Opinion
Estivada: un exemple mai d’occitanofobia
Dins las annadas 1970, lo Conservatòri occitan de Tolosa devenguèt un centre actiu de creacion occitana. Foguèt transformat en un centre folcloric per l’accion d’una adjunta a la cultura jacobina de Tolosa. Maites calandretas (Sijan, Caramauç...) èran de fogals de dinamica educativa e culturala per lor comuna. Foguèron tancadas aprèp l’eleccion d’un consol jacobin. Fins a 2022, l’Estivada de Rodés èra un festenal d’excelléncia bastit per lo monde cultural e politic occitanista .
Dins la cinquena republica francesa, l’occitanofobia d’unes elegits jacobins, de dreita, d’esquèrra o del centre es mai fòrta que lor respecte del trabalh cultural e educatiu ciutadan. Lor occitanofobia es confortada per una legislacion francesa discriminatòria que non reconeis pauc de dreit per la cultura et la lenga occitana.
Creada en 1995 a l’iniciativa dels occitanistas roergasses amb lo sosten del cònsol centrista de Rodés Marc Censi, se debanava l’Estivada cada darrièra setmana de julhet. Era venguda lo punt d’encontre màger de tota Occitània, amb de nombrosas formas d’expression artistica: musicas, cants, literatura, teatre, poesia, conte o cinèma. Tre 1995 la debuta, l’Estivada es jol signe de l’Occitània granda. De 2010 a 2015, l’ensemble dels espectacles fan l’objècte d’una remirabla captacion video professionala pel collectiu Dètz, tant per la difusion que per alimentar la granda scèna centrala.
En 2008, al cap d’una lista d’union de l’esquèrra amb ecologistas e occitanistas, lo socialista Christian Teyssèdre empòrta las eleccions municipalas a Rodés. L’Estivada es mantenguda malgrat lo jacobinisme del consol nòu.
En 2011, amb la participacion de la region Peitau-Charantas, son l’ensemble de las regions de l’Occitània francesa que s’amassan a l’entorn de l’Estivada. En 2012, devengut tròp important, lo festenal s’installa fòra del centre de Rodés.
En 2014, Christian Teyssèdre, amb una lista d’esquèra mai tradicionala sens ecologistas empòrta tornamai las eleccions municipalas a Rodés. Baissa las subvencions de l’Estivada e l’edicion 2015 non aculhirà pas de caps d’afichas. En 2016, l’organizator occitanista Org & Com estima que las condicions son tròp marridas e abandona l’organizacion. La vila de Rodés repren lo festenal en regia dirècta; la redusis de 4 a 3 jorns e aumenta las tarifas dels emplaçaments comercials, e mai se Francis Cabrel canta una cançon en occitan especialament per l’edicion de 2018.
A las eleccions municipalas 2020, Christian Teyssèdre sostengut per LREM consèrva son mandat de cònsol màger. En març de 2022, Sarah Vidal del partit socialista qu’èra l’adjunta a la cultura de Rodés e que sosteniá l’Estivada quita la majoritat.
En 2023, Christian Teyssèdre ne finís amb l’Estivada occitana e la remplaça per un banal festival d’estiu en francés e anglés que se ditz la F’Estivada. Per el: “Aquel nòu eveniment festiu e popular a vocacion a afortir l’atractivitat de la vila de Rodés.» Par la region administrativa Occitània Pirenèu Mediterranèa, lo projècte «se’n pren a nòstre patrimòni, a nòstra cultura, a nòstras valors».
Aital, l’Estivada foguèt un brave trabalh dels occitanistas que se transformèt en una capitada populara malgrat l’environament cultural, mediatic e legislatiu ostil de la cinquena republica francesa.
Ara, cal partir dels aquesits d’aquela polida experiéncia per bastir una novèla Estivada, encara melhora e perenna.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
Precision : A Sijan, se menèt batèsta pel mannen d ela Calandreta. E la Calandreta Lo Becarut es totjorn dobèrta !
https://www.facebook.com/p/Calandreta-Lo-Becarut-100063643596950/
Per ieu es un pauc préner lo problèma a l'enrebors. La question que nos deuriam pausar es puslèu de saber se l'Estivada coma èra a encara un sens en 2023 ; ne voler una per principi o per nostalgia me sembla un marrit indicator. Es que las causas an cambiat, a començar per una de las singularitats mai bèla del festenal : son interregionalitat. Ja complicada de menar abans la reforma territoriala, es venguda una escomesa azardosa, amb 2 regions volontaristas per l'occitan e 2 autras que se'n foton pauc o pro. E n'i a d'autras de causas que poirián pas pus foncionar coma autres còps, del costat de l'espectacle, de la programacion, de la manca de moments mai reflexius (es de mai en mai demandat, se vei dins d'autres eveniments) sus la cultura o la societat.
Se Rodés vòlon - plan ipoteticament - esperar las municipalas per tornar amb un projècte d'eveniment occitan, òc-ben : en supausant que i aurà un cambiament, que portarà un melhorament, e qu'aqueste melhorament serà capable de superar la feblesa locala en matèria de politica culturala. En causa de tot aquò, ne dobti.
Mudar ? Es préner lo risc de çò que seriá viscut coma un paracasudatge, e a rason, d'aitant mai incompreensible quand defendèm una cultura per fòrça decentralizatritz. Sens volontat politica locala ja afortida (+ de sostens de totas las collectivitats) i aurà pas res, qu'es lo piéger periòde per lançar quicòm, economicament. Me semblariá mai pertinent, en mai de tornar pensar lo projècte d'un "eveniment occitan bèl", de recampar las fòrças a l'entorn d'un o de mai d'un eveniment(s) ja existents, en lor balhant los mejans umans de créisser en ambicion. N'i a ja un pauc pertot !
Pensi qu'es çò que localament vòlon ensajar de lançar coma chantièr de reflexions lo 21/07 a Rodés per començar, e mai tard a l'autona en seguida. Veirem çò que donarà.
Mercés plan per aquelas precisions que me semblatz plan assabentat.
Per lo futur, pensètz que l'Estivada se deu mudar cap a una autra vila mejana acculhidora, o subreviure discretament a Rodés e participar a un cambiament per un cònsol non occitanofòbe en 2026?
Qualques errors factualas e imprecisions dins aquel article :
- La captacion èra pas realizada per Dètz (que fasián las vidèos umoristicas difusadas als cambiaments de platèu) mas per Piget, per contra òc i trobàvem un pauc las meteissas personas de còps.
- L'Estivada boleguèt pas en 2012 (de fait en 2011) per de que seriá venguda tròp importanta, mas per çò que lo Jardin del Fieiral, aquí ont se fasiá de per abans, èra en òbras, per daissar la plaça al futur Musèu Soulages. Foguèt la volontat clara e assumida del conse de cambiar lo festenal de lòc 3 còps en 4 ans. Tot ven d'aquò, enclaus un programa elaborat per far venir mai de monde suls emplaçaments novèls (malh de Borran primièr, plan de Borran segond) en ensajant aital de préner lo contrapè de la volontat del conse.
- Es la tempèsta de 2013 qu'aguèt per consequéncia de redusir las capacitats de l'Estivada, que foguèt mal gerida per las autoritats localas. En 2014 dejà i aviá pas de "caps d'aficha", se jamai aquel tèrme aviá un sens per l'Estivada (que abans la venguda de Cali ou Cabrel, de "caps d'aficha" i aviá benlèu sonque Zebda, Massilia, eventualament Idir o Gilles Servat mas pas gaire mai, es pas jamai estat la fòrça de l'eveniment).
- Es pas l'organizator Org&Com qu'abandonèt l'organizacion en 2016, es lo conse de Rodés que la li tirèt en 2015 per se la recuperar en regia municipala. La còla d'organizacion auriá pas daissat tombar, malgrat las dificultats e entraupas, clarament pausadas pel conse, e regularament denonciadas, çò que evidentament li agradava pas.
- Es pas inutile de precisar qu'a las eleccions de 2020, C. Teyssèdre aviá, tanben e encara, lo sosten d'un moviment occitanista (Bastir), malgrat l'istoric estivadenc. D'autres occitanistas, defenseires del festenal sostenián eles la lista ciutadana/d'union d'esquèrra.
- Retrospectivament se pòt dire que lo conse aguèt, tre sa prima eleccion en 2008, la volontat d'escanar l'Estivada, que li agradava pas. Es d'alhors çò que se disiá a l'epòca, la rumor corriá. Se metèt 15 ans a i arribar per de bon es mercés a de contrapoders politics (region, departament un temps, oposicion municipala e oposicion del dedins) o politics (pes de l'anciana còla organizatritz, interès mediatic e public...) Prenguèt lo temps, mas finiguèt que capitèt de mandar pel sòl los contrapoders, un a cha un. Res d'estonant finalament, aquela tecnica es plan practicada en politica a l'ora d'ara, qual que siá l'escalon.
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari