Lo retorn de l’unifòrme obligatòri pendent lo cursus escolar qu’avalirà las diferéncias sociaus, permetent a l’escolan de s’integrar a la societat francesa e a las soas valors. Qu’avem aquí haut o baish los perpaus avançats peus elegits, s’ac podem enqüèra créder, favorables ad aquera idea.
 
Hastiau! De fèit, que s’ageish mei d’embrigadar de cap a la pensada unica en passant per la domesticacion pseudoeducativa devuda au maton escolar dinc a l’aubedissença sosmetuda e servila deu militar.
 
E sabetz lo sens vertadèr deu mot unifòrme? Fòrma unica e unit dens la fòrma / o lo monde / a l’encòp. N’i a pas nada democracia en aquò, mes simplament lo dangerós brut de bòtas qui s’enten dab tostemps mei d’aubedissença a la plaça deu pan e de la libertat entà enviar lo tropèth uman de cap au tuader, entà eliminar en un conflicte quau que sii lo demei contestatari e dar enqüèra mei d’argent a’us qui avian aqueras guèrras. (Que v’aconselhi d’alhors de véder o de tornar véder l’excellent clip deus Pink Floyd - another brick in the wall - ). Integracion e valors francesas! Assimilacion forçada e sonque entà aumentar lo poder de quauques provedits shens escrupule. L’unifòrme n’es pas ni la blosa ni lo davantau protector, ni lo blu de tribalh des quaus los ròtles, proprietats, fòrmas e colors be pòden variar e confirmà’s diferents en un medish grop d’individus. Quan tot vestit e portarà ua istòria e filosofia particularas, n’èi pas jamei entenut un agricultor preparant-se tà anar mólher las vacas o un infirmièr aprestant-se dens un espitau díser ”que’m hiqui lo men unifòrme” pr’amor unifòrme que vòu díser tienguda unica, completa deu cap aus pès dab un comportament disciplinari deu quau la color es causida per d’auts, las valors inspiradas per la glèisa romana e la reiautat francesa, çò qui n’a pas arren deu hestiu e joviau palhassa. Fin finau lo monograma o lo badge cosut e impausat sus la tienguda n’es pas un signe de reconeishença, mes d’apartenéncia a un grop de tria dab los sons rituaus de confrairia e los sons bisutatges debiles; aqueths escuts que s’opausan en hèit au tòtem vadut blason individuau iniciau que portavan grandosament autan plan lo paisan com lo cavalèr (quan serà lo d’aqueste qui es mei passat a la posteritat) pr’amor qu’èra au contrari lo signe de la diferéncia e de l’afirmacion individuau. Lo macaron n’es pas mei valeder que l’unifòrme; los dus ne hèn pas que seguir la pensada de contròle deu Loís XIVau en i plaçant un calcul d’orgulh e d’argent entaus uns, e de mèrca o tatoatge coloniau entaus autes.
 
Ne saunégim pas, las granas escòlas, los unifòrmes e las ditas capacitats escolaras ne son pas sonque pensionats entà la rica flor. Per çò qui es deus diplòmas obtienuts, que son sovent facilitats per la lor casta sociau, preparant la manmesa futura deus lors arrepopets e tà har véder. (Que sufeish de véder en efèit lo nivèu actuau de competéncia e de corrupcion).
 
Lo hilh deu rei que serà tostemps un prince, lo deu generau ne serà pas jamei sergent e lo de l’òmi d’ahar ne vaderà pas jamei escobador… Alavetz e pòden imaginar que mercés a l’unifòrme lo mainatge deu caumaire aurà tribalh e poderà desahamià’s? Ne cau pas saunejar.
 

 

---

Laurent Charles LEMAITRE-MARTIN D’ARTUS (dab l’ajuda de Danièl Lagüèita tà l’arrevirada)