Opinion
Definicion de l’occitan
La basa de tot es çò que definís una lenga. Çò que definís una lenga, es l’intercompreneson. Se, per ex., qualqu’un que parla lo lengadocian e qualqu’un que parla lo provençal se pòdon parlar, lengadocian e provençal son de varietats de la meteissa lenga. (La consciéncia de la lenga, son escritura, etc., i càmbian pas res.)
Lo “lengadocian” e lo “provençal” an de noms convencionals e correspondon pas ni a “Lengadòc” ni a “Provença” d’un punt de vista istoric o geografic, e lors limits respectius dependon de caracteristicas definidas mai o mens arbitràriament.
Al contrari, los limits de la lenga correspondon a sa compreneson per las gents, e son de faits.
Pasmens, l’occitan es vengut segondari par rapòrt al francés, e a l’ora d’ara, es malaisit de jutjar dels limits de sa compreneson. Se cal reportar a la Grammaire (h)istorique des parlers provençaux[=occitans] modèrnes de Jules RONJAT. Se publiquèt en 1930, après lo decès de Ronjat (mort en 1925), e los trabalhs de sa gramatica datan d’abans 1914.
Las indicacions que dona suls limits de la zòna de compreneson de la lenga a l’epòca son preciosas. Abans 1914 la granda majoritat de la populacion la parlava coma lenga d’usatge, e fòrça gents parlavan pas gaire (o pas cap) lo francés, que d’aquel temps la populacion rurala èra immensament majoritària.
Cal comprene tanben que “lenga” e “Estat” son pas forçadament ligats. L’Estat francés (que començèt d’existir cap a 1300 o 1400) a totjorn agut de limits cambiadisses, e a pas jamai correspondut als limits de l’aira de la lenga francesa.
Las lengas neo‑latinas se formèron dins las annadas 700 o 800 per diferenciacion del latin parlat, e començèron a s’escriure a partir de l’an 1 000, a vista de nas. La lenga francesa, al Nòrd d’aqueste ensemble, foguèt de longa marcada per l’influéncia de l’alemand e del neerlandés (per emplegar de mots modèrnes), mentre que l’occitan es fòrça mai pròche de las lengas neo‑latinas del Sud d’Euròpa (subretot amb lo catalan que foguèt longtemps una varietat de la meteissa lenga) fins a Elche e a las Balearas.
La denominacion “lenga d’òc” es tendenciosa perque implica “lenga d’oïl” (emai s’es pas dit), e donc aicesta “al Nord” e aquela “al Sud” …de la “França etèrna”. Mas las lengas se formèron abans los Estats. “Nos ancêtres les Gaulois” son un mite nacionalista francés.
Blanchèt es un ase bastat. Fa d’annadas, anèt presicar als Valencians que lo valencian èra una “autra lenga” que lo catalan. Los Valencians an de reticéncias fòrtas per apelar “catalan” lor fòrma de lenga, pasmens l’Acadèmia valenciana parla de “lenga comuna”, e los valencians cultivats an plena consciéncia que lo valencian e lo catalan son de varietats de la meteissa lenga.
Lo “lengadocian” e lo “provençal” an de noms convencionals e correspondon pas ni a “Lengadòc” ni a “Provença” d’un punt de vista istoric o geografic, e lors limits respectius dependon de caracteristicas definidas mai o mens arbitràriament.
Al contrari, los limits de la lenga correspondon a sa compreneson per las gents, e son de faits.
Pasmens, l’occitan es vengut segondari par rapòrt al francés, e a l’ora d’ara, es malaisit de jutjar dels limits de sa compreneson. Se cal reportar a la Grammaire (h)istorique des parlers provençaux[=occitans] modèrnes de Jules RONJAT. Se publiquèt en 1930, après lo decès de Ronjat (mort en 1925), e los trabalhs de sa gramatica datan d’abans 1914.
Las indicacions que dona suls limits de la zòna de compreneson de la lenga a l’epòca son preciosas. Abans 1914 la granda majoritat de la populacion la parlava coma lenga d’usatge, e fòrça gents parlavan pas gaire (o pas cap) lo francés, que d’aquel temps la populacion rurala èra immensament majoritària.
Cal comprene tanben que “lenga” e “Estat” son pas forçadament ligats. L’Estat francés (que començèt d’existir cap a 1300 o 1400) a totjorn agut de limits cambiadisses, e a pas jamai correspondut als limits de l’aira de la lenga francesa.
Las lengas neo‑latinas se formèron dins las annadas 700 o 800 per diferenciacion del latin parlat, e començèron a s’escriure a partir de l’an 1 000, a vista de nas. La lenga francesa, al Nòrd d’aqueste ensemble, foguèt de longa marcada per l’influéncia de l’alemand e del neerlandés (per emplegar de mots modèrnes), mentre que l’occitan es fòrça mai pròche de las lengas neo‑latinas del Sud d’Euròpa (subretot amb lo catalan que foguèt longtemps una varietat de la meteissa lenga) fins a Elche e a las Balearas.
La denominacion “lenga d’òc” es tendenciosa perque implica “lenga d’oïl” (emai s’es pas dit), e donc aicesta “al Nord” e aquela “al Sud” …de la “França etèrna”. Mas las lengas se formèron abans los Estats. “Nos ancêtres les Gaulois” son un mite nacionalista francés.
Blanchèt es un ase bastat. Fa d’annadas, anèt presicar als Valencians que lo valencian èra una “autra lenga” que lo catalan. Los Valencians an de reticéncias fòrtas per apelar “catalan” lor fòrma de lenga, pasmens l’Acadèmia valenciana parla de “lenga comuna”, e los valencians cultivats an plena consciéncia que lo valencian e lo catalan son de varietats de la meteissa lenga.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
#9 Per d'unes francés, lo quite René Char es de mal entendre... N'i a per dire que cada poèta se fargar sa lenga minoritària. 'Quò's pas un argument
#10 Sus lo fons de la question, Sèrgi Granièr a rason. Sus lo fons de la question, es pasmens verai que Blanchet mòstra una terribla manca d'intelligéncia. E totei lei paureis arlèris que son indulgents amb Blanchet mòstran tanben una terribla manca d'intelligéncia. Lafont, revelha-te, son devenguts fòus!
#1 Botatz cap a cap un locutor natural deu Medòc e un aranés. Que son tots dus gascons mes ne soi pas segur que's comprengan de plan.
E voleré díser que ne parlan pas la medisha lenga?
"Blanchèt es un ase bastat." Atal comença la conclusion de l'opinion aquesta que, en mai, comprenèm pas cossí n'arribam a aquò, a la fin de "l'article". Es estabosissent de se permetre d'escriure quicòm atal e soi pas segur que servisca la nòstra "causa".
#3 Taus quites gascons lo Manciet qu'ei de mau compréner...
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari