Cada setmana, en daissant tombar mas ocupacions informaticas divèrsas e variadas per escriure aquela cronica que totes esperatz (!) en vos demandant que diantre vau poder trobar a dire per vos espantar, me pausi, ieu tanben, la question.
 
Vesètz que los esperits aluserpits se rescontran mas lo problèma es que vos qu’avètz la paciéncia de me legir, avètz pas res mai a far qu’a dobrir l’ordenador, vòstra tauleta o vòstre telefonet. Ieu, pauròts, me cal trobar quicòm!
 
I a setmanas aital! Son pas las novèlas, sovent mai marridas que non pas reconfortantas, que mancan. Que non pas!
 
Ucraïna? Quitament los mai joves, coneissètz ara aquel país qu’èra estat a la Una dels mèdia en 1986 quand la centrala nucleara de Chernobil petèt; L’union sovietica viviá sas darrièras annadas e Ucraïna ne fasiá partida. Es pas inutil tanpauc de tornar dire qu’Ucraïna, independenta desempuèi 1991, acceptèt en 1994 d’abandonar son arsenal nuclear a Moscòu amb coma contrapartida la garantia de son integritat territoriala, Crimèa compresa; e foguèt lo psicopata del Kremlin que signèt l’acòrd… O faguèt de segur amb una tinta invisibla!
 
Lo fulheton de las retiradas en França? Coneissètz tanben que n’avèm una rescuècha, cada lustre a pauc près, que lo govèrn siá d’un bòrd o de l’autre. Soi pas pro saberut per aver un vejaire avisat sus la question mas pòdi dire çaquelà qu’a cada còp nos dison que, gràcias a eles e a lor saber-far, lo problèma es reglat fins a l’an pebre!
 
E encara… Lo Xi de Beijing e sa victòria sus la covid-19 qu’existís pas pus, çò dison los mèdia chineses; lo grand Turc e qualques autres que fan empresonar, empoisonar, assassinar lors opausants; la situacion en Haïti que la description de l’Infèrn per Dante sembla un paradís en camparason…  e per lo brasilièr Bolsonaro caçat —pel moment— contra son grat e a la regulara, n’i a dètz que’esitan pas a s’installar dins una dictadura duradissa.
 
I a pas que lo viatge del papa Francés en Còngo per portar un messatge d’espèr. Las criticas mancaràn pas e vendràn de segur de las “bonas consciéncias” que se fan veire sul fenestron e entendre sus las ràdios per defenre la libertat, çò dison.
 
Coma a l’acostumada, fau lo torn de la prada sens trobar ges de docetas ni de pissalaches.
 
Ai trobat quicòm çaquelà qu’interessa pas los mèdia — levat lo jornal local, mas m’engani benlèu. S’agís de l’Estivada de Rodés que lo cònsol màger vòl enterrar definitivament après qualques sasons de misèria organizada.
 
Après tot, los elèits occitans e exagonals son nombroses —e desempuèi longtemps— a sepelir costumas e tradicions, en un mot la cultura dels “territòris” per impausar la cultura de Lutècia, la sola que pòrta coneissença, progrès e libertat.
 
França es un dels païses que se classa dins los primièrs dins aquel domeni. L’arrogança de la classa dirigenta tan descridada al nivèl internacional es raportada pels mèdia pas que per se trufar d’aqueles que nos vòlon far la leçon a nosautres, lo pòble causit, lo pòble qu’a inventat la democracia, lo pòble qu’a portada la libertat al planeta, lo pòble que ten una lenga unica, una “lenga qu’a un mot per nomenar cada causa”.
 
Seriá donc que las autras lengas son desfavorizadas e pòdon pas parlar de tot! Alara se compren que mespresen nòstras lengas istoricas —occitan, breton, catalan…— e que, dins de libres de classa, presentan los trobadors coma de mond d’expression francesa!
 
Fai tirar, Marius que lo rei es pas mon cosin!
 
Enfin, coma disiá l’autre, sèm en França e cal parlar francés! Lo mesprètz es encara mai grand qu’aquò… e, en defòra de Lutècia e qualques metropòlis , la cultura dins son ensemble deu venir de la capitala!
 
Lo cònsol màger de Rodés donc promet per aquesta an e los que seguisson manifestacions estivencas que recamparàn milièrs e milièrs de gents —e non pas 8000 a 10 000 que venon a l’estivada pendent gaireben una setmana— e que farà de Rodés un far de la cultura exagonala.
 
Promet que farà venir de vedetas grandas, internacionalas, des stars e se vanta de poder metre 500 000 euro dins l’afar — es pas son argent!
 
A, lo brave òme! Excusatz: A, lo piòt!
 
D’Occitans venon de lançar una peticion en favor de l’Estivada e la cal signar mas ai ben paur que lo cònsol màger après aver inoculada la ràbia a l’Estivada, diga, las lagremas al bòrd dels uèlhs, que la sola solucion es de l’enterrar lèu lèu…
 
A tot comprés lo cònsol de Rodés e seguís la leiçon dels elèits francimands: las culturas e las lengas istoricas son causas dangierosas e lo mond que las cargan pòdon, sens o voler, contaminar los autres e aital empachar la cultura e la lenga de Lutècia de senhorejar… en anglés se o cal!