Lo jorn del 14 de julh, demòri dins mon lièch moflet… e lo repic de la cançon de Brassens: “Non, las bravas gents aiman pas que seguisses una autra rota qu’eles!”

Autres còps, efectivament, se trobava totjorn qualqu’un per dire qu’aviá ben lo drech de far çò que l’agradava especialament un jorn caumat, foguèsse lo jorn de la Fèsta nacionala dins l’exagòn.

Ieu, fasiái coma los autres drollets de ma viloteta… la nocion patriotica m’escapava. Foguèt mai tard qu’aprenguèri a las escòlas la simbolica d’aquela data amb lo regent o lo professors —o un e l’autre— nos parlavan de la presa de la Bastilha de París, un endrech que lo rei i emprisonava, a còps pendent annadas, los qu’aimava pas que li avián fach escòrna.

Mantunas annadas aprèps, comprenguèri —o me diguèron— que los imatges d’Epinal dels libres d’istòria —imatges pissoses en negre e blanc de segur— representavan pas los faches exactament coma s’èran debanats.

I aviá qualques decennis ja que los fabricaires de la legenda francesa èran a l’òbra.

Alara, soi segur que comprendrètz aisidament qu’aquel eveniment annal m’esmòga pas mai e que, levat lo fuòc d’artifici —dich del 14 de julh— del vilatge aquel jorn representa pas grand causa ni per ieu ni per un fum de mond que son tot contents d’aver un jorn de comjat.

Sèm ara dintrats dins una societat autra ont l’individual prima sul collectiu e ont cadun pensa que deu poder far çò que l’agrada. Cal pas aver fach d’estudis longassses per o remercar.

La “magia” enganaira dels menaires del país marchèt plan tant que i aguèt de guèrras a pèna acabadas o en preparacion, tant que i aguèt un tròç del territòri nacional a recuperar o un enemica a asirar.

E dieu sap que, reialme o republica, los dirigents an totjorn aimat soudar lo país dins la sang… Per se’n tenir pas qu’a un epòca recenta, una bona guèrra, quitament s’es una desfacha… seguida d’una propaganda adequata per preparar lo revenge e dròlles de vint ans son uroses de partir a la guèrra en cantant qu’anaràn “far secar lor linge sus la linha Siegfried”. Pauròts!

Urosament, l’idèa d’Euròpa, malgrat las trapèlas de tota mena, a progressat e l’idèa de “guèrra” s’es estavanida… e se las guèrras, aicí e ailai, an pas jamai arrestat, los Europèus en devenir —aquò pren de temps!— daissavan córrer d’autant que los dirigents, desempuèi qualques decennis, avián esposat la teoria fantasiosa que “lo comerci entre los pòbles [èra] la clau de la patz universala!”

Lo psicopata de Moscòu, un vesin qué, a portat la pròva del contrari e los Ucraïnians, après qualques autres, son sas victimas.

Ailàs, empacha pas nòstre president de voler “manjar amb lo diable”. Vertat qu’Índia es luènh mas lo primièr ministre indian amb son biais de menar çò que sonan “la democracia mai granda del planeta” fa rampèl a nòstre vesin psicopata. E nòstre president aplica una citacion de Pascal, venguda provèrbi ara: “Vertat en deçà dels Pireneus, error au-delà”. Enfin…

Al diable l’istòria! Al diable la morala e l’etica! Estonatz-vos que vòstra filha siá muda!

Se n’anariá temps de jogar Europèu e pas pus Francés; es valedor per las autras poténcias grandas europèas mas tanben per las pichonas.

Après tot, aviá pas rason Enric, lo reiòt —que visquèt 10 ans a Nerac de Baïsa— quand diguèt que “París [valiá] ben una messa”? e qu’acceptèt lo tròn, entre autras causas, per far cessar lo chaple entre catolics e protestants — Me podètz corregir se m’engani naturalament que mas escòlas son luenchas.

Mas an pas jamai vist los elèits modèrnes de l’exagòn aplicar la filosofia d’un noblalhon, gascon en mai d’aquò, pensatz!