Vaquí coma se definisse l’intelligéncia en general: designa lo potencial de las capacitats mentalas e cognitivas d’un individú, bèstia o uman, que lo centre n’es lo cervèl. Aquò li permete de resòlre un problèma o de s’adaptar al sieu environament.

E vaicí la definicion d’artifical: que non ten compte dals caractères naturals, dals faches reals o que manca de natural.

Tres articles m’a tirat l’uèlh:

— Science et Vie: Remplacés par Chat GPT, des travailleurs se tournent vers la plomberie et le « dog sitting »

Al quotidian ja mi fa pensar coma las caissieras remplaçaias per de maquinas.

Emplegat per s’ocupar dals cans? Una activitat que mi demando s’es establa dins lo temps. Fa pensar a una precarizacion degüa a l’IA.

— Presse Citron: Le créateur de ChatGPT a donné les 34 métiers que l’IA ne remplacera jamais

D’espèr? V-oèi.

— RTBF: Geoffrey Hinton, l’un des pères de ChatGPT, quitte Google et alerte sur les dangers de l’intelligence artificielle

Desinformacion perfiècha, òc un problèma mai. Es una arma de guèrra, o vesèm amb los piratas pro russes dins la guèrra d’Ucraina.

M’a recordat l’avertiment d’Stephen Hawking que crenhia que “l’IA remplace completament los èstres umans” (cf. Numerama: Stephen Hawking craint que « l’IA remplace complètement les êtres humains »)

La man invisibla dal capitalisme seria, a tèrme una IA? Polèm crénher lo pèjor, òc. Ja que lo capitalisme crema la planeta.

Avio demandat a Chat gpt, intelligéncia artificiala de provar d’escriure en occitan, vaquí ce que dòna.

“Bona idea! Aquí tens un poema en occità inspirat en l’estil de Frédéric Mistral sobre l’avenir de l’occitan:

Dins l’immensitat de l’occitan,
L’esperança renai,
Resistència de la lenga,
Viatgers de l’amor.

Dins lo cor de nòstra raça,
Un sòmi es revelhat,
Lo parlar de nòstres ancèstres
Reviva en l’espelhat.

Sota lo cèl resplandissent
De cultura e belhat,
L’envòl se pren, la tièrra s’enflama
Per faréjar lo camin enclavat.

Sens oblidar nòstre passat,
Occitan, vòl patir, vòl viure!
Entre espoir e bravura plantada,
Nòstre lengatge s’espandís, s’obriu.

Caminaires de la granda istòria,
Debatem nòstres vidas.
Occitània, unisson los coratges,
Sota l’aurora escurats d’auras vives.

Lo futur es ja lo present,
Dins l’occitan, Univers entorn.
Rai de sol, suauament,
Es la lenga que bressola lo jorn.

Per los camins de la destinada,
Occitan, escòta l’estèla.
Dins la sava, la lenga es estimada,
L’avenir, en cada dròl, la descèla.

Inspirit pel passat que brilha,
Lo present es gravat dins la memòria.
E dins l’avenir, camin que s’apilha,
Occitan, nòstra eternal victòria.
 

Espero que aquest poema t’agradi i que sigui un homenatge a l’estil poètic de Frédéric Mistral, un dels grans escriptors occitans i un defensor de la preservació de la llengua i la cultura occitanes”.

Segonda demanda de creacion de tèxt per l’IA:

“Bona idèa! Aquí tens un poema en occitan inspirat en l’estil de Joan Bodon sobre el futur de l’occitan:

Dins l’amanéser de l’occitan
L’avenir s’esbrèia,
Resiliéncia de la lenga,
Lutjaires de l’idèia.

Dins lo còr de la matèria
Un sòm es persenhat,
Lo parlar de nòstra ancèstras
Viu en la nuech de temps passat.

Sota l’aurora resplendent
De lenga e cultura,
L’enveja s’eleissa, es tèrra escorrèn
Per bressar la fermentadura.

Sens deixar s’emplenir per l’oblit,
Occitan, vòl patir, viure!
Entre esperança e desfís,
Nòstre lengadocian s’espura.

Caminaires del vent de la historia,
Entreserram los avenidors.
Occitània, s’unisson los cantaires,
Entre montanhas e colors.

Lo futur es nòstre present,
Dins l’occitan, univers entorn.
Pomèls de sol, suauament,
Es la lenga que bateja lo jorn.

Per los camins de la destinada,
Occitan, agachas l’estel.
Dins la dòna, la lenga es amada,
L’avenir, en cada infante, creisèl.

Inspirit pel passat d’auratges,
Lo present s’escrís dins la partença.
E dins l’avenir, plan viatjatge,
Occitan, nòstra eterna presència.”

Darriera demanda de creacion de tèxt.

Reaccion de l’IA: “Bèl desiri, mas coma intèligéncia artificièla basada sus GPT-3.5, la mea capacitat de crear poèmas en occitan es limitada. Podriai però intentar crear un poèma simple sus lo tèma de l’avenir de l’occitan:

Dins l’avenir, l’occitan brilharà,
Coma lo solelh en un jorn d’estiu,
S’espandirà coma l’aurora dins lo cèl,
E ressonarà dins cada cors feliç.

Amb una lenga anciana e valenta,
L’occitan germinarà, florsirà coma planta,
Sa cultura e sa glòria retriumfaràn,
Dins l’imaginar collectiu s’espandiràn.

D’una generacion a l’autra passarà,
Lo tesòr de las paraulas se transmetrà,
Dins las escòlas, las familhas, los carrèrs,
L’occitan renais, mai resplendissent e fiers.

Òc, l’avenir de l’occitan es prometedor,
Lo patrimòni culturau serà mai resplandissent,
E dins los còrs e las animas, sense temor,
L’occitan viurà, per totjorn brillarà”.

Precision ajustaia dins l’escambi, après, en catalan amb de mòts d’occitan: “Per favor, prene en compte que aquest poema és una creació generada per l’IA i pot no seguir estrictament l’estil de qualqu’un”.

Conclusion, penso al roman Lo viatge de XLO de JF Brun. Tant que l’IA es una aisina, complementària, va. Se substituïr al natural, als òmes, non. En occitan coma per lo rèsta.