Vaquí doas pichonas informacions que pòdon semblar de res, mas que sotalinhan las questions del respècte fondamental degut a nòstra lenga, a nòstra cultura e a nòstre biais de viure.

Tapenada o olivada?

A la Cooperativa L’Oulibo de Bisan de Menerbés, propòsan als vesitaires un jòc: preparar una tapenada. Aquò se ditz lo Challenge Tapenade. Atal, segon lor règla de jòc, lor i balhan la basa: olivas e apuèi pòdon causir entre ingredients suplementaris: alh, tapenas, tomatas confidas, anchòias,…[1].

Çò que fa qu’es envisatjable de faire una tapenada sens tapenas alara que, se la preparacion se ditz tapenada, es per la bona (pel gost) rason que conten… tapenas! D’unes fabricants o cosinièrs se geinan pas per presentar tapenada sens tapenas que las tapenas, pretendon, balharián tròp de gost! Quand se fa la remarca, s’obten regularament la responsa: “Es vertat, mas…”. Per d’unes, es ja complicat d’explicar l’origina (estranha?) d’aquel mot tapenada!

De parlar d’aquesta preparacion, nos permet de saludar la memòria del cap-cosinièr Meynier qu’oficiava al restaurant de l’Ostal daurat (la Maison dorée) a Marselha. Un jorn (o un ser?) de 1880, per emplenar mitat d’uòus durs, pistèt amassa 200 gramas de tapenas e 200 gramas deerolivas negras, rajustèt 100 g de filets d’anchòias e 100 g de ton, puèi espècias, òli d’oliva e dos veirons de conhac. E dins aquesta primièra tapenada autentica, i aviá plan de… tapenas!

L’accent d’Olimpa

Se va virar un film consacrat a la vida de l’Olimpa de Gouges. Lo ròtle de la femenista revolucionària serà tengut per la Julia Gayet que serà tanben la productritz. Dins una entrevista sus aqueste projècte[2], se li ditz qu’Olimpa veniá d’Occitania e doncas se son accent serà pres en compte al nom de la veracitat istorica. La comediana trantalha pas per respondre que, coma lo messatge de l’Olimpa es universal, s’anava pas degalhar per un apròchi folcloric: “La question de la lenga e de l’accent es importanta, s’es pausada, mas la volontat de mostrar son universalitat a travèrs lo film a fait qu’avèm eliminat çò que riscava de parèisser pintorèsc.” Atal, nòstra montalbanesa parlarà dins un francés mejan aparisenquit vist que l’universalitat se refusa als parlars de las provincias![3]

Es atal: plan sovent, la vertat istorica, s’arrèsta a la question de la lenga. Aquò arribèt a Joan Jaurés e a plan d’autres dins documentaris e ficcions e, encara, vos parli pas de totas las reconstitucions medievalas vertadièras que se fan dins unes endreits d’Occitania ont i a pas una paraula occitana! Avètz ongan al còr de la Ciutat a Carcassona, dins la cort de çò que foguèt la Calandreta, un autentic camp medieval ont l’autenticitat va pas duscas a l’utilizacion de l’autentica lenga del país![4]

Nos demòra d’esperar que, dins lo film, se veirà pas l’Olimpa preparar una tapenada sens tapenas!

Autentic Roch