Opinion
Los comuns sense genre e autas nautats
Es au parat d’una escala a l’aeropòrt de Londres-Stansted que vesoi un panèu qu’aperèc mon atencion. Indicava comuns “neutres de genre”. Com ac podètz véser sus l’imatge que prengoi, i avèva quitament un petit dessenh qu’illustrava la causa, un personatge a mièja hemna, a mièja òmi.
Estoi susprés, qu’èra lo purmèr còp que’n vesèvi, e solide cau anar de cap au Reiaume Unit per aquò.
Soi pas segur de comprénguer de plan çò que pòt estar una persona sense genre, mes cresi que s’agís de quauqu’un que’s reconeish pas ni com mascle, ni tanpauc com fumèla.
Mes èi pas besonh de comprénguer lo fenomèn perhèitament per me díser qu’es un progrès. Pòt ajudar monde, quitament se son una pichona minoritat, de’s sentir mès adaise dens una societat on ren es pas pervist per eths/eras.
Mes ma suspresa estoc que, quan ne parlèi a l’entorn, sentiscoc en çò de mantuns, totun absoludament pas omofòbes o quicòm atau, una geina que’m podoi pas explicar.
Una geina que retròbi sovent dens charradissas dambe amics e coneishenças, que poderí aperar lo “èra-milhor-abans”. Èi l’impression que fòrça monde son destabilizats de cap a las nautats, de cap a tot çò qu’existíssèva pas quan èran dròlles.
Podètz pas imaginar lo nombre de publicacions sus Facebook dambe una fòto de dròlles dens las annadas 70, on es escrit qu’èra “lo bon temps, quan los hialats sociaus existissèvan pas”. Sus un hialat sociau!
Me bremba aquò la paur de tot çò qu’es aperat “woke” e que son causas mescladas qu’an pas totjorn un rapòrt entre eras, se que non que son un biaish navèth (bon o marrit) de jutjar lo passat.
Lo refús tanben d’unas refòrmas de l’ortografia se pòt tanben associar a aqueste fenomèn. Quant crits d’orror am pas vists qu’an an cambiat lo nom deu coquets “tête de nègre” que com totis ac saben, es pas un nom insultant, enfin, peus Blancs au mens.
En tot i soscar, cresi que s’agís d’una tendéncia universala e comuna a benlèu tot lo genre uman, es la paur deu cambiament, deu desconeishut, de çò qu’èra pas auperabans e que pòt semblar una miaça peu monde actuau. La paur de pas jamès retrobar lo monde de son enfança.
Qu’an èram joens vòlevam tot cambiar, ara que sèm vièlhs, nos planhèm de çò que los joens vòlon tot cambiar. E atau dempuèi que lo monde es monde.
Estoi susprés, qu’èra lo purmèr còp que’n vesèvi, e solide cau anar de cap au Reiaume Unit per aquò.
Soi pas segur de comprénguer de plan çò que pòt estar una persona sense genre, mes cresi que s’agís de quauqu’un que’s reconeish pas ni com mascle, ni tanpauc com fumèla.
Mes èi pas besonh de comprénguer lo fenomèn perhèitament per me díser qu’es un progrès. Pòt ajudar monde, quitament se son una pichona minoritat, de’s sentir mès adaise dens una societat on ren es pas pervist per eths/eras.
Mes ma suspresa estoc que, quan ne parlèi a l’entorn, sentiscoc en çò de mantuns, totun absoludament pas omofòbes o quicòm atau, una geina que’m podoi pas explicar.
Una geina que retròbi sovent dens charradissas dambe amics e coneishenças, que poderí aperar lo “èra-milhor-abans”. Èi l’impression que fòrça monde son destabilizats de cap a las nautats, de cap a tot çò qu’existíssèva pas quan èran dròlles.
Podètz pas imaginar lo nombre de publicacions sus Facebook dambe una fòto de dròlles dens las annadas 70, on es escrit qu’èra “lo bon temps, quan los hialats sociaus existissèvan pas”. Sus un hialat sociau!
Me bremba aquò la paur de tot çò qu’es aperat “woke” e que son causas mescladas qu’an pas totjorn un rapòrt entre eras, se que non que son un biaish navèth (bon o marrit) de jutjar lo passat.
Lo refús tanben d’unas refòrmas de l’ortografia se pòt tanben associar a aqueste fenomèn. Quant crits d’orror am pas vists qu’an an cambiat lo nom deu coquets “tête de nègre” que com totis ac saben, es pas un nom insultant, enfin, peus Blancs au mens.
En tot i soscar, cresi que s’agís d’una tendéncia universala e comuna a benlèu tot lo genre uman, es la paur deu cambiament, deu desconeishut, de çò qu’èra pas auperabans e que pòt semblar una miaça peu monde actuau. La paur de pas jamès retrobar lo monde de son enfança.
Qu’an èram joens vòlevam tot cambiar, ara que sèm vièlhs, nos planhèm de çò que los joens vòlon tot cambiar. E atau dempuèi que lo monde es monde.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#6 Lo viure ensemble es una valor cardinala. Quand se comença de botar los uns d'un costat e los autres de l'autre, las una d'una costat e las autras de l'autre, es la debuta de quicòm de doloros.
#6 Se volèm plan veire la realitat, la màger part del temps los comuns son comuns. Dins mon vilatge, a la sala de las fèstas, i a dos cagadors. I a pas un pel òmes e un per las femnas. E los dos son equipats pels andicapats. I a plan sovent dins los pichons establiments (cafès, restaurants...), los jaces e los refugis de montanha, i a un sol cagador o de comuns vertadièrament comuns.
#2 Ara fau un an d'estudis en Suèda e dins un bar monte siáu anat l'autre jorn lei comuns èran totalament comuns, e de verai fa fòrça plaser de va veire
Qué fa plaser per un còp, de veire un article qu'es pas a cridar e a udolar ambé panica tre que l'i a una novèla cauva dans la societat, subretot quora pertòca lo genre que sus Jornalet la comunautat s'es mostrada de còp pieger que lei reaccionaris lei mai òrres en comentaris.
Doncas veraiament gramací, fa veraiament plaser, subretot en aqueu periòde.
« Una tendéncia universala e comuna a benlèu tot lo genre uman, es la paur deu cambiament, deu desconeishut, de çò qu’èra pas auperabans e que pòt semblar una miaça peu monde actuau. La paur de pas jamès retrobar lo monde de son enfança. » "Páur" me sembla un mot fòrt : tot segur, quand s'agís de racisme, contra una color de pèl, una color de fe o una color de lenga, si qu'es de paur irracionala ! Mas pas sonque. D'un biais egocentric e individualista, i se pòt tanben trobar un "inconfòrt" per amor qu'aquelas mudasons exigisson d'adaptacion. E l'adaptacion es un esfòrç. Un esfòrç nos ven plan se n'avèm decidit. Far d'espòrt es un esfòrç, que, ja que consentit e decidit, se muda en plaszer. Per contra, quand nos es impausat, nos ven lèu fait una corvada… E donc, a costat d'aquela "paur" que pensas devinhar, car Joan-Marc, ieu, m'i sembla devinhar tanben, e en subre, de fanientum psico-social, psico-societal al mens.
Per çò qu'es de l'ortografia, — e tanben, a fortiori, de las lengas — sa mestresa eventuala, qu'òm o vòlga o non, pòt servir de marquador social, los mai rics dominant mièlhs, en principi e simbolicament, tot çò cultural. Lo reng social s'afica dins la mestresa mai o mens sostenguda de l'oralitat e, mai que mai, de l'escriptura. Donc, reformar l'ortografia remet tacitament en question aqueste senhal de prestigi social. O simplificar menaça dangierosament l'aficatge escrit del reng social, e donc, totjorn tacitament, torna questionar lo ben-fondat ontologic de las classas socialas… S'agís de páur benlèu, mas aquí, d'una páur senada e plan avisada, non pas per ignorància de l'alteritat sonque (manca de competéncia monentanèa dins la mestresa de las nòvas reglas d'escriptura condreita), mas la quita páur de pèrdre un marcador de distinccion sociala. Imaginas lo mariòl que parla coma Corneille o Racine e que debarca dins las ciutats ghettoïzadas dels enfants de l'immigracion. Sa superioritat sociala s'afica coma un escupit a la fàcia de sos interlocutors umils coma una marca dolent de desdenh. E mai se lor ven servir la sopa populara ! Per contra, imagina lo meteis mariòl francofòn, perdut dins un vilatge basc, catalan, occitan o breton, per exemple, ont se parlariá sonque la lenga dreiturièra de l'endreit — la qu'es dita "regionala" — e que lo mariòl non a pas jamai sonque una estona soscat a apréner. Aitanlèu passarà tacitament per lo darrièr dels colhons, emai el siá ric a milions e vestit coma un prince. Parlar e escriure una lenga non es solament dire son si, dire son pòble, dire sa civilizacion e, de còps, sa fe : es tanben parlar d'un reng social.
Los anarquistas i an soscat despuèi bèl brieu, qu'un de lor camp de batalha permanent es la luta contra l'illetrisme, de sempre en tostemps. Sonque regreti que per eles, tròp sovent, las lètras non semblèssen poder èsser res mai que francesas… Lo punt òrb de lor soscadissa, aquí, es dramaticament evident, emai ajan rason per tant d'autras amiras.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari