Es mauaisit de parlar pas, aquesta setmana, de la mòrt de la reina Elisabèt II. Solide, los aigats murtrèrs de Pakistan e la guèrra en Ucraïna contunhan, mes quasi totis los mèdias an, un moment au mens, deishat de'n parlar e consacrat "edicions especialas" a la desapareishuda de la monarca britanica.
 
Me sembla justament que los mèdias ajan drin pecat per facilitat. Es fòrça aisit de mandar un jornalista davant lo palais de Buckingham per "recuélher l'emocion deus londonencs a l'anóncia deu decès de lor sobirana". Sufís pas que de parar lo microfòne a quauqu'un qu'acaba de pausar una flor au miei d'autas au pè de la grasilha per obténguer un "micro-trepader" sense suspresa sus "tot çò qu'Elisabèt representava".
 
Ajustatz, per çò qu'es de France 2, lo comentari d'un Stéphane Bern ceremoniós e lo reportatge es plegat. Es "l'union sacrada au Reiaume Unit e los omenatges afluissen deu monde sancèr". A vous les studios …
 
Solide vos parli de generalitat, pr'amor qu'èi ausit parlar d'un reportatge justament sus France Info dens un barri popular de Manchester aclapat per la crisi, on la personalitat de la reina lhevava fòrça mens d'estrambòrd e on lo passat coloniau deu país èra pas sentit coma especialament gloriós.
 
A còps, au canton d'una frasa, uns comentators ensajan de hèr comprénguer que "lo sentiment d'independéncia deus Escosseses les empachava pas d'aver un cèrt respècte de cap a la monarca de 96 ans". Aquí sèm dejà dens quicòm de mès realista.
 
Come se ditz sovent, cau pas mesclar l'òmi (aquí la hemna) e l'artista. Segon çò que sabèm, e es mauaisit de saber quicòm de precís, Elisabèt èra meslèu de bon contacte, botava lo monde que l'encontravan adaise e possedissèva un cèrt esperit plasent, comun a fòrça Britanics, me diseratz.
 
Per contra semblaré que podèva tanben hèr pròva d'un conservatisme estret sus uns subjèctes, en particular sus la tenguda de la familha reiala. Lo rei navèth Carles III, son hilh, sembla mès en contacte dambe mitans alternatius e dubèrt a idèias progressistas. De seguir …
 
Mes me geina un pauc d'ausir dens los discorses reiaus lo mot "servir". Lo monarca es aquí per "servir" son pòble. Cresi que caleré utilizar un aute mot, se consideram çò que hè l'armada de servidors qu'entoreja la familha reiala, que's lhèvan de d'ora per les aprestir l'esdejunar o lissar lors camisas.
 
E tanben, çò que'm "blòca" dens aquesta istòria, e cau totjorn un moment tornar a la basa, es de concéber que quauqu'un, de per sa naishença, posca aver un estatut e drets superiors au demorant de la populacion. Aqueste principi m'empachaa de véser Elisabèt coma una simpla vielha menina simpaticòta que simbolizava sa nacion e tot lo monde que la compausan, deu mès praube au mès ric.