Sus France Info i a fòrça cronicas tota la setmana, que, sovent, son repapiadas a divèrs oraris. Una a aperada mon atencion, se sona Décryptage éco e es realizada per la jornalista Fanny Guinochet.
 
Purmèr, l’idèia de “descriptatge”, mot utilizat sovent per jornalistas per qualificar lors analisis, m’agrada pas brica. Aquò voleré díser que l’informacion nos arribaré criptada, sia de mau comprénguer per nosautes paures mortaus sense l’ajuda deus especialistas que nos balhan a l’encòp l’explicacion e doncas tanben la vertat. Se cau dejà mauhisar.
 
E prengoi i a pas guaire suu hurt (o “la man dens la saca” se volètz) la Dauna Guinochet que hasèva marrida propaganda governamentala sus la refòrma de las retiradas.
 
Tornava emplegar un argument deu ministre de l’Economia, Sénher Bruno Lemaire, per justificar la refòrma: calèva trabalhar mès per aver mès de P.I.B. pr’amor deu deute nacionau que representa ara 113% (!) d’aqueste P.I.B. Soi un ase en economia, mes m’i coneishi totun pro per comprénguer qu’aquò se sona “comparar peras dambe pomas” o “gats dambe cans”.
 
Prenguètz la definicion Larousse oficiala deu P.I.B.: “Soma de las valors ajustadas realizadas anualament suu territòri nacionau”. Es clar: anualament. E lo deute, en cambi, “cor” sus au mens dètz, quinze o vint ans. Se prenguèm quinze ans coma mejana, auram lavetz la chifra de 7,5% deu P.I.B. L’impression que’n sortís es pas brica la medisha.
 
Per comprénguer milhor, se quauqu’un que ganha cada mes 2. 000 euros nets a hèit un manlèu a la banca de 120. 000 euros per se pagar un ostau, son deute representarà uns 500% de son “P.I.B.”, lavetz que sa situacion seré meslèu confortabla.
 
Seré doncas plan milhor que France Info demorèsse una cadena d’informacion e vengosse pas un canau de propaganda, una mena de France Décryptage, se volètz. Es un pauc, per malastre, lo cas.