capçalera campanha

Opinion

Las variacions de l’Orador en occitan, de l’equivalent d’Òil mai al nòrd fins a l’Oradour... en Mosèla

Laurenç Revèst

Laurenç Revèst

Escrivan, traductor. Dialectològue, Doctor en lingüistica. President onorari dal Centre Cultural Occitan País Nissart e Alpenc.

Mai d’informacions
— “Orador” en occitan es una forma populara ben espandia per lo mòt “oratòri” sabent. Luec per orar, valent a dire pregar. Es totplen frequenta dins lo nòrdoèst d’Occitània.
 
Avèm totplen d’obradors pron notables per sonar de luecs Orador. Francizats en ''Oradour'' e estranhament ren en ''Ouradour'' o ''Orador''...
De notar la forma francizaia "Auradou" < en occitan restablit "Aurador" tanben en valaia de Garona.
 
De Charanta, traça toponimica de reculaia d’occitan après la guèrra de 100 ans e los sègles siguents, fins... a Mosèla, manlèu dal toponime occitan en referéncia al chaple lemosin de la segonda guèrra mondiala Charly-Oradour
 

— En nòrdoccitan avèm tanben doas formas foneticas evoluaias. 
 
- "Lourdoueix" < L'Ordoer

"Lourdoueix-Saint-Michel", en occitan restablit L’Ordoer de Sent Micheu, departament d’Indre.
 
Gaire luènh, just al sud, "Lourdoueix-Saint-Pierre", en occitan restablit L’Ordoir de Sent Piare/Piere, forma prepausaia cf. pagina Wikipèdia ligaia, Cruesa. 

- "Louroux" < L'Oror
Las atestacions ancianas son "Loroir" al sègle XIII (forma que se retròba posteriorament dins d'autres toponimes), "Lo Horoir de Bouble" en 1357 (forma de l'article "lo" de notar). Lo nom dal vilatge compòrta l'element "Louroux" cf. la pagina Wikipèdia. Se retròba dins lo nom de tres autras comunas d'Alèir: Louroux-Borbonés, Louroux-de-Beaune e Louroux-Hodement.

"Louroux" es la francizacion de "l'oror" -amb una -r- -, après aglutinacion de l'article definit. "Oror" ven probable d'una forma simplificaia "Oraor" (amb -d- intervocalica que se'n va, coma acapita dal costat de Vichèi, coma en vivaroalpenc).

En occitan marchés la forma proposaia restablia es "L'Oror de Bubla" cf. https://fr.wikipedia.org/wiki/Louroux-de-Bouble
"Louroux-Bourbonnais", en occitan marchés restablit "L'Oror de Barbonés" dins la comunitat de comunas dal Bocage Borbonés. "Louroux-de-Beaune", en occitan marchés restablit "L'Oror de Bauna", dins la CC de Comentric e Montmaraud.

— Anam veire que l’evolucion contunha costat d’Òil. I es una destruccion fonetica tala que la forma d’origina e lo sens se perde d’un biais fenomenal al biais “d’aujourd’hui”. 
 
Avèm ja Aurouër, en zòna d’Òil, dins lo meme departament d’Alèir. Al nòrdoèst. Amb la pèrda de d. Plus d’article definit davans. 
 
Veire la forma nòrdoccitana precedenta que representa l’estadi d’evolucion n-1. E lo passatge d’o- a au- que fa pensar coma dins de dialèctes occitans (odor > audor vivaroalpenc, gascon...). 
 
Ourouer-les-Bourdelins comuna dal departament de Char, en francés Cher, e al passatge Bourdelin es una pichona bòrda, bordina coma se ditz en los Alps Maritimes.
 
Auroüer; anciana forma Auroir (mapa de Cassini, al passatge Cassini, familha originària de Doçaiga) e sota lo Reialme francés èra sonat Ourouer-le-Chambrier. 
 
Ourouër anciana comuna dal departament de Nièvre. 
 
Encara mai devèrs lo nòrd èst d’Alèir, la simplificacion fonetica d’Òil contunha. 
 
Avèm vist "Louroux", en occitan marchés, mas se tròva la forma que “ou” passa a “o” e mai la finala "oux" passa a "eux", amb un mesclum probable de -or amb lo sufix -ós (equivalents franceses respectius "-eur", e "-eux").
 
Loreux, l’article definit es aglutinat, coma dal departament de Léger e Char (Loir-et-Cher en VO), de la comunitat de comunas dal Romorantinais e Monestois. La forma anciana es Loroer dal temps de la castelania de Millançay.
L’article definit es aglutinat (coma dins l’endeman). E lo sufix -eux, coma en francés estandard, a pilhat plaça. 
 
Totplen mai al nòrd, de l’airal d’Òil mai pròche de París se tròba Oroër, comuna dal departament de l’Oise, de la comunitat de comunas de l’Oise Picarde. 

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: PUBLICITAT

Comentaris

Gaby
5.

Oradour e pas Ouradour perque s'agís de la fòrma "aurador", belèu.

En Agenés : la comuna d'Auradou (Aurador).

  • 1
  • 1
Benech
4.


Me sembla que se pòt ajustar a-n-aquela lista "Le Loroux-Bottereau" (Loire-Atlantique), amé dos articles dont un aglutinat.


"Le nom de la localité est attesté sous les formes Oratorium en 1073, Oratorium Boterelli au XIVe siècle24. Loroux rappelle que l'agglomération s’est développée autour d'un modeste oratoire (Oratorio/Oratorium), c'est-à-dire un lieu de prière. Bottereau vient de Boterellus, seigneur du lieu au XIIe siècle. « L’Oratoire de Boterel ».
Le Loroux-Bottereau se trouve à la limite entre le parlé angevin et le parlé gallo (Le Lorór-Boterèu en écriture ELG). (wikipédia)

  • 1
  • 0
8
3.

#1 lòngtemps, es provençal per exemple. Qué fasètz parièrament d'aqueste mot?

  • 1
  • 0
s
2.

#1 ba ba ba ba bom tra la la

  • 1
  • 2

Escriu un comentari sus aqueste article