Me demandi perque en entamenant aquela bilheta pensi al provèrbi: En abrial, te cal pas jamai descobrir d’un fil! A pas res a veire ni amb lo temps ni amb l’actualitat sociala o politica…
 
Amb lo temps benlèu per çò que, desempuèi que nos bacinan amb lo rescalfament climatic, tanlèu que lo solelh mòstra sa cocura ai l’impression que fa calor; e quand fa calor, ai la canha e quand ai la canha lo trabalh, important o pas, se fa pas… E es a n’aquel moment qu’un ceucle vertudós ven un ceucle viciós. La catastròfa, qué!
 
Arribi… es pas la pena de vos despacientar que totes los camins, d’aquesta passa al mens, menan a la vila eternala e totjorn a la vida etèrna se sètz cresents.
 
E, coma tot es dins tot e recipròcament, n’arribi a la situacion politica e sociala de nòstra Doulce France e a las reaccions dels uns e dels autres.
 
Los politicians que se creson sorits de la cuèissa de Jupitèr —e qualques autres— an los mèdia que los seguisson de contunh e pòdon daissar escapar frasòtas o pensadas qu’estiman pregondas; los autres —los que los estatisticians apèlan los “Franceses ordinaris” e nòstre president las “gents que son pas res”— van sus las rets socialas e se daissan anar a las insultas, a l’asirança cap a las gents que, per eles, an tot, a l’acés d’un  nom d’emprunt.
 
Autant un com l’autre me daissan a cada còp una impression de geina. Disi pas qu’ai pas jamai cridat sus qualqu’un o qu’ai pas jamai dich a mon interlocutor qu’un tal o un tal èra un arlèri de primièra o un filh de p… —encara que l’expression en lenga nòstra aja una portada mendre— mas me soi pas jamai permés de portar d’atacas ad hominem contra qualqu’un e jos un nom d’emprunt encara mai.
 
Per far cort e tornar pas al temps del rei Cezet, aquela “lei sus las retiradas” (sic) es estada mal engimbrada dempuèi lo començament.
 
Lo president l’aviá promesa e la voliá far — e l’a facha stricto sensu en emplegar los mejans constitucionals, es a dire çò que dison lo 49-3 e qualques autres articles de la constitucion que permeton a un president, elegit democraticament ça que la, de far l’aprendissatge de la dictadura.
 
Vau pas espepissar mai que seguissètz l’actualitat e coneissètz lo comportament  dels politicians…
 
Per los que refusan de legir, d’escotar o d’agachar los mèdia, vos fau un resumit lèu fach. Lo president, tenlèu elegit —lo primièr còp— diguèt que voliá una presidéncia jupiteriana; es pas qu’agi legit fòrça mas ça que la sabi que Jupitèr aimava pas la concurréncia! Cap a una oposicion—o mailèu las oposicions— flaca  e desorganizada, pensava que li seriá facil de metre en practica sa filosofia tant aimada d’”en meteis temps”, aquel jòc de la simultaneïtat integrala per çò que un politician luènh del poder —per o contra— e de Lutècia s’anequelís, passís e s’esvalís dins lo nonres… e quand lo flabutaire coneis la musica, se sap que los rats seguisson…
 
Ailàs, la natura umana es cambiadissa, los uèlhs se desclucan e lo desamor s’installa… quand l’Autre a lo sentiment d’èsser mespresat, de comptar pas.
 
Morituri te salutant! disián los gladiators a Roma mas la costuma s’es perduda e los opausants, fèbles o pas, los que son pas res e los qu’an capitat de traversar la carrièra se son revoltats.
 
Causa novèla dempuèi un bèl brieu, los sindicats que se fasián lo morre an adoptada una estrategia comuna e… los mèdia exagonals sovant prèstes a passar los plats al poder se son interessats a n’aquel reviscòl…
 
Es pas una ironda soleta que fa lo primtemps mas quand las autres l’acompanhen, qui sap?
 
Avètz remarcat que mai d’un provèrbi es vengut jos la pluma mas son pas los provèrbis que menan la vida d’un país.
 
Pensi —e soi pas solet— que la vida politica n’es arribada sul bòrd d’un precipici mas que las causas pejorejarián se, per cas, una de las partidas cabussava.
 
Lo remèdi —e es lo president qu’a la clau de l’armari— es de tornar prene lo dialòg au lòc de lançar d’escomenges.
 
Lo president nòstre es lo primus inter pares e non pas al-dessús dels autres e los que prometan de far la barba a gratis foguèsson elegits deurián mailèu téner lenga!