Coma n’ai la costuma, son uèit oras e mièjas quand me meti a escriure ma pròsa sens aver una idèa precisa de çò que vos vau contar…
 
Ma fau vièllh e soi segur que n’i a demest los qualques uns que me legisson que penson que, se soi tan tardièr a me seitar davant l’ordenador, es per çò qu’ai paur de doblidar çò que vòli dire en escrivent…
 
Pòdi pas dire que s’enganan… Lo qu’a dit que La vielhesa es un naufragi aviá sas rasons. Pel moment, foguèsson lassas, mas neurònas refuson pas de servir; devi dire çaquelà que las daissi pas fenhantejar e que las meti a contribucion lo mai sovent possible.
 
Aquí la rason egoïsta de mas divagacions dins Jornalet.com! Lo cap redactor s’es pas encara apercebut de res e cap de legeire a enviat una letra —un SMS, dison ara, cresi— a Jornalet per se plànher…
 
Pensi pas ça que la que los legeires sián totes cacoquimics d’après çò que ne sabi; mas farai pas de pronostics que, desempuèi la visita intempestiva d’un virus en cò nòstre, quitament dins lo campèstre, l’anar de las gents es vengut diferent. O èra un pauc avans, dison los vesins —que lo mai pròche es a un centenat de mètres de l’ostal!— mas me demandi se dison pas aquò per pas me far de pena. Coma, per d’unes, soi lo mossur dels libres, tot es possible…
 
Enfin, pòdi daissar escapar un sospir de solaç, coma tantes autres, qu’un an es per s’acabar e qu’ai pogut seguir son traïn. Dins qualques òras, cabussarem dins un autre que, ne cal pas dobtar, nos resèrva de supresas.
 
Las donas Solelh, los previsionistas, e qualques autres an ja començat de s’espatarnar dins los mèdia e, se degun a pas anonciat encara l’aparicion del solelh de mièjanuèit al moment del dinnar, i van cadun de lors visions dignas de las d’un dròlle o d’un gojat.
 
Sabètz coma ieu que lo còst de la vida va aumentar — es pas una prevision aquò, es una certitud! I sèm abituats mas, ongan, l’aumentacion del gas, de l’ectricitat, de l’essença, etc. serà, se m’engani pas, plan importanta que los ans passats…
 
Lo caprici —ieu, disi lo deliri— del tsar psicopata de Moscòu complica las causas per l’an qu’arriva mas pels ans a venir tanben. Lo milièrs de joves que fa tuar en Ucraïna es una foliá e o sap mas s’es fach benesir pel patriarca Kiril que, coma el, presica que lo Dieu dels Russes “comanda” al pòble elegit de defendre la fe ortodòxa vetadièra…
 
Las nacions “occidentalas” se son apercebudas —un pauc tard— que l’òme, un pauc rufe a còps, que recebián en grand tralalà dins los palaises de la Republica èra en realitat un dissimulaire patentat.
 
Not’ bon president contunha sas batalejadas cap a las autras nacions europèas amb son mantra que cal pas umiliar l’òme de Moscòu…
 
Pel moment son los Ucraïnians que pagan lo prètz de la foliá d’un òme e de la complicitat de mai d’un cap d’Estat e de mai d’un regim politic.
 
O gausèssi, diriái que son parpèlas d’agaças al nivèl planetari… Las gents crèban de fam, de set mas los mercadièrs d’armas se pòdon vestir d’aur!
 
Se’n chautan d’aquò coma de la rèsta… la moneda sonque — dòlars de segur. Semblan pas conéisser l’expression: An pas jamai vist un còfrefòrt seguir un ataüc!
 
Vos entendi ja repotegar… Podètz repotegar… Daissatz vos anar… mas qu’aquò siá pas un colèra passadissa!
 
Avèm qualque problèmas amb nòstra planeta a resòlvre avant de nos poder refugiar sus Mars o Vènus coma o preconizan d’unes.
 
L’Òme (sens generic!) a fach la pròva desmpuèi son aparicion sul planeta que podiá complir las causas mai bèlas coma las causas mai òrras… Per se’n tenir pas qu’al mièg sègle que venèm de viure, los progrèsses scientifics son estats meravilhoses, per una minoritat de gents ça que la.
 
Son los vièlhs que devon ajudar los joves a netejar lo planeta e a l’organizar per permetre als èssers umans de deman d’aver una vida digna…
 
Pel primièr còp, los quites estats, los quites poders son conscients del dangièr que nos menaça; ne son conscients… mas qui farà lo primièr pas per tornar ensajar de metre tot de biais!
 
Lo cap d’an, çò dison, es un jorn propici per prene decisions d’importància o per far un vòt…
 
Ne podèm far un per l’avenidor de nòstra tèrra —ieu, soi pas de comptar que soi tròp vièlh— de nòstra progenitura…
 
L’Òme es lo sol, çò dison, a se poder projectar dins lo futur… se sèm pas tròp bèstias, o nos cal mostrar!
 
 
Anem, brave mond,
 
Una bona annada plan granda e acompanhada…
 
Una bona annada 2023