Sèm dins un platèl de television... sus scèna, una femna jove e un vièlh òme, sus de fautuèlhs blaus... e entre eles, una taula bassa, amb dos veires d'aiga.

Ela a benlèu trenta ans... sa cara felina risolièra, enquadrada de pel negre mièg-longs... eleganta, dins una tòga grisa.

Lo public aplaudís e anima... mas pauc a cha pauc los aplaudiments s’escantisson.

Ela garda la camèra e soritz:

“Adissiatz monde! Adissiatz a totas e a totes... sem aicí en çò de Tele Onda d’Òc per Deman d’Òc! Amb ieu, Laura de Crestolas amb las questions... serem amb vosautres la prèpa mièja ora.

De l’atlantic a la Méditerranèa, dels Pirenèus a los Alps... sèm units e sèm mai fòrts que jamai.

E per nòstre programa d’uèi, lo 15 d’agost de 2053, sèm aicí amb George White, nòstre occitanista jamaïcan preferit... trenta ans après sa conferéncia explosiva a Joan Jaurés, qu’a lançat l’idèa del país immaterial.

Vaquí 90 ans, Joan Bodon parlava d’occitan coma “nòstra lenga o solament la mia lenga”. Seriá estonat per la revitalizacion qu’a coneguda la lenga, de las annadas 2020 quand èra quasi endormida. Alara, i aviá pas benlèu que 200 000 locutors corrents... sustot de vièlhs. Mas ara l’occitan es la lenga preferida de 2 milions d’adolescents e de joves adultes.

Alara, que s’es passat? George, es çò que te volèm demandar.

Mas abans, de la musica, tanben de fa trenta ans, per nos metre dins l’ambient.”

Un gròs ecran darrièr eles mòstra una minuta de la videò del rap “Goàpo” de Zifsi... amb son repic “Siàu lo mai bèu goàpo goàpo”.

La musica s’estompa e Laura, sorisent largament, se penja cap a l’òme, lo còl de sa tòga tombant per mostrar una val daurada entre de popas bronzadas:

“George, cossi vas?”

El sembla sud-american... en jeans, sandalas e un pòlo negre... amb una pichona crotz de Tolosa sul còr.

Lèva los uèlhs a la cara d’ela...

“Un mercé grand, Laura, fòrça plan... e mercé de m’aver convidat... mas as estat crudèla en fa sonar la cançon Goàpo (ritz)... dins las annadas 20, las femnas de la revitalizacion la cantavan cada còp que balhavi una conferéncia.

E soi segur que qualqu’uns de vosautres o sabètz... gràcias a aiçò, me causiron pel ròtle principal d’un film de “Hic Nox Nomen Mutat” de Robert Marty.

Mas un matin plujós, doas setmanas après la debuta del filmatge... èra lo nòstre quatren assag a l’apogèu de la scèna tresena... Pierre Molta, que interpretava a Arnaut, a dich la frasa “Que siá en trin de beure ta pròpria mòrt!”, e lo director, lo paure Joan Sol, un tip formidable, totjorn plen de rires, gemiguèt subte, se sarrèt la peitrina e casèt cap endavant de la cadièra, en tustarrant a tèrra. Nos pensàvem que fasiá de badinada, e totes esclatèrem a rire... mas èra pas una blaga. E foguèt la fin del projècte... las politicas sexualas de l’istòria de Marti èran tanben inacceptablas en aquel temps coma o son ara.

Mas nosautres, los tres actors, avèm passat los quinze jorns seguents a tornar interpretar las scènas principalas, encara e encara, dins l’estúdio void... en memòria de Joan e de Robert.

Mas èra fa trenta ans... ara ai una figa secada per cara e ai 66 ans (ritz)... tot fonciona, mas ai despassat ma data limita de consomacion... siá aquel abans o aprèp lo cafe.” (totòm riguèt).

Laura rogís e agacha al luènh... puèi recuola sos uèlhs per encontrar los sieus... e clinha de l’uèlh “Entalhas las casas per ieu George... mas te devi demandar... de quala confitura èra?”

Totòm riguèt.

George soriguèt, coma a un bon remembre... “Albricòt... es totjorn mon preferit.“

Rison encara.

Laura afronta la camarà: “Eh plan telespectators, sètz prevenguts, se volètz de confitura als albricòts, corrètz dins vòstra botiga mai pròcha abans que siá pas tròp tard!” (soritz e s’arrèsta).

Mas mai seriosament, quand ai ausit parlar del film, me soi dich qu’aquò auriá pogut èstre la responsa occitana a “lo Darrièr Tango a París”... e se se pèrd las colhas per provocar, avèm pas perdudas las colhas per subreviure?”

George: “Segur, me rebrembi del primièr còp ont ai vist una videò de Bruno Paternot... Ratatolha... e dins aquel moment, risent a las lagremas, ai sauput que l’occitan èra en securitat... la provocacion en desfisant la mòrt!”

La revitalizacion occitana

Laura: “Passam al nòstre tèma principal... George, qué i aviá vertadièrament darrièr de la revitalizacion occitana... la tiá conferéncia del 2023 foguèt lo tèrratrem que lancèt un tsunami, es aquò?”

George: “Poiriá semblar aital ara... lo moment èra bon... just abans las vacanças... daissèri aquelas estudiantas en lutant amb tant d’idèas estranhas... las faguèt soscar... e pel primièr còp vegèron qu’èran elas las que se devián batre per salvar la siá cultura... pas qual que siá d’autre.

Me cridèron una setmana après la debuta del nòu trimèstre... una dotzena d’entre elas, dirigidas per Maria Rossi, qu’es venguda presidenta de l’IEO en 2028. Soi anat a Lo Miralh e avèm totes just parlat pendent dos jorns... elas son estadas las primièras en aver l’idèa de l’anglés.

E òc, aquò a pas fach de mal que m’ajan trobat “Goàpo”.”

Laura: “Donc tot es vengut d’aquelas sessions.”

George: “Pas exactament... qualques desenas de nosautes trabalhàvem ja... amb una vision comuna... sus un mont de projèctes per la cultura. E oblidatz pas, i aviá ÒcTele, Lo Congress, Lo Jornalet, Lo Diari, sustot l’IEO, e plan d’autres. Las femnas de Lo Miralh an portat mai de vam... an fach parlar totòm, e o questionèron tot... donc cada causa qu’avèm facha a aterrit coma una bomba... una bona bomba.”(El soritz)

Laura: “...E, per que nòstres telespectators comprengan, quina èra aquela vision?”

George: “Eh plan primièr, supausi, que tu o ieu, impòrta pas qual d’entre nosautres, podèm salvar lo país immaterial d’Òc, son pòble, sas lengas, sa cultura... se tibam cada muscle per o far... e just en nos identificant coma occitan sèm ja ciutadans d’aquel país.

Segondament, que la constitucion, la sola lei d’aquel país immaterial, es paratge... nos tractam amb respècte, lo respècte degut a nòstra valor coma umans, quin que sián las diferéncias de sèxe, d’estatut, d’edat, de nacionalitat, de riquesa, de sexualitat o d’autra causa... es lo paratge que fa de nosautres, dels occitans, aitant que la lenga.

E paratge es l'anti-matèria a la colonizacion interiora e al chovinisme que nos vòlon avalir.

Mas, essent immaterial... coma l'ai dich dins la conferéncia... i a pas res a atacar per las fòrças de las tenèbras, pel drac. E aquel país a pas de dirigents, pas de politica... pòt acceptar, mas depend pas jamai del sostén oficial... l'Estat nos finançarà diluns, e dimars o anullarà e nos coparà. Oblidatz pas jamai qu'es l'enemic... lo disèm lo drac, mas pòrta d'autres noms.

Çò qu’a amassa lo país immaterial, es de brave monde, la lenga e lo paratge... res d'autre.

E aquò remonta als catars... la siá etica e lor biais de foncionament èran los meteisses.

Mas çò que sabiám pas en 2023... çò que n’avem pas sauput que fòrça mai tard, quora an afluït per milièrs dins lo movement, es qu'aquela etica èra çò a qué fòrças jovas e joves aspiravan... e per respondre a ta question, vaquí perqué la revitalizacion s'es produsida.

La ciutadanetat del país immaterial es una solucion totala pels joves... aquò lor balha lo respècte d'eles meteisses, aquò dinamiza lor santat mentala... es un grop d'ajuda mutuala incondicional, non corromput pel poder o l'argent... amb un passat magic, e de novèlas musicas e escrituras passionantas, de videojòcs e d’espacis virtuals.

E aquò los enriquiguèt... lo país immaterial lor balha d'istòrias per faiçonar un paisatge interior... aquò lor dona de prigondor e de la ressonància coma personas... los rendent mai savis e mai atrasents.

Es un mond que degun lor pòt pas tirar... un còp que ne fan partida, degun los pòt pas marginalizar tornarmai. Quora aprenes la lenga e adòptas las valors, as un ostal ont tornar per la rèsta de ta vida, aquò rai çò que se passa dins lo mond fisic.

E avèm una bona actitud... raufelam pas. Segur, nos rebrembam dels murtres e dels abuses... lo mesprètz constant dels dreches de l'òme... coneissèm nòstre enemic... mas perdèm pas lo temps en colèra e ne blaime. Podèm pas reparar lo passat, mas sabèm coma bastir l'avenidor.

E coma l'ai dich, aquel país es segur... i a pas res dins que’l drac pòsca metre sas arpas.”

Laura: “Avètz deliberadament evitat lo subjècte de l'independéncia occitana dins aquela conferéncia?”

George: “Per subreviure noscal retenir... e dins las annadas 20 i aviá doas mentalitats occitanistas que nos rosigavanal desastre... los pessimistas chucavan l'espèr del movement e immobilizavan totòm, sens o voler... e los optimistas parlavan d'assegurar l'autonomia, o quitament l'independéncia de França... e èra tan debilitant coma lo pessimisme... aquò desviava de ressorsas limitadas cap a de causas impossiblas. E los optimistas avián pas cap d'idèa perqué França voldriá jamai nos balhar una mai granda libertat... s'enganavan.”

En 2023, la vertadièra politica lingüistica consistissiá a suplicar al drac de reclassar l'occitan de "vèrm" a "mascòta"... "uman" èra un sòmi tròp luènh".

Laura: “Trenta ans après la tiá conferéncia, l'occitan es mai fòrt que dempuèi cent cinquanta ans... qué faguèt qu'aiçò passèsse?”

George: “Eh plan, la conferéncia a pas fach res d'especific, a motivat las gents... mas las conversacions a Lo Miralh an portat mai d'estructura al flòc d'iniciativas qu'èran en cors... “

Laura: “Cresi que ne coneissi qualqu'uns, mas se’t platz, parla-nos d'eles.”

George: “Clar Laura, artura-me s'as cap de question.

En Cercant la Montanha Negra

Per subreviure, lo país immaterial deu aver mai de joves que se i jonhon que de vièlhs que’s morisson.

Mas en 2023, èra quasi impossible de trobar un itinerari aital... i aviá pas de mapas i èra pas tanpauc suls panèls de senhalizacion (totòm riguèt).

Anères benlèu a un bal occitan, a un concèrt, a un festenal... poidiás trobar un libre vièlh per asard... mas res i èra pas ligat... res te menava pas a una dintrada.

I aviá pas de camin e pas de guida, pas de pòrta a la quala frapar... encara pièger que dins l'istòria de Bodon de la Montanha Negra, ont la persona a la cima de cada montanha dirigís almens lo pelegrin cap a una autra montanha.

En 2020, demandèri a un lingüista occitan plan conegut se coneissiá qualqu'un que poiriái pagar per m'exercir a parlar... m'a dich que me podiá pas ajudar... qualques annadas mai tard, ai demandat a un occitanista eminent se i aviá un grop occitan energic que poiriái rejónher... a dich que ne coneissiá pas cap.

A aquela epòca, l'occitanisme regetava las recrutas avidas.

E en pensant a aquò pendent aqueles jorns a Lo Miralh, èra evident que i deviá aver un camin d'accès clar per tots los que volguèsson dintrar dins lo país immaterial.

Lo camin d'Òc

Lo camin cap a l'Òc, coma lo nomenam... çò que dins lo comèrci es lo “trajècte client”... es l'ensemble de las passatges que fa una novèla recruta occitana... dempuèi que coneis pas res del país immaterial fins a èsser plenament integrada.

Avèm bastit lo camin al cors de dètz ans... La majoritat de vosautras l'avètz recorregut, e en una minuta vos explicarai d'unes dels elements principals:

1. Per asard te picas amb quicòm d’occitan que t'inspira, que te marca... pòt èsser qué que siá... la dança, la musica, los trobadors, los catars, etc.

2. Mai tard, tròbas de publicitat, o benlèu que qualqu'un t'explica, del País Immaterial e del portal De Brave Monde.

3. Vas sul portal, legisses la seccion "benvenguda" e decidisses d'anar endavant.

4. Explòras las ressorsas dobèrtas del portal... las listas de luòcs e d'eveniments occitans del programa “Òc aicí”, los ensenhaires, las paginas web, etc... e participas a d'unas activitats publicas que i son anonciadas.

5. Puèi, aprenes occitan, en aprovant l'examen A1... estúdias “La vida d'òc” e apròvas la pròva.

6. T'enregistres coma sòci a despart entièr, dins lo portal... es gratuit... aiçò te dona accès a l'espaci de sòcis.

7. Utilizas lo servici d'assisténcia dins l'espaci de sòcis per superar quin blòc que siá al tieu camin.

8. Te jonhes e participas a un o mai dels grops d'interès especial lotjat dins l'espaci de sòcis.

9. Te convertisses en un occitan plenament compromés e actiu, en seguint lo tieu camin personal de manièra autonòma, mas en utilizant los recorses e grops del portal e en contribuissent a los manténer, tant coma voldràs.

E los trajèctes personals son tan variats coma los grops d'interès... d'unes pòrtan sus la musica modèrna, d'autras sus la poesia, sus la cosina, los trobadors, l'istòria, la dança, l'art, la lingüistica, l'agricultura tradicionala, la torisme culturala, la ficcion, lo catarisme, l'espòrt, etc. Fòrça gents s'engatjan dins mai d'un subjècte. E d'unes vòlon participar coma observator, d'unes vòlon organizar, d'unes vòlon far pression e d'autres vòlon crear... tot suma!

De Brave Monde

Nòstre primièr trabalh es estat de bastir lo portal De Brave Monde coma una mena de centre d'acuèlh pels que’s vòlon aprochar lo país immaterial.

De Brave Monde ten la man de qualqu'un tot lo long de son viatge dins lo país immaterial, tanben dispausa d'un ric centre de ressorsas a utilizar, quand n'a besonh.

Lo portal es unicament disponible en occitan, a l'excepcion de la pagina d'acuèlh qu'es en occitan, italian, espanhòl, anglés, francés e catalan.

Lo centre de ressorsas conten las coordenadas d'organizacions e d'ensenhaires... de programas d'aprendissatge programats... de listas de mèdias occitans, d'eveniments e de luòcs favorables a l'occitan... e dels ligams de las ressorsas lingüisticas en linha e de las paginas Web... tot amb d'avaloracions e vejaires dels utilizators.

Lo portal abriga tanben "La vida d'òc", amb son jòc de questions, sul qual tornarai puèi.

Èra-aquel clar, Laura?”

Laura: “Mercé George, e òc, e coma dises, la majoritat de nosautras sèm sòcis dempuèi annadas... mas a qué semblan los numèros?”

George: “Coincidisson amb çò que diguères al principi... a partir de 2025, quand comencèt De Brave Monde, lo nombre de sòcis a aumentat cada annada... ara 3 milions... e benlèu los dos tèrces s'identifican plenament coma occitans.”

Laura: “Mercés George... la tiá seguenta foguèt La vida d’Òc, vertat?”

Coma se foguèsse assajat, tiban totes dos cap al davant al meteis instant, per amassar lors veires d’aiga... mentre que mòu, George da un còp d'uèlh al descoletat d’ela, mas lo teissut s'afondra pas aquel còp... après una gorjada d'aiga, tornan los veires, totjorn perfièchament sincronizats.

La vida d’Òc

George: “Dins las annadas 20, una manca critica pel país immaterial èra un resumit fisable de nòstre passat... las istòrias oficialas avián desformat tot e i aviá pas d'alternativa accessibla.

Èra quitament una question d'identitat... aviám pas de consensus sus çò qu'èran los elements claus que definissent la cultura occitana... e aquò implicava qu'èrem pas segurs de çò que significava èstre occitan.

La vida d’Òc es un eBook, en doas partidas, "l'istòria secrèta d'Òc", e "País e cultura"... e permet de plan sasir l'identitat occitana.

La vida d’Òc es sul portal De Brave Monde, amb una batariá de 1200 questions d'auto-tèst, tanben sus una aplicacion de telefònet... e podes crompar lo jòc de cartas "Qué es Òc?"... en i jogant libèras ta pròpria vision de çò qu'es essencial a la cultura occitana.

D'unas comunautats occitanas, talas coma la bearnesa e l’aranesa, an produch lors pròpris manuals, orientats a la siá lenga, la siá istòria e la siá cultura especificas... aquestes son egalament sul portal, amb lors pròprias serias de questions.

Òc aicí!

Après 2025, de mai en mai de gents arribavan dins lo país immaterial, canalizats per De Brave Monde... e nòstra prioritat èra de lor facilitar l'interaccion... per far una societat... e se soi franc, tanben de s'aimar e far de nenets occitans, s'es çò que volián.

“Òc aicí!” a tres elements, cadun promòu l'interaccion... en afortissent la fisança e l’orgulh.

Lo primièr element es pels particulars... a basa de pin's... òc, los badges pichons de metal o plastic que tantes de nosautres portam ara per balhar a d'autres locutors la possibilitat d'interagir en occitan.

En 2025, l'IEO a publicat una adaptacion de "l'òme que plantava d'arbres" de Jean Giono... modificat per que lo personatge principal, vengut una femna, fabrica e distribuís dels pin's, per que los locutors occitans s'identifiquen en public. L'istòria a inspirat dels desenats de milièrs de personas a començar de portar de pin's e a interagir mai en occitan dins la vida vidanta... la practica s'es propagada coma lo fuòc, de comunautat en comunautat.

En 2026, avèm ajustat de bandièras numericas dins las rets socialas... e ara i a una aplicacion de telefonet per vos dire se la persona mai pròcha a plaçat una bandièra Òc.

Lo segond element èra per de luòcs... s’èra provat abans... mas l'aument de gents que voliá utilizar l'occitan faguèt que la relança foncionèsse... aquel còp, i aviá un bon incentiu comercial.

Distribuiguèrem los adesius de pòrtas “Òc aicí!” a de bars, de restaurants e de botigas que èran dispausats a recebre los clients en occitan... apondèrem après un esquèma per de negòcis e de servicis dins Internet. De Brave Monde a un directòri de tot los luòcs ont es benvengut l'occitan.

Lo tresen element èra per los eveniments... maitiales de cafè, sessions de copas, lançaments de libres, concèrts, etc. ont l'occitan es la lenga principala... fonciona jos l'eslogan "Sens vergonha ni desencusa!" e lo logo “Òc aicí!”... lo nombre d'eveniments se multiplica d'ara enlà, coma las seradas occitanas dins los bars de las vilas e pòbles occitans, fins a Barcelona, París, Londres e Nòva Iòrc... totes publicats a De Brave Monde.

Aquò va Laura?”

Laura: “Per ieu, èra lo mai important... Soi venguda occitana fa dètz ans e ai encontrat mon marit per un “Òc aicí!” pagina de rencontre... ara avèm dos mainatges occitans... (soriguèt ufanosament)... quala es la venenta?”

Òctech

George: “Eh plan, felicitacions, Laura... aquela pagina de rencontres fasiá partida d'Òctech... e Òctech es la rason per la quala la resurgéncia occitana a començat dins las annadas 2020, pas 20 ans mai d'ora.“

Dirai pas grand causa perque es tot tròp evident... mas sens l'ondada d'espleches activats per l'occitan, facilitant de mai en mai l'immersion dins la lenga e la cultura, seriam encara en dificultat.

Primièr venguèron Dicodoc, VerbDoc, e puèi Revirada, de Lo Congress,... après ChatGPT, operant en occitan dempuèi la debuta.

Après ChatGPT es venguda una èrsa d'espacis de conversacion immersius automatizats, umans e ibrids, de monds virtuals e de videojòcs, lo primièr d'entre eles es estat Dordonha... totes essencials per engatjar los joves.

E Òctech significava tanben que los productors de cultura occitana podián trabalhar mai lèu e amb mai de fisança... la qualitat e la quantitat de la produccion an doncas aumentat.

Del temps que tot aquò se passava, De Brave Monde a menat una campanha per encoratjar totòm a balhar de vòtes e dels comentaris sus las rets socialas al bon material occitan, per aumentar lo vam.

Plataforma d’Òc

Puèi, devi mencionar nòstre programa de marcatica, qu'es Plataforma d'Òc.

A mesura que l'estructura intèrna del país immaterial se fasiá mai rica e fòrta, caliá encoratjar totes a utilizar çò qu'èra disponible.

Una de las femnas de Lo Miralh coneissiá l'associacion caritativa de lenga catalana Plataforma Per la Lenga, que promòu l'utilizacion del catalan pel biais d'una marcatica visualament percutenta. Los avèm contactats e nos an daissat reciclar lor material per l'occitan.

Aquò a balhat una fàcia publica al programa de revitalizacion e a acrescut la sensibilizacion, aumentant encara mai los nivèls de participacion.

 I a pas que doas iniciativas a mencionar abans de m'arrestar... son estadas de las mai crucialas per atirar los joves a l’occitan.

Occitan Exchange

Se sap que la musica e la poesia dels trobadors pòdon traversar lo temps coma un crit... mas los joves vòlon una cultura 100% contemporanèa... dins las annadas 20, la màger part d'entre eles pensavan que nòstra cultura èra folclorica.

Mon abans-darrièra causida es donc Occitan Exchange... qu'a mantengut la cultura occitana a l'avantgarda... en demorant incontestablament occitana.

Lo programa Occitan Exchange, es sortit d'un collectiu de musicians e d'escrivans de Marselha, a la debuta de las annadas 2030.

Tot musician o escrivan occitan publicat, de mens de 30 ans, pòt demandar d'ajuda a Occitan Exchange.

Occitan Exchange met alara en plaça una collaboracion... l'artista estrangièr causit pel jove, s'es d'acòrdi, trabalha amb el o ela per la realizacion d'una òbra novèla, en li ensenhant dels estils e de las tecnicas novèlas. Coma segonda fasa, l'artista estrangièr produch alara una òbra novèla, en occitan... Occitan Exchange s'ocupa de la traduccion del tèxt e de l'aprendissatge de la prononciacion del musician o escrivan estrangièr, prèst per l'enregistrament o l'interpretacion de las òbras novèlas. E cada collaboracion es filmada de la debuta a la fin per ÒcTele. Dempuèi mai de 20 ans, es lo program de realitat d'ÒcTele lo mai agachat.

L'impacte es estat enòrme... un flux continú de novèla cultura occitana totalament contemporanèa, tant de joves occitans que d'artistas estrangièrs celèbres.

E l'ondada de novèls materials a atirat mantuna centena de milièrs de joves dins lo país immaterial.

Anglés d’Òc

Ara ma darrièra causida... es mon preferit... coma lo gost dels albricòts (una èrsa de rire travèrsa lo public)

E èra lo mai audaciós... lo plus polarizant... en plantant un petardo dins lo cuol del drac.

Lo segond matin de nòstras conversacions a Lo Miralh, l'una de las femnas a declarat :

“Ne sèm totes insensibles, mas qué implica realament quand un musician, escrivan o artista occitan presenta o anóncia son trabalh en francés... o quand de poèmas occitans son publicats amb un tèxt francés parallèl?”

Faguèt una pausa e nos gardèt a totes... sabiam pas ont anava aiçò... puèi nos faguèt sentir fòrça incomòdes:

“Aiçò implica que l'occitan es pas qu'un passatemps de qualques franceses... òc, just un passatemps... o una relíquia pintoresca del pre-colonialisme... aquò ditz que’l francés es la lenga del mond real, del vertadièr discors... de vertadièras personas, vivent de vertadièras vidas... l'occitan es pas que de folclòr.”

Aquò a aviat un debat enflamat... d'unes an dich que los occitans qu'an perdut la siá lenga an besonh del francés per retrobar lor camin... d'autres, qu'aquela "ajuda" encoratja simplament las gents a ensajar pas d'aprene l'occitan... d'unes an dich que quina persona que siá que vòlga una traduccion pòt d'ara enlà utilizar Revirada e que la solucion mai simpla èra d'arrestar d'utilizar la lenga que siá levat de l’occitan dins lo contèxt de la cultura occitana.

Avèm passat una mièg-jornada, sens resultat. A la pausa de dinnar, qualqu'una a portat de la bibliotèca "Grains of Gold" de James Thomas... es una enòrma antologia de la literatura occitana, amb de tèxtes parallèls en anglés.

E vaquí!... totòm a vist que se la cultura occitana utiliza l'anglés en plaça del francés mentre que i a una reala necessitat, se romp l'asserviment al francés qu'afortissiám sens lo saber dempuèi longtemps.

E aquò reauçariá lo prestigi de la cultura occitana en general, la fasent paréisser mai modèrna e internacionala als uèlhs de las jovas e joves.

La màger part dels franceses detestarián encara mai l'occitan... fulminarián e se descadenarián... e lor colèra aumentariá encara mai la credibilitat de la nòstra lenga.

Òc, èra conflictual... mas s'a vist ara que caliá cavar un valat entre francés e occitan per crear la diferenciacion, l'integritat, qu'agradariá als joves... aquò lor a balhat la revolucion simbolica e immateriala dont n’avián besonh.

Pels artistas en dirècte, aquò preniá de colhas... e coma l'avètz vist, après 2030, la màger part d'entre eles an començat de presentar lor trabalh en occitan, puslèu qu'en anglés o francés.

Èra mai facil d'o far dins los mèdias escriches e quand los tèxtes parallèls son passats a l'anglés, a partir de 2025, l'occitan èra pas subte mai una lenga francesa regionala... èra una lenga mondiala.

Tot comptat e rebatut

Vaquí... e per resumir, pensi que la revitalizacion de l'occitan s'es facha gràcias a tres causas:

• La mescla de paratge e immaterialitat aviá un prigond atrach per de nombroses joves;

• L'ondada de novèlas musicas passionantas d'Occitan Exchange los a estrambordats;

• Lo portal De Brave Monde lor a balhat un camin accessible dins lo país immaterial.

Laura: “E plan mercé encara, George... ai pas interromput perque nos as balhat una granda vision de çò qu'a impulsèt l'extraordinari aument del nombre de ciutadans d'aquel país immaterial d'Òc.

I a quicòm que vòlgas apondre abans que barram lo programa?”

George: “Eh plan, mercé de nòu Laura, de m'aver mes al programa... e abans d'acabar, volriái far omenatge, coma o fau totjorn, a Joan Montet, que, coma o sabètz totes, moriguèt l’an 2029... Joan èra un bon amic... l'occitanista mai compromés... mas èra provocaire... dins la carrièra, cap e cap amb dos gendarmas, refusant de respondre en autra lenga qu'en l’occitan, encara e encara, èra conflictual... mas Joan èra aital... la màger part dels franceses sabián pas çò qu'èra l'occitan fins a sa mòrt, alara òc, malurosament... la siá mòrt foguèt tanben un ponch d'inflexion per l'exagòn... mas èrem ja en securitat dins aquel moment.”

George barra los uèlhs e baissa lo cap... après qualques segondas, aicí e ailà entre lo public, començan a cridar "Visca!... de mai en mai, coma las primièras gotas d'un plojat.

El garda a Laura "Amb lo tieu permís?"

Ela soritz... apunta la man cap a el, la palma levada.

El branda lo cap e se met de pè... se'n va al bòrd de la taula, de cara al public... la majoritat cridan ara "Visca! Visca!... Visca! Visca!".

Lèva las mans, a banda e banda, los dits indèxes en apuntant cap amont... los crits s'atenuan progressivament.

E amb lo platèl en silenci, George inspira, e en plen de cap crida:

“Visca lo pais immaterial d’Òc! Visca la nacion!”

E totòm crida: “Visca!”.

E cric e crac lo país immaterial es pas acabat.