Partent en l’airal dal vivaroalpenc de contact: partent dei Ferres fins a Carròs actualament m’apercebèro de l’especificitat e dal fons alpin d’aquestos parlars. Demòra logic en longitude vista la posicion de Sant Blai-Torreti de Levenç. 
 
Lo sistèma de plurals vivaroalpenc es especific a la zòna: -ei sus la riba destra de Var (e en provençal prealpenc de Vença, Bèudun, Corsèglas, Cipierei...: lei/sei fremei...), -i sus la senèca (e en “niçard dei còli” Aspermont, Colomars).
 
 
Nòtas subre lo carrossenc
 
Una forma occitana anciana probabla es “Chauròls”. S’es ben lo cas per Carròs, mostrariá una depalatalizacion pron d’ora dins lo sector de CHA en CA. E per metre en perspectiva, al contrari de mai d’amont So Chaudan, que lo toponime a resistit. A mai l’occitan vivaroalpenc local aüra sigue depalatalizat, doncas fenomène de depalatalizacion acapitat a data mai recenta.
 
Al nivèl de la creacion literària, deviá semblar complèx d’utilizar lo biais de parlar dal sieu breç per Nona Clergue-Judlin, Mestressa d’Òbra dal Felibritge, que escriguèt la màger part de son òbra d’òc en malhanés (parangon, avèm parier per Passeron a Lantosca qu’escriu ren lo sieu libre -sus Lantosca- en gavòt lantosquier, mas en occitan de Niça, i.e. niçard). Exemple si vestissiá en arlatenca, èra fascinaa per la camarga e al final i comprèt una residéncia segondària.
 
Nona èra un dals faus nom que lo monde avian costuma de si donar en los vilatges (Josefina > Fifina, Renat > Nene, Andriu > Dede, Jausep> Zeze...
 
Lo rapòrt entre Carròs (vilatge) e Carròs lo nòu (o Carròs vila) es en la mema dinamica que lo de La Roquèta e de Sant Martin de Var. Manco la diferéncia d’eatge de creacion. D’efièch, a mai se l’idea èra anciana, lo lançament de la bastison data de las annaas de 1950. Lo site de la selva de “Bonvillar” foguèt causit (Bònvilar autre nom possible de Carròs lo nòu). Lo solet endrech qu’i èra ancara de plaça disponibla si trobava a proximitat de la bonda de Var. La demanda d’estatjament estent fòrta en seguiá de la creacion de la zòna industriala de Carròs. Industria vengüa necessària per la densificacion de la còsta.
 
Totun aguèron ren lo temps de desenvolopar una especificiat lengatgiera coma Los Clòts (toscanofrancizat en Sclos) rapòrt a Còntes en Palhons, vista la recentessa de l’entitat umana e l’estat d’enançament de la francizacion en la poplacion globala e locala.
 
En los quartiers dals Plans l’agricultura es a si faire de mai en mai remplaçar per lo residencial. Las darrieras expleitacions agricòlas (pertant reputaas: fragas de Carròs) cercant de repreneires.
 
Aüra lo contrast entre los dos ensèms d’abitacions de Carròs es tal que per totes ‘Carròs’ es devengut lo nom de la vila bassa.
 
Es un pòle, amb lo plan de la comuna dal Bròc, dal començament dal mejan país, necessari a l’airal costier entre Canha e Niça, autant d’un biais economic coma social. Es un bacin d’activitats e de populacion relais degut a la creissença de la demanda e de la populacion. A l’extension necessària de las zònas industrialas e d’estatjament e al manca de plaça –plana- sus la còsta. Totplen de gents de las valaas alpencas mai d’amont van trabalhar dins la zòna de Carròs-So Bròc.
 
Quasi degun sap que amont i es lo Carròs d’origina, cal conoisser o anar mai amont per i passar. Las possibilitats per lo vilatge de continuar de viure, d’aver un ambient es de desenvolopar la cultura/partimòni al vilatge (musèu, restauracions, monuments) o l’artisanat (obraors, instalacion de pintres, potiers... ), maion d’informacion.
 
“L’Oustaou dei Carroussencs” èra l’ancian ostal de la familha Judlin enant que lo quitèsson per lo Domèni dal gorg. L’avián prestat a la comuna per que se’n sièrve coma luèc per tots.
 
I a una fònt/fotz a Carròs: la fotz, amont dal cementèri.
 
Polèm remarcar que d’un ponch de vista identitari, per cèrts ancians, non si senton coma parlant niçard, son provençals (grand diferéncia identitària marcaa a l’escrich per la –a/-o), a mai se la realisacion es la mema entre Sant Blai e Carròs. Per d’autres es una zòna de mestissatge, mesclum entre lo niçard e lo provençal. Se saup d’autant mai dificilament definir que l’entitat “gavòta” a mens de plaça e de visibilitat que lo sudoccitan (provençaloniçard).
 
Perqué parlan ja un dialècte alpenc! La politica aicí a una influéncia cèrta subre la lenga, per de qué subre aquel interfaça conflictual politicament/identitariament que ren dessepara linguisticament/ culturalament, si crean de diferéncias.
 
Per los joves los conceptualizacion de país diferent al sens que si senton coma eventualament azureans, e engimbrats en lo sentiment identitari sudoccitan provençal e/o niçard pròche que a tendéncia a se defendre -e renforçar per aquel fach- l’un de l’autre segon lo biais: “d’un costat de Var es aquò, de l’autre es autra cauva” (en foncion d’un pseudo determinisme istoric “Comtat de Provença” vs. “Contea de Niça”) mas a gaire tendéncia a reconóisser la tèrça entitat, totun dal canton: l’airal alpenc/ gavòt.
 
Pasmens si pòl remarcar que i èra una associacion dals niçards de Carròs ”Lu niçart de la coumuna de Carros” , simbòl de la diferéncia d’una comunitat implantaa en una autra tèrra (comunitat d’exiliats poiriám dire entre tragicomic) que si definisse e si vòl reconóisser coma diferenta. Los dos fenomèns s’entretenent conscientosament. De se non si pòl trobar un autre comportament: la niçardizacion, si mete las expressions e ce qu’escrich dins tal document que voiriá far descubrir la lenga dal país... amb la referéncia “Gattières, Gatièra en niçard”, los noms de las placas vialas son niçardizats, las devisas de las comunas son niçardizaas.
 
Pasmens polèm remarcar qu’aquèl costat de riba de Var es estach mens niçardizat (recul de ostal~ ostau denant maion). Los parlars autoctònes an resistit melhor (sufixe ATA > -aa: es passaa, plurals: lei/sei fremei). Perqué vist coma estrangier culturalament per lo ment comun/reflex comun niçard (lo limit de la Comtaa de Niça seguisse lo Var, en delà es Provença/França).
 
Nòta: en las enquistas, es important de “seleccionar” sos informator, sèm en un espaci que a mogut e movent, ex: lo retirat originari d’Esa, que a trabalhat a Niça e que crompa una maion a Sant Joanet, coma o fariá a Còntes o a Bolhon. Se contrarotlatz mal l’origina dals vòstres informators, l’enquistaire pensa que lo parlar fa taca en l’ensèm dals parlars que l’environan, ce qu’es faus.
 
En las comunas ont si trobavan d’escarts, lo monde qu’anavan en ce que sonam aüra lo vilatge, diián e dion ancara aüra: ”anam a vila / anam en vila”.
 
Los senses de vila e de sos derivats a cambiat d’accepcion segon l’inflús francés. Avans si diiá ciutat (ville), vila (vilatge), vièla/ vièra~ vilar (gros hameau), borg, masatge (ensemble de mas), escart(s)...
 
Gavòt, dich sovent “gauat” apelacion que si dònon los alpencs dals Alps Maritimas per els. Gavòt es una apelacion qu’existe en provençal o niçard mas es sovent per definir un se diferent e non un autre respectable.
 
Sus la riba drecha de Var e dins los quartiers oèst de Niça: “au” passa a [Ow] e en posicon pretonica pòl passar a [u], ex: quauquaren [kuka’ren] , Sant Laurenç [lu’ren(s)], dau [du].
 
En niçard e en vivaroalpenc mai de l’èst: au [aw, Ow], ex: autre [aw’tre], causa [k’awza].