Es un corric deu Claudi Sicre que m’i hasot pensar: “Adara qu’es vingut lo temps de la retirada, farré tornar apitar “colòcs” … E lo Claudi de lançar una crida a bèra tropa d’amics atau de trobar quauqu’un que s’i vulhessi enregar…Fau díser que tres còps en seguit nos confièt sas hilhas e nos portèt totjorn son ajuda musicau: seguit de prep lo caminament.

Las “colòcs”, un mot qu’avèvam casí desbrombat… Lo mot, mes, solide, pas la causa… Cò viscut dens las “colòcs” pertoquèt per la vita tota, los pedagògs qu’èm venguts dempui…

Quauques explics: èra l’an 1986, joen gojat a pena sortit deus estudis, me prenguèt l’enveja d’apitar colonias de vacanças atau de har descobrir aus maintages tot çò que los podèva portar la cultura d’Òc: un utís per milhor víver e un tarrenc d’aventuras nau.

L’idèia èra de se virar cap aus mainatges que n’avèvan pas nada idèia de la cultura nòsta (shens refusar egau los auts) e de crear un “viscut”, luenh deu costat escolar e, enqüera mei, de l’engatjament militant…

Sosquèrem de longa au manejament pedagogic de la causa e solide tirèrem de las teorias de mòda, tot çò de possible.  Un project tot emplenhat de pedagogia Freinet, de “Summerhill” e autas influèncias psicanaliticas. Fin finau, l’espèr d’apitar una relacion nava enter los mainatges e los grans e enter los mainatges eths-medish. Un laboratòri viu de las relacions umanas…

E es plan çò que s’i debanèt.

Lo purmèir centre de vacanças s’aubrit donc a Sabres (dens las Lanas) per tres setmanas: condicions materiaus chic “primitivas” mes un estrambòrd gigant. A mesura que passavan los jorns, las causidas pedagogicas s’aprigondèren dinc a desbocar sus una experiència de vita que nos pertoquèt a tots, mainats e grans. Quan s’acabèt la “colòc”, la vista que podevam aver, nosauts adultes, deus mainats èra cambiada per totjorn, e tota ma vita professionau (de professor) se bastit en partir d’aquò: ”lo mainat es una persona tota sancèira!” (F. Dolto). L’aventura de las colonias occitanas èra oberta, anava durar detz ans. Lèu, estoren apitats estagis de formacion d’animators, campatges per los gojats eca... Una evolucion cap au professionalisme en tot guardar l’èime de las causas…Complicat…

Cap a la cultura d’oc, seguirim tres regas:

• Un bilinguisme permanent (autant com possible) atau de s’aprochar au mei prep deu banh linguistic, mes shens pas jamei que sii impausat, per eslunhar tot risc de laissèra e de reject.
• Prepausar (mes pas jamei forçar) bèra tropa d’activitats culturaus: musica, teatre, videò, e tanben lenga, totjorn viradas cap a realisacions concretas: espectacle, film, correspondència eca…
•  Descoberta d’una lenga viscuda e practicada dab lo monde de l’endrèit o dab amics, artistas, pairs e auts visitors que passavan atau… per pertatjar un tròç de vita dab nosauts.

Au cap de tot, la lenga se trobava chic de pertot casí au naturau.

Es aquesta presència dens la vita vitanta que manca adara terriblament aus dròlles de las classas bilingüas o de las Calandretas.

Las colòcs de reviscolar?

Mes pas arren s’auré podut víver de fèiçon autant positiva shens l’amira pedagogica: compréner cada mainatge dens los sons besonhs pròpis. Assegurar atau una gestion collectiva en partir de cadun (grans, mes sustot los petits) e non pas en fonccion de rèulas establidas (com se passa d’acostuma dens las collectivitats). Se las rèulas èran d’existir, èra pr’amor qu’èran decididas per tots, en responsa a tau o tau problèma, o a tau o tau besunh (i compres la realitat legau o la securetat). Jorn per jorn, atau s’espeliva la vita deu grop e de cadun… au milhor per cadun e per lo grop. Lo tot dens un encastre afectiu gessit d’aquesta escota permanenta deus dròlles.

“La cultura occitana diu totjorn portar çò de nau, es una condicion de subervíver”. Solide, es çò qu’estoren las colòcs, tant per la pedagogia de l’Occitan com per la dralha educativa.  Es tot aquò que las hasot escàser, pendent lo detzenat d’annadas que durèt l’experiència.

E pui tot s’acabèt, dens l’indiferéncia: lassèra d’un trabalh de gestion e d’aprestament, qui èra de tròp per los benevòles, necessitat de seguir l’evolucion deu grop de musica, manca de sosten e d’interés (e medish a còps d’agressivitat) de las associacions de cultura occitana…Deishèrem dromir lo saunèi, chic a chic desbrombat de tots, manca deus que viscoren las causas.

Egau, son aqueras regas, plan d’annadas après, que permetèren lo renaviu de l’ensenhament de l’Occitan en Sud-Gironda: atau viven las idèias a maugrat deu temps que passa…

Egau, las colòcs e lo viscut d’Òc qu’assegurèren son totjorn a mancar. Quant de dròlles qu’avoren un ensenhament d’Occitan, contunhan d’utilizar la lenga, un còp passat lo temps de l’escòla? 

Qui piuré reviscolar las Colòcs?

Se per nosauts lo temps es passat, qu’èm prèsts per ajudar los que vorrin s’i ensajar. Solide que seràn pas las medishas experiéncias que non pas las d’un temps passat, mes tant que lo vuide damòra, l’aventura es possibla. Qui se la vuirà abraçar?