(Sense oblidar BTTistas e cavalièrs que percorron lo malhum immens de caminòls e de vias verdas per aquesta tempora de vacanças.)

La randolejada o escorreguda o passejada es una activitat presada pels vacancièrs e la diversitat dels paisatges e de las campanhas ofrís un terren de jòcs pro frequentat. Tot depend de la configuracion dels lòcs, dels nivèls d’entrainament, de las envejas dels randolejaires, e tanben de las activitats umanas dels terradors traversats. Contrariament a una pelosa d’estadi ont i fan pas que d’esportius, dins l’environa de la randolejada i son tanben las gents “normalas” las que son aquí per trabalhar e que per exemple abalisson d’oelhas. Aquò’s manhac una oelha e fragil tanben, mai que mai quand los cans dels toristas las van gaitar de tròp prèp e quand lo lop -en provenéncia d’Italia- es tornat dins las campanhas.

Aqueles d’aquí non son nombroses mas ben pro per far de degalhs dins los tropèls e quitament se lo govèrn paga una indemnizacion per cada oelha victima d’un lop (o d’un ors) de 200€ en mejana, una ataca de lop es totjorn viscuda coma un traumatisme pels mèstres e per las bèstias. Una de las solucions anti-lop es lo can gardian de tropèl (de non confondre pas ambe lo can guidaire mai pichon e mai velòç). Impausant, coratjós, un mastin de chin ambe de caissals capables d’estrifar tot predator imprudent e dont la sola preséncia bastariá per alunhar lo dangièr qual que siá e avèm de tira present en tèsta l’image de Belle, l’eroina dels filmes e serias Belle et Sébastien que contan l’amistat e las aventuras d’un drollet e d’una canha, tipe pastor dels Pirenèus, nom qu’a donat patou en francés.

Fins ara tot va plan, can pastor = proteccion dels tropèls e que lo lop se contente del sol gibièr. Si ben tant... Las causas son fòrça mai complèxas qu’aquò e caldriá mai d’un articlòt per far lum a tot. La multiplicacion dels pastors a multiplicat los problèmas. Solide que las atacas de lops (e d’orses) an demesit mas las agressions suls randolejaires an augmentat. Lo pastor es malaürosament mal educat o non educat briga. Non sap pas diferenciar dangièr vertadièr de quatre patas de simpla preséncia passadissa de doas patas. En realitat ataca tot çò que non coneis e los conselhs afichats sus de polidas pancartas coloradas Que faire si vous rencontrez un chien de troupeau (le fameux patou)? non servisson a grand causa. Quitament se demoratz sul caminòl balisat e que demoratz suaus en tirar camin sense veire la coeta d’una feda, pòt arribar qu’un (o mai d’un) pastor rage e saute un semblant de barralha per vos venir significar al ras que non sètz pas qu’un intrús, a bèls còps de lairadas e de nhacadas se non vos i espleitatz pas pro aviat. Un amic basco me diguèt recentament suls pastors “Non lor digas pas que son de chins, se prenon per d’oelhas bodybuildadas!” Lo sol conselh dels bons es de s’informar sus la preséncia de tropèls e mai que mai de pastors sus la randolejada que projectatz de far e de la modificar sense ges de racacòr.

Ma darrièra sortida en BTT sul plan de Larzac s’acabèt per un cap e cap estressant ambe tres pastors, me valguèt un gafal al pompilh dret, tres oras a las urgéncias de Lodeva, quatre punts de  sutura, una setmana d’antibiotics e una denóncia a la gendarmariá.

Un còp parlat d’aquò l’endeman ambe lo conse de ma comuna, l’òme un pauc dins l’embolh, reconeguèt que non èra lo primièr còp, qu’aqueles gosses èran dangieroses e que degun mai preniá aquesta via verda… Lo cas èra conegut, mas pas de ieu arribaire novèl. Compreni melhor ara perqué non vesiái pas jamai degun sus aqueste caminòl polit e plasent los tres autres còps que l’aviái enregat. Cave canem!