Las eolianas se son espandidas un pauc de’n pertot sul territòri. Parlan de mai o mens uèch milas eolinas terrèstras per França. Que ditz eoliana ditz palas e que ditz palas ditz nafraduras d’aucèls. Es de creire que quora espeliguèron las eolianas sosquèron pas als aucèls!

Aprèp d’estudis longarassas se son avisats qu’en mejana i auriá 7 mortalitats d’aucèls per an e per eoliana en França. Chifra benlèu en dejós de la realitat estent que caldriá, per una analisa fina, far la tria entre l’aucelum.

Alara, cossí redusir al pus lèu aquela mortalitat? Aprèp d’estudis longarassas menadas per los cercaires lo mai saberuts de la planeta ne son venguts al SDA: Sistèma de Deteccion Automatica. En de que consistís? Aquel sistèma es fach per arrestar las palas quora un aucèl se sarra d’una eoliana.

Pareis qu’aquel SDA ajudariá a calcular la distància minimala necessària a la deteccion d’un aucèl, mercé a d’entresenhas integradas, la vitessa e la mena de vòl en foncion de l’espècia amb las donadas meteorologicas lo tot ligat al temps d’arrèst de la maquina.

Quora soscas amb aquel SDA, un molon de demandas te passan pel cap. Preveire l’arribada d’un aucèl prèp d’un eoliana, òsca! mas quina mena d’aucèl? Un aucèl de prima, un aucèl de caça, un aucèl de rapina ...

Sabem totes qu’una agla vòla pas coma un passerat. Una griva coma un corbàs. Una lauseta coma una chòt. Un becarut coma un falquet. Un puput coma una machòta. Puèi pensas al temps que fa. Jòga un ròtle màger sul biais de volar de l’aucelum.

Se solelha es pas lo meteis que se plòu a bèlas esclopadas o se trai de nèu. E parlarem pas de la nèbla espessa coma una lama de cotèl que t’empacha d’i veire a mai de cinquanta centimèstres. Sens oblidar s’es lo jorn o la nuèch.

Cal i ajustar lo vent. Que bofe fòrt, que bofe fèble, cambia lo vòl de l’aucèl coma l’anar de las palas. Entre tramontana e rodèrga i a res de veire. Entre mistral e autanèl parièr. E parlem pas d’aquelas revolumadas, d’aquelas ventadas que te reviran una teulada en un pas res. Alara, un aucèl!

Caldriá tanben ne saber mai sul temps que bota l’eoliana per s’arrestar de virar quora lo SDA li balha l’òrdre. E i a, ben segur, un molonàs d’autres elements que seriá long de tròp de ne parlar aicí.

Se cada còp qu’un aucèl passa a 500 mèstres d’eolianas aicestas s’arrèstan de virar, seriá fòrça bona causa pels aucèls! Es que seriá vivable economicament? Es que la sauvegarda dels aucèls passarà abans l’energia fornida per las eolianas? Ne’n soi pas segur! Mas, sol l’avenidor o nos dirà.