Opinion
L'istòria existís pas (e VI)
Vaquí que sèm arribats a çò que poderé estar una conclusion de ma pichona soscadissa sus un subjècte que m’estrambòrda mes qu’èi vertadèrament descobèrt un còp lo licèu acabat: l’Istòria.
En resumit, èi explicat que, segon jo, aquesta disciplina èra l’estudi de hèits que benlèu an pas existit, sus la basa de comentaris parciaus e sovent enganaires, per istorians absoludament pas neutres, abans d’estar ensenhada aus dròlles dambe la mira de’us formar l’esperit d’un biaish qu’agrada au poder deu moment. E ben, praube, aquò’s pas estrambordant …
Solide que mòstri lo cas extrème de çò que pòt estar un procediment on tot seré faus. Podèm imaginar que, segon los tèmas, una o duas parts respècten la rigor e sian transmetudas aunèstament.
Me sembla totun que l’ensenhament de l’Istòria a evoluit recentament, au mens entre mon epòca e aquesta deu licèu de ma hilha, e qu’es basada sus l’explicacion de las granas civilizacions meslèu que non pas sus datas e hèits precises.
Mes ac torni díser, quitament se pòt butar, lo IIIau Reich avosse ganhat la IIau Guèrra Mondiala, totis aquí serém convençuts, mercés a l’ensenhament de l’Istòria, que l’arribada deu nazisme estoc una bona causa que portèc fòrça progrés a l’umanitat, e que lo monde sacrificats (e encara: lor existéncia estosse sabuda), n’èran fin finala pas tan numeroses qu’aquò, se l’avèvan benlèu plan meritat de per çò que hasèva patir a la societat e que, de tot biaish, "se pòt pas hèr una moleta sens copar ueus".
Es haut o baish çò que’s pòt ausir au subjècte deus nòbles e deus adversaris de la Revolucion pendent lo periòde de 1789 dinc a la Terror.
Ma hemna, Polonesa arribada en Occitania en 1990, descobriscoc, complètament estabosida, l’istòria de son país capvath los uelhs deus istorians occidentaus, e particularament lo chaple de Katyń (20 000 oficièrs poloneses executats peu NKVD), un crimi signat deus qu’èran presentats com amics e liberators.
Volerí mercejar particularament totis los qu’an ajustat aus articles elements istorics desconeguts, especialament susmautas occitanas contra l’Estat francés. Totis aquestes hèits son absoludament pas ensenhats a l’escòla.
La morala de tot aquò? Es que cau pas jamès esitar a botar en causa las "vertats" istoricas, quitament, e es aquò lo mès mauaisit, aqueras que nos agradan.
L’Istòria existís pas, tot es question d’interpretacion subjectiva, un pauc coma los gosts e las colors. Poderém escríver dus líbers d’Istòria complètament diferents, dambe "bons" e "marrits" diferents segon l’escenarista, que balharén au legidor un vejaire sancèrament desparièr suu monde actuau.
Lo tribalh es a nosautes de hèr.
En resumit, èi explicat que, segon jo, aquesta disciplina èra l’estudi de hèits que benlèu an pas existit, sus la basa de comentaris parciaus e sovent enganaires, per istorians absoludament pas neutres, abans d’estar ensenhada aus dròlles dambe la mira de’us formar l’esperit d’un biaish qu’agrada au poder deu moment. E ben, praube, aquò’s pas estrambordant …
Solide que mòstri lo cas extrème de çò que pòt estar un procediment on tot seré faus. Podèm imaginar que, segon los tèmas, una o duas parts respècten la rigor e sian transmetudas aunèstament.
Me sembla totun que l’ensenhament de l’Istòria a evoluit recentament, au mens entre mon epòca e aquesta deu licèu de ma hilha, e qu’es basada sus l’explicacion de las granas civilizacions meslèu que non pas sus datas e hèits precises.
Mes ac torni díser, quitament se pòt butar, lo IIIau Reich avosse ganhat la IIau Guèrra Mondiala, totis aquí serém convençuts, mercés a l’ensenhament de l’Istòria, que l’arribada deu nazisme estoc una bona causa que portèc fòrça progrés a l’umanitat, e que lo monde sacrificats (e encara: lor existéncia estosse sabuda), n’èran fin finala pas tan numeroses qu’aquò, se l’avèvan benlèu plan meritat de per çò que hasèva patir a la societat e que, de tot biaish, "se pòt pas hèr una moleta sens copar ueus".
Es haut o baish çò que’s pòt ausir au subjècte deus nòbles e deus adversaris de la Revolucion pendent lo periòde de 1789 dinc a la Terror.
Ma hemna, Polonesa arribada en Occitania en 1990, descobriscoc, complètament estabosida, l’istòria de son país capvath los uelhs deus istorians occidentaus, e particularament lo chaple de Katyń (20 000 oficièrs poloneses executats peu NKVD), un crimi signat deus qu’èran presentats com amics e liberators.
Volerí mercejar particularament totis los qu’an ajustat aus articles elements istorics desconeguts, especialament susmautas occitanas contra l’Estat francés. Totis aquestes hèits son absoludament pas ensenhats a l’escòla.
La morala de tot aquò? Es que cau pas jamès esitar a botar en causa las "vertats" istoricas, quitament, e es aquò lo mès mauaisit, aqueras que nos agradan.
L’Istòria existís pas, tot es question d’interpretacion subjectiva, un pauc coma los gosts e las colors. Poderém escríver dus líbers d’Istòria complètament diferents, dambe "bons" e "marrits" diferents segon l’escenarista, que balharén au legidor un vejaire sancèrament desparièr suu monde actuau.
Lo tribalh es a nosautes de hèr.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#11 Sèm partit luènh de la question istorica! Bon, se volètz dire que lo gascon es una autra lenga qu'aquela que parli, aquò's vòstre punt de vista e me géina pas gaire tant que me daissatz dire e viure lo contrari, e subretot tant que transmetètz la lenga. Son nom es un autre problèma, per ieu es la lenga nòstra, estant que l'avèm en comun.
#10 Bon ser ,Biarnès ,Bigordan qu'ei era madeixa causa eth gascon , n'avetz pas comprès era mia demonstracion sus eths punts comuns ,mès aquerò arrai , un "occitan" coma lenga mair n'etsista pas per contra que i a parlars d'òc un continum de parlars qui a bèths còps dab granas diferenças Quan e disi 'eth gascon n'ei pas occitan" que'm arreferi aths tribalhs deths lenguistas Chambon e Greub e G Rholfs e d'autes qu'ei lonca era lista , aqueths estudis que demonstran qu'era individuacion deth gascon qu'ei completament aquesida autan d'avit eth sègle xeizau dab totas eras suas especificitats doncas eth gascon no pòt pas estar un dialecte d'ua lenga qui n'etsistava pas encòra ath moment on eth qu'èra deja format, d'un punt de vista de genetica-lenguistica eth proto-gascon qu'ei a defenir coma ua lenga arromana autonòma ,plan segur que i a agut en gascon influenças socio-lenguisticas deth lengadocian pera sua pròtsimitat deth costat dera Garona ,mès sense modificar-u en pregondror, coma que i a agut influenças deth aragonès sus eth gascon e deth gascon sus eth aragonès .Nosautis gascons qu'avem un tribalh a hèr entà sortir d'aquera grana tromperia dera grana occitania e deth gascon-occitan !
#9 Justament, se lo gascon es pas l'occitan, lo catalan tampauc, mes alavetz lo provençau es pas l'occitan tampauc e lo lengadocian tampauc es pas l'occitan (Es susquetot aquò qu'ei de mau comprénguer e que causa un embrolh dens l'esperit de daubuns). L'occitan qu'ei doncas un ensems, un grop, ua familha de lengas se preferitz.
Arron d'aquò, que's pòt jogar sense de fin a dividir las lengas e díser que lo biarnés ei pas gascon pr'amor qu'ei diferent deu bigordan, sustot de l'orientau de la vath de Poei-Aspe, etc ...
Se cau milhor hidar aus scientifics qu'an classificadas las lengas e balhat la nomenclatura ISO 369 au grop que s'apèra l'occitan.
#7 Adixatz , que sòi d'accòrd er'"occitania " n'esté jamès un' estat ' doncas pas de termèras tà çò qui ei deths punts comuns segur que n'i a, qu'ei plan conegut que laguens dera latinitat que i a punts comuns ! Quan e sòi anat en Italia dab eths italians que parlavi Castelhan e a maugrat de quauquas bèras diferenças que s'ei passat de plan que'ns comprenevam a puix près .Vos qu'etz ,qu'ei çò qui'm sembla, un especialista deth gascon doncas que coneixetz eras granas especificitats deth gascon per arrapòrt aths parlars d'òc, aci no vòi pas hèr era lista d'aqueras diferenças que seré tròp lonc (eths enonciatius, eras enclisas,era sintatsa,era conjugason,ect ) eths punts comuns no son pas tapòc un criteri de classification d'ua lenga ,era pròba italian castelhan hèra punts comuns duas lengas "italicas" mès duas lengas .Er'inter-compreneson n'ei pas tostemps evidenta . Qan e leguexi sus aqueth jornalet articles en lengadocian o provençau a bèths còps qu'ei a hèr un esfòrç en pormor que n'ei pas tostemps entà jo comprenedèr .Que m'estòi sus eth punt de vista lenguistic e coma mantus lenguistas qu'ac disen eth gascon n'ei pas "occitan" era Gasconha qu'a era sua pròpia istòria e lenga .Si consideram eth catalan coma ua lenga desparièra deth lengadocian que devem arreconeixer era madeixa causa ath gascon !Plan interessant de marejar-se dab vos !
#2 Bona question sus las bombas atomicas. Los hèits son documentats (data, poténcia de la bomba, nombre de mòrts, avion qu'a lançada la bomba, etc ...)
Mes après, lo tribalh deus comentators s'es escadut de hèr passar aquò non pas coma un crimi contra l'umanitat, çò qu'estoc, mes meslèu "una bona causa que hascoc la guèrra mès braca e atau estauvièc vidas umanas".
Pas jamès, quan se parla de geopolitica e d'Estats criminaus, i a quauqu'un per díser que los Estats-Units ("lo gendarma deu monde", es atau que m'estoc presentat quand èri dròlle !) a cometut un crimi au sègle XX-au. Pas nat jutjament ni procès, ren. Ensajatz de díser ara que Potín, a costat de Roosevelt, es pas qu'un pichon amator, veseratz qu'aquò passa pas au demiei deu public actuau. E totun ...
Òsca los istorians.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari