Aquí lo sermon que prononcèri al concors de Cucunhan aqueste dimars 18 de julh. L’intervencion èra precedida d’un avertiment en 5 lengas:

• anglés: I will explain to you in the Occitan language why be wary of cats that have become transmitters of artificial intelligence.
• catalan: Us explicaré en llengua occitana per què desconfieu dels gats que s’han convertit en transmissors d’intel·ligència artificial.
• basc: Okzitanieraz azalduko dizut zergatik izan adimen artifizialaren igorle bihurtu diren katuekin.
• castelhan: Explicaré en occitano por qué desconfiar de los gatos que se han convertido en transmisores de inteligencia artificial.
• francés: Je vais vous expliquer en langue occitane pourquoi se méfier des chats qui sont devenus transmetteurs de l’intelligence artificielle.

Lo presic coma l’abat Martin

Es aquí lo gat endormit sus la cadièra a esperar sas croquetas quotidianas e benlèu a somiar qu’es l’eròi d’un dessenh animat genre Titi e Glos minet o Tom e Jerri. Vos vendrà faire sos romiaus o se fretar amistosament sus vòstras cambas. Fa temps que son origina de felin, que lo met dins lo grop dels tigres e dels lions, l’a daissat de costat. Las mirgas pòdon córrer tranquillas e cal pas comptar sus el per montar de branca en branca per agantar un passerat.

Non, s’es ganhat la plaça dins l’ostal, sus la cadièra o lo fautuèlh qu’a fait seun. Se farà seguir dins una gàbia pels desplaçaments e las vacanças ont traparà una autra cadièra per s’agoludar e roncar tranquillon! De temps en temps, passarà dabans un miralh per fintar se las mostachas son plan afustadas e se son pèl es plan lusent!

Aquò, es coma un imatge d’Epinal que s’espandís, mas la realitat es mai pesuga e mai espauruganta. Dempuèi quauques meses, se parla de pertot del ChatGPT, del GatGPT que ganha totes los aspèctes e totes los actes de la vida vidanta.

Vòstra braveabèstia de l’ostal s’es transformada en un mostre tecnologic, en Generative Pre-trained Transformer, òc, es atal: en generator pre-entrainat de transmission.

Es coma un grand magasin de memòrias noiridas d’un montairon d’informacions que pòt:

• respondre a totas vòstras questions: e las questions que son de pausar son pas de manca,
• completar frasas: pas mai possible de daissar frasas en suspension e instillar lo dobte dins la seguida de vòstra pensada
• revirar tèxtes e se sap, dempuèi sègles, que traduccion es traïson
• escriure articles, atal los jornals an pas mai de besonh de jornalistas, la maquina pensa per vos e vos farà una opinion mejana

Sabi plan que los escolans, los liceans, los estudiants an plan comprés l’engana e que lo gat bravonet vos fa vòstres devers sus la mitologia grèca, sus la fisica nucleara o suls sermons del curat de Cucunhan e, coma los ensenhaires, las professoras e los professors, son pas mai piòts que los escolans, los liceans o las estudiantas, elis se son meses a faire preparar los corses sus la mitologia grèca, sus la fisica nucleara o suls sermons del curat de Cucunhan pel brave gat. Ne caldrà lèu tirar las consequéncias: lo mai simple serà de tampar las escòlas, los collègis, los licèus e las facultats devenguts d’una inutilitat totala. Atal, se farà la resolucion de la crisi del recrutament dels ensenhaires.

De gat a gat, s’escambiaràn las informacions per emplenar los jornals televisats e las paginas dels jornals. Enfins! tant que demoraràn jornals de papièr e a la fin de las fins se veirà pas mai la diferéncia entre L’Humanité e Le journal du dimanche, entre Ràdio Lenga d’Òc e Radio-Courtoisie, entre França-3-Occitania e C-News!

Lo libre arbitre va desaparèisser, vendrà inutile de pensar: l’algoritme mestrejarà tot e, coma cadun pòt noirir l’animal, segur que las asenadas se van espandir, las lengas de pelha van venir las reinas del monde, vist qu’una informacion falsa a una vitessa de propagacion mai fòrta que las vertats primièras o la reflexion prigonda. Aquela puta d’algoritme vendriá una pensada unica sens chuc ni muc, sens cap d’umanitat.

Alara, dempuèi aquesta tribuna, vos lanci aqueste crit (aquesta pregària auriá dit l’abat Martin): aquel GatGPT, li fotètz un còp de pè al cuol e zo! Defòra!

Daissatz l’artificial e los artificis de costat, que la pensada e la reflexion umanas contunhen d’èsser primièras e, a la limita, a la limita …: acceptarem qu’un grand fuòc d’artifici, plan natural, s’espandigue de pertot: lo de la diversitat de las culturas, dels mots, dels biaisses de viure, de las lengas, lo d’una umanitat umana, frairala e plurala.

Non, es pas un gat a l’intelligéncia artificiala que causissiá lo vin de messa de l’abat Martin! El, nos balha l’exemple: beviá que de vin natural!