Opinion
La resisténcia nacionala occitana: 1. Sèm minorizata
Dins las annadas 1970, la lenga occitana èra en via d’escanament, mas tot lo monde aviá l’accent francitan e se sabiá que se parlava patoès dins las campanhas. Una identitat miègjornala èra compartida per la majoritat de la populacion.
“Sèm majoritaris” podiá cantar Claudi Martí per sosténer la resistència nacionala occitana.
En 1976, l’Amassada generala de las Nacions Unidas adoptèt lo Pacte internacional relatiu als dreits civils e politics. Çai-jos l’article 26:
Puèi, pendant cinquanta, l’administracion francesa mantenguèt de politicas volontaristas d’escafament de las lengas de França autras que lo francés: fòrabandiment de l’occitan de l’espaci public, de l’educacion e de la cultura, poder regional minime, television regionala o locala inexistenta, concentracion del poder economic en Isla de França...
Mentretant, fàcia a l’evolucion de la societat francesa, e dels dreits fondamentals en Euròpa e al nivèl internacional, l’administracion francesa s’acarèt al racisme, a l’antisemitisme, a l’omofobia, a las discriminacions institucionalas de las femnas e dels genres sexuals.
Ça que la, i a sempre una resistència occitana e d’accions concrètas per faire viure l’occitan: Calandreta, las escòlas bilinguas, Lo Congrès, lo CIRDOC, l’ÒPLO, las ràdios los artistas occitans, las associacions occitanas localas e tant d’autres actors tal coma lo nòstre Jornalet. Aquels petits espacis de libertat d’expression son sempre dificilament concedits per l’administracion francesa, amb de finançament minime en comparason del francés e sonque aprèp a una mobilizacion ciutadana fòrta.
Mentretant, l’evolucion de la societat francesa fàcia a totas las discriminacions faguèt qu’en 2021, foguèt votada la lei Molac per lo parlament francés, contra la volontat del govern. Sul pic , foguèt censurada per lo conselh constitucional.
Sasit per la ret europèa per l’egalitat de lengas ELEN (European Language Equality Network), l’ONU estimèt que l’inconstitucionalitat de dos articles de la lei Molac “pòt portar prejudici a la dignitat, a la libertat, a l’egalitat e a la non-discriminacion aital coma a l’identitat de las personas de lengas e de culturas istoricas minoritàrias de França.” Relèvan la discriminacion que tòca los locutors de las lengas minoritàrias en França. Dison crénher “que l’adopcion e l’aplicacion d’aquela decision pòscan entrainar d’atacas importantas als dreits umans de las minoritats lingüisticas en França.”
Assumir la discriminacion de la lenga e cultura occitana en França es préner consciéncia de las possibilitats que nos dona l’estat de dreit que s’aprefondís pauc a pauc en Euròpa. Assumir que “sèm minorizats” es far préner consciéncia que l’engatjament de cadun e caduna es necite per l’occitan, coma o foguèt e o es encara per l’injusticia sociala, las femnas, los genres sexuals discriminats, los estrangièrs...Assumir que “sèm minorizats” es confortar lo trabalh complit dempuèi Claudi Martí dins las annadas 1970 e donar mai de vam a totes los e las que fan viure l’occitan dins l’educacion, la culture, los mèdias, las ràdios, la vida artistica, l’accion associativa o politica, las administracions...
“Sèm majoritaris” podiá cantar Claudi Martí per sosténer la resistència nacionala occitana.
En 1976, l’Amassada generala de las Nacions Unidas adoptèt lo Pacte internacional relatiu als dreits civils e politics. Çai-jos l’article 26:
Totas las personas son egalas davant la lei e an dreit sens discriminacion a una egala proteccion de la lei. Al regard d’aquò, la lei deu defendre tota discriminacion e garantir a totas las personas una proteccion egala e eficaça contra tota discriminacion, sustot de raça, de color, de sèxe, de lenga, de religion, d’opinion politica e de tota autra opinion, d’origina nacionala o sociala, de fortuna, de naissença o de tota autra situacion.
Puèi, pendant cinquanta, l’administracion francesa mantenguèt de politicas volontaristas d’escafament de las lengas de França autras que lo francés: fòrabandiment de l’occitan de l’espaci public, de l’educacion e de la cultura, poder regional minime, television regionala o locala inexistenta, concentracion del poder economic en Isla de França...
Mentretant, fàcia a l’evolucion de la societat francesa, e dels dreits fondamentals en Euròpa e al nivèl internacional, l’administracion francesa s’acarèt al racisme, a l’antisemitisme, a l’omofobia, a las discriminacions institucionalas de las femnas e dels genres sexuals.
Ça que la, i a sempre una resistència occitana e d’accions concrètas per faire viure l’occitan: Calandreta, las escòlas bilinguas, Lo Congrès, lo CIRDOC, l’ÒPLO, las ràdios los artistas occitans, las associacions occitanas localas e tant d’autres actors tal coma lo nòstre Jornalet. Aquels petits espacis de libertat d’expression son sempre dificilament concedits per l’administracion francesa, amb de finançament minime en comparason del francés e sonque aprèp a una mobilizacion ciutadana fòrta.
Mentretant, l’evolucion de la societat francesa fàcia a totas las discriminacions faguèt qu’en 2021, foguèt votada la lei Molac per lo parlament francés, contra la volontat del govern. Sul pic , foguèt censurada per lo conselh constitucional.
Sasit per la ret europèa per l’egalitat de lengas ELEN (European Language Equality Network), l’ONU estimèt que l’inconstitucionalitat de dos articles de la lei Molac “pòt portar prejudici a la dignitat, a la libertat, a l’egalitat e a la non-discriminacion aital coma a l’identitat de las personas de lengas e de culturas istoricas minoritàrias de França.” Relèvan la discriminacion que tòca los locutors de las lengas minoritàrias en França. Dison crénher “que l’adopcion e l’aplicacion d’aquela decision pòscan entrainar d’atacas importantas als dreits umans de las minoritats lingüisticas en França.”
“Sèm minoritarizats”, es una crida a la justícia que justifica la resisténcia democratica occitana.
“Sèm minoritarizats”, es una crida a la societat occitana per l’implicar dins la luta contra las discriminacions.
“Sèm minoritarizats”, es una crida a la societat occitana per l’implicar dins la luta contra las discriminacions.
Assumir la discriminacion de la lenga e cultura occitana en França es préner consciéncia de las possibilitats que nos dona l’estat de dreit que s’aprefondís pauc a pauc en Euròpa. Assumir que “sèm minorizats” es far préner consciéncia que l’engatjament de cadun e caduna es necite per l’occitan, coma o foguèt e o es encara per l’injusticia sociala, las femnas, los genres sexuals discriminats, los estrangièrs...Assumir que “sèm minorizats” es confortar lo trabalh complit dempuèi Claudi Martí dins las annadas 1970 e donar mai de vam a totes los e las que fan viure l’occitan dins l’educacion, la culture, los mèdias, las ràdios, la vida artistica, l’accion associativa o politica, las administracions...
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#23 *peça raportada > retalh ajostat?
#24 L'occitan si que serveish: dab quera lenga inventada d'artistas (musicians, poètas, n'i a hèra!) shens nat talent que podon hèr créder que la lor manca de succès qu'ei devuda ara meishanta França !
#23 Que cadun sàpia parlar occitan dins vòstra familha es una causa. Que cadun i parle sonque en occitan als enfantons, amb d'enfantons que vos i respondan sonque en occitan es quicòm mai, pecaire ! Aiçò, si que l'ai vist, mas en Catalonha sud, e en catalan, plan segur. O ai vit tanben en Euskadi, mas en Euskarà, va sense o dire. La transmission familha non se fa mai.
#24 Una politica linguïstica es linguïcidi tre que sas practicas impausan de fait l'exclusicvitat de l'usatge d'una lenga contra una o mai d'una autra. Qu'aquela politica non baste per explicar totas las mòrts de las lengas non empacha l'intencion legalista linguïcida d'èsser çò que 'es, l'intencion d'esfaçar l'Autre. Paure poèta que fau, non pretendi empachar la mòrt de ma lenga, mas sonque 1) luchar contra tanplan cooma o poirai e 2) sempre denonciar, sense relambi, l'intencion d'esfaçar l'Autre, plan marcada a çò de las autoritats e institucions dominantas francesas.
Sabi perdonar. Perdoni a lo que reconèis umilament e sincèrament sas errors agressivas. Fins ara, los franceses jamai non se son mostrats d'aquela via, pauc es d'o dire.
L'occitan qu'èra ua lenga vernacularia e n'ac ei pas mei. N'ei pas la purmèra a deishar d'existir e non serà pas la darrèra. Mei de la mitat de las lengas que deisheràn d'estar vernacularias pendent aqueste sègle. Que i a ua heish de rason de voler har rampèu a aqueth processús. Se l'occitan avossi deishat d'estar parlat en causa d'ua politica lingüistica volentarista en aqueth sens que n seré ua, bahida. Mes qu'esto probable un epifenomen. Los cambiaments politics, sociaus, economics que hesón mei que nada lei o violéncia simbolica dà har baishar los nombres de locutors. E quan la politica linguicida estossi estada la causa vertdadèra de l'arrecul de l'occitan de tota faiçon se n'avossi pas existit los cambiaments politics, economics, sociaus de la modernitat en França qu'ac auré hèit. Los còrs pr'exemple ne s'escasen pas a mantiéner ua practica vernacularia deu còrs a maugrat la loa gran consciéncia politica. Los irlandès parièr e shens patir nada politica lingüicida. E a fortiori no's pòt pas pensar que mei de la mitat de las lengas deu monde e pateishen d'ua tau politica. Ua lenga qu'ei vernacularia sonque s'a fonccions sociaus. L'occitan ne'n pòt pas mei aver, per concurréncia deu francés, aqueth feit que seré vertat mema shens nada politica lingüicida en favor deu francés, e que sufiré a tirar a l'occitan la soa existéncia vernacularia.
#22 e ben ieu cresi pas que lo pòble occitan siá estat exterminat.
Existís totojorn, ne fau partida qu'ai passat un bon pauc de ma vida dins un vilatge lengadocian e que la familha es integralament occitanofona (levat qualques peças raportadas). E ben soi pas en adoracion davant lo pòble victima de l'Istòria. Coneissi un pòble coma totes los autres, amb sas petitesas umanas (tròbi que los occitans sèm particularament estequits, egoistas e avares, una nacion de petits proprietaris rurals) que se trobèt un interès a abandonar son vernaculari per parlar la lenga del poder, de l'argent (aquò li agrada al pòble, l'argent) e es tot.
Podètz plorniquejar sus las victimas exterminadas, ieu que soi del pòble e que i vivi amb el, non.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari