Dins aqueste article me prepausi de donar las possibilitats d’uèi pel monde qu’escrivon en occitan a l’ordenador o amb lo mobil.

Mobil

Costat mobil los qu’utilizan un sistèma Android, podètz utilizar lo trabalh del Congrès permanent de la lenga occitana. Dònan las instruccions aquí: https://www.locongres.org/oc/ressorsas/utis/10516-clavers-predictius-occitans-deu-congres.

Notatz qu’aqueste clavièr es a despart dels autres perque prepausa de causir clarament s’òm pica en occitan lengadocian o gascon.

Autra possibilitat avètz lo clavièr SwiftKey de Microsoft que vos ofrirà la prediccion e correccion ortografica. Podètz lo configurar per indicar que picatz sovent en francés e occitan. Lo problèma serà que lo logicial preferirà la fòrma amb accent escrich. Per exemple: escrivètz en francés qu’anatz a l’estacion de mètro Esquirol, vos metrà totjorn Esquiròl encara que tot lo tèxte siá en francés.

Darrièra opcion lo clavièr de Google Gboard. Mon observacion es que li manca sovent de vocabulari comparat al clavièt SwiftKey.

Notatz que sens cap de clavièr especific vos es totjorn possible d’escriure corrèctament en occitan al mobil, generalament los accents grafics s’obtenon en tenent quichada la tòca de la letra, auretz de causir demest mantuna variacion de la dicha letra.

Per los qu’utilizan iOS d’Apple, avètz tanben la possibilitat d’utilizar SwiftKey e Gboard de Google.

Ordenador

Ara l’ordenador. Per çò qu’es dels clavièrs fisics i a la nòrma AZERTY+ qu’es un melhorament del clavièr tipic francés mas amb l’accès als accents mai facil. Las lengas dichas regionalas foguèron presas en compte e doncas l’occitan. N’ai un, cal ben 2 oras per trapar lo biais de l’emplegar. Podètz ne crompar un mas son pas de bon trobar. Autrament i a a disposicion d’adesius de pegar sul clavièr per aver l’agençament AZERTY+.

Sens cambiar gaire vòstras costumas, podètz tanben cambiar la disposicion dels caractèrs especials dirèctament als paramètres del sistèma operatiu. Per las distribucions Linux, avètz l’agençament apelat francés alternatiu, es plan pratic per accentuar las letras en majuscula e botar de verguetas «».

• ò: s’obten amb Alt Gr + * puèi o

• ó: s’obten amb Alt Gr + % puèi o

• à: s’obten amb Alt Gr + * puèi a, etc avètz comprés la logica.

Amb un Mac per defaut podètz picar los accents que nos cal via la combinason opcion + e pels accents aguts o opcion + ` pels accents grèus.

Pels utilizaires de Windows, vos conselhi la crompa d’un clavièr AZERTY+. Dins mon utilizacion d’aqueste sistèma ai pas jamai trobat un biais simple de botar los accents levat d’aver totjorn dobèrta la taula de caractèrs. De trapar en picant «table de caractères» prèp del menú Démarrer.

Los accents grèus se realizan facilament amb Alt Gr + 7 puèi la letra volguda amb o sens Majuscula. Defòra d’aquò, lo Windows fa pas venir las causas simplas quitament per escriure en francés, levat se memorizatz los còdis de chifra per botar las letras accentuadas.

La verificacion ortografica a l’ordenador

Pel tractament de tèxtes, quitatz d’utilizar Microsoft Word perque çò melhor que pòt far es apondre una metadonada al tèxt per l’identificar coma occitan, vos afichar una alèrta disent qu’es pas pres en carga e daissar de tot botar en soslinhat roge. Ne farà pas mai. Utilizatz LibreOffice per doas rasons que vos interèssan: prepausa l’interfàcia en occitan e embarca un verificador ortografic occitan tre l’installacion. Vos cal pas qu’ajustar las opcions pendent l’installacion.

Per la rèsta: dependrà de vòstre sistèma operatiu.

Linux ne farà mai que’ls autres: quand causissètz la lenga per l’interfàcia del sistèma, aqueste telecarga tanben lo verificador ortografic, e estant l’arquitectura del sistèma, totes los programas pòdon utilizar los fichièrs de verificacion ortografica sens aver de parametrar un logicial l’un aprèp l’autre. De saber: aqueste verificador per l’occitan es lo meteis qu’aquel per LibreOffice mercés a la licéncia que lo Brunon donèt a son òbra.

Editor de tèxtes, navegador, o tota zòna de tèxte aprofièchan de la verificacion ortografica.

Per Windows e lo sistèma d’Apple, poiretz sonque apondre a vòstre navegador una extension per apondre la verificacion. Se vòstra utilizacion de l’ordenador passa sonque pel navegador Web, lo besonh serà cobèrt. Lo Congrès faguèt un trabalh per Chrome e Firefox pels dialèctes lengadocian e gascon, de trapar aquí: https://locongres.org/oc/tribalhs-deu-congres/corrector-ortografic

Del meu costat, creèri una extension Firefox qu’embarca lo verificador ortografic de LibreOffice, sonque lengadocian doncas: https://addons.mozilla.org/ca/firefox/addon/diccionari-occitan-lengadocian/