion e que, dejà, bancas b’arrecaptan tèrras immensas tà practicar monoculturas apraubint en quauques annadas lo sòu e hasent hrèita tostemps mei d’aiga qui’s rarefica dejà tà la populacion locau anegada per la proliferacion toristica d’estiu.
 
Arribaré lèu lo temps tà aviar los panèus solars o los camps d’eolianas per remplaçar parçans sancèrs de seuvas de pins, tot aquò solide, tau noste miélher-estar? Personaument, vist lo nivèu de corrupcion deus nostes politicians, que serí d’avís de’us aconselhar de plantar dens las Lanas ua vasta bananeria, mei a l’imatge deu regime de la nosta pseudo-republica.
 
 
Laurent Charles LEMAITRE-MARTIN D’ARTUS (dab l’ajuda de Danièl Lagüèita tà l’arrevirada)