Opinion
L’auta fin d’un aute monde
Que’m brembi qu’èra a la fin deu mes de seteme de 1987. Qu’estoi convidat en un viatge en Union Sovietica. Qu’èra l’òra de la Perestroïca. Passionant per un joen jornalista.Que podoi entrar, dab un detzenat de confrairs, au Kremlin e que hasoi partida d’ua delegacion qui estó recebuda per Mikael Gorbachev. Qu’èi lo sovièr qu’èra acompanhat de Valentiva Terechkova, la prumèra hemna astronauta. Que hasèva partida de las personas qui aprovavan la soa politica.
Gorbachev, en la sala grana deu Soviet Suprème, que’ns parlè de çò qu’èra a har entà que lo son país entrèsse en un periòde nau. De segur, tots que’ns demandàvam se podore anar dinc au cap deu son projècte. E que ns’interrogàvam sus l’objectiu son. Jamei n’imaginàvam que dus ans après lo ridèu de hèr s’anava aclapar com un castèth de cartas.
Que’m brembi de la question qui l’estó pausada per Pierre Mauroy ( que hasèva partida de la delegacion). Que vlèva saber se l’URSS anava enviar los carris d’assaut a Varsovia on Solidarnosc hasèva tremolar lo poder comunista. Gorbachev que responó per ua frasa umoristica en demandar: “quin los trobatz los nostes carris?”. Aqueth umor qu’assolidè la nosta impresssion que l’òmi èra plan d’ua auta generacion, diferenta deus ancians au poder dinc a 1985.
Que’m brembi tanben de la paraula liberada de las personas qui encontràvam, de l’estrambòrd deus joens, de la volontat de non pas har arrerpè. Qu’ei çò qui incarnava Gorbachev e quitament se lo son projècte n’èra pas un acte d’antisovietisme, que sabem adara qu’ei gràcia a eth qui cadó la murralha de Berlin e que uns pòbles de l’Unon Sovietica e podón decidir deu lor aviéner. Solide las causas non son pas perfèitas e de la determinacion d’aqueth òmi que neishó un monde complicat. La fin de l’URSS n’estó pas la fin deus problèmas. Mes, a maugrat de tot, aqueth òmi que guardè dinc a la fin de la soa vita la conviccion que lo son país non podèva pas causir ua auta via que la de l’obèrtura. Que demorarà de segur en l’istòria un deus mei grans personatges deu sègle XXau. Dab la soa mort qu’ei l’auta fin d’un aute monde.
Gorbachev, en la sala grana deu Soviet Suprème, que’ns parlè de çò qu’èra a har entà que lo son país entrèsse en un periòde nau. De segur, tots que’ns demandàvam se podore anar dinc au cap deu son projècte. E que ns’interrogàvam sus l’objectiu son. Jamei n’imaginàvam que dus ans après lo ridèu de hèr s’anava aclapar com un castèth de cartas.
Que’m brembi de la question qui l’estó pausada per Pierre Mauroy ( que hasèva partida de la delegacion). Que vlèva saber se l’URSS anava enviar los carris d’assaut a Varsovia on Solidarnosc hasèva tremolar lo poder comunista. Gorbachev que responó per ua frasa umoristica en demandar: “quin los trobatz los nostes carris?”. Aqueth umor qu’assolidè la nosta impresssion que l’òmi èra plan d’ua auta generacion, diferenta deus ancians au poder dinc a 1985.
Que’m brembi tanben de la paraula liberada de las personas qui encontràvam, de l’estrambòrd deus joens, de la volontat de non pas har arrerpè. Qu’ei çò qui incarnava Gorbachev e quitament se lo son projècte n’èra pas un acte d’antisovietisme, que sabem adara qu’ei gràcia a eth qui cadó la murralha de Berlin e que uns pòbles de l’Unon Sovietica e podón decidir deu lor aviéner. Solide las causas non son pas perfèitas e de la determinacion d’aqueth òmi que neishó un monde complicat. La fin de l’URSS n’estó pas la fin deus problèmas. Mes, a maugrat de tot, aqueth òmi que guardè dinc a la fin de la soa vita la conviccion que lo son país non podèva pas causir ua auta via que la de l’obèrtura. Que demorarà de segur en l’istòria un deus mei grans personatges deu sègle XXau. Dab la soa mort qu’ei l’auta fin d’un aute monde.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Gorbachev era benleu un brave tipe mas avia pas tots los poders. Es acusat per Potin d'esser einocent e d'aver tot cedat aus occidentaus. Lo mur de Berlin es benleu tombat mas la guerra freja continua. Per los capitalistes occidentaus, Russia d'uei coma l'URSS empescha los gros capitalistes de renhar en mestre sur lo monde entier. Putin tot coma Kenedy, Trump, Kadafi, Sadam Hussein es l'òme a abatre.
Mas, ses en guerra contre Putin e coma dins tota guerra, l'informacion es plan bridada; l'ennemic a tòrt, l'amic a totjors rason.
#1 Las darrièras de las annadas 80 èran per vos lo temps de l'adolescéncia, e per ieu lo temps de venir occitanista e de cobrar la lenga, mas per ieu tanben èra lo temps del sòmni d'una coexisténcia pacifica entre las democracias (un pauc mai democraticas a l'epòca) occidentals e un sistèmi socialista de cara non solament umana, mas tanben totun d'esquèrra : un mond a l'encòp socialista e non autoritarista, de cara a un mond capitalista mas totun non pas autoritarista tanpauc. Non n'avèm gardat, d'aqueles sòmnis, qu'aqueste fotut autoritarisme, a la salça ultracapitalista en diable. Somniavem, òc. Problament a un mond sense autoritarisme, tot simplament. E per ieu, de se despertar me foguèt fòrça dolent.
e de qu'a fach aquel mossur per sauvar la nòstra lenga? arren de tot! Malaja dobleban!
Las darrèras de las annadas 80 qu'èran tà jo lo temps de l'adolescéncia e lo saunei d'ua coexisténcia pacifica enter las democracias occidentaus e un sistèma socialista de cara umana.
Dab la mauescaduda deu projecte de Gorbatchev, que s'ei ubèrta ua temporada qui comencè per la guerras de Iogoslavia e que's persegueish dab l'Euròpa neoliberau a l'Oest e la guerra imperialista de Potina a l'Est...
Lo fracas de la soa vision que'ns a pertocats a tots.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari