capçalera campanha

Opinion

A saber se l’occitan pòt tot dire…

Conferéncia del sociolingüista irlandés Conchúr Ó Giollagáin, dijòus passat a Vielha (Aran)
Conferéncia del sociolingüista irlandés Conchúr Ó Giollagáin, dijòus passat a Vielha (Aran) | Ferran Suay
Andriu de Gavaudan

Andriu de Gavaudan

Autor de la cronica occitana setmanièra al Petit Bleu de l’Agenais desempuèi 1978 e editorialista de La Setmana fins que quitèt de paréisser

Mai d’informacions

Coma dison lo joves: Me la pèti, benlèu mas semblariá que l’occitan ne poguèsse pas tot dire…

Non, es pas aital que o caliá dire… De segur, nòstra lenga pòt tot dire e sens farlabica mas cal que los Occitans que se tòrnan apropriar la lenga ajan la modestia o l’umilitat d’escotar o de prene los elements necessaris a lor propausses en çò de los que ne sabon mai qu’eles.

Cal que los fargaires de diccionaris o de gramaticas ajan consciéncia de lor responsabilitat de linguïsta e ajan pas vergonha de saber pas un mot e gausen pausar questions als autres per resòlver —plan mai bon que “solucionar” a mon avís— un problèma.

Coma se son fachas las autras lengas “establidas” — e la nòstra tanben? D’ont venon totes aqueles mots que fan qu’una lenga ecoluís e càmbia?

Grèc e latin —doas lengas “mòrtas”— màgerment son estats meses a contribucion e o son encara sens parlar de las autras lengas que, a periòdes divèrses, an implantat mots a priori esquerrièrs mas qu’an resistit e per d’unes an proliferat… E vos daissi vòstra opinion a prepaus de l’anglés al sègle passat e de l’estatsunidenc anuèit!

Totjorn aquelas neurònas que tiran camin sens pensar a ieu!

Voliái tot simplament dire que, nolens volens, unes Occitans me donan l’impression que s’interdisan d’abordar un domeni o un autre dins nòstra lenga.

Poesia, roman, nòva… fai tirar! I a plan temps que lo calam, car als Gascons, a forçada la poesia a se far un pauc mai discrèta per permetre a la nòva e al roman de s’aviar suls “camins bartassièrs”.

Politica, economia, totes aqueles domenis de la vida vidanta ordinària… Me semblan que son domenis que los Occitans i se sentan un chic timidòts.

Ça que la, pas que de consultar los qualques rensenhaments fornits pels autors dels articles sus jornalet.com son nombroses los que poirián far partejar lor punt de vista sur l’economia, suls afars estrangièrs o sus ”la man de ma sòrre dins la culòta del zoave” dins nòstra lenga… o m’engani…

Me facharai pas ni m’emmaliciarai pas se me tombatz dessús per me dire que desparli. Perdut dins mon canton, soi pas al fial de çò que se passa a la vila…

I a un domeni ça que la que me pareis encara trop abandonat al francés: es lo dels espleches que parlan de la lenga! Las gramaticas, per exemple, —e Dieu sap que la lista seriá longassa se las voliam comptar— son generalament pas en occitan. Lo motiu avançat es que cal tocar un public mai larg que lo dels aficionados; la remarca ten pas per çò que ”cal pas sortir de politecnica” coma disiá la paura maire per endevinar de mots coma: subjècte, complement, nom, adjectiu o diftong e triftong.

La cal socializar aquela lenga… Li cal far dire tot e son contrari… O sabi que malauteja e que los esfòrces del paure Atlas condamnat a portar la capa del cèl (la vòuta celèsta) per l’eternitat pòt comptar pas que per de parpèlas d’agaça als innocents mortals que gausan fargar d’espleches educatius.

Acabarai amb aquela frasa legida pauc de temps a: “Sabian pas qu’èra impossible, alara o faguèron!”

Vos devi far una confession… Èri partit per vos parlar de not’ bon président e de son amic d’Arabia saudita e de qualques autres… serà per un autre còp!

Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.

Bandièra05 1180x150: SIDILLÀ

Comentaris


I a pas cap de comentari

Escriu un comentari sus aqueste article