En aquesta fin de setembre, en Quercòrb, se saludèt l’òbra de l’Andrieu Lagarda que va sus sos 98 ans. Se pausèt una placa sus la comuna de Rivèlh, vilatge ont passèt una brava part de son enfança. I agèt una serada de contes ; unas presas de paraulas (lo Cristian Lagarda faguèt un panoramic de l’òbra de son paire)  ; un balèti amb Bodegam’bal ; la sortida de la tresena edicion de Le trésor des mots, obratge basat sul parlar local. Los mainatges del canton seguiguèron l’espectacle A l’ors ! de la Fabrica Salvatja e los collegians vegèron lo filmòt Bufòla e lo lop blanc. Per l’IEO-Aude, vaquí la presa de paraula meuna :

«Soi d’una organizacion, l’Institut d’Estudis Occitans, qu’a causit per devisa : “La fe sens òbras mòrta es” e nòstra lenga e nòstra cultura an besonh de plan d’obrièrs per persegre son camin.

L’Andrieu Lagarda es un grand obrièr, un bastisseire que pòrta pèira aprèp pèira sa contribucion. Una contribucion per faire fructificar totas nòstras riquesas, aquel tresòr qu’es pas solament un tresòr de mots, mas un tresor d’istòria, de biaisses de viure e de concebre lo monde. Un tresaur qu’es pas a clavar dins un còfre e a servar orgulhosament de per devèrs se, non, s’agís d’un tresaur de compartir, d’un tresaur qu’una societat, una populacion ne deu aver consciéncia.

Sus aquesta tèrra cargada d’istòria, al pè dels castèls de Montsegur e de Puègverd, entre lo patiment dels aujòls sul lenhièr e los cants d’amor e de jòi dels trobadors, dins aquesta tèrra, noirida de l’imaginari dels contes ont se poiriá crosar Joan de l’Ors, fadas e dracs pels camins, se trapa tot un saber qu’avèm a posita.

E l’Andrieu Lagarda es pas estat rascanha de se lo gardar per el ; vertat qu’aquel saber es lo ben de totes, i comprés dels occitans sens lo saber e quitament d’unes franceses o afrancimandits que lo refusan.

Mèstre d’escòla, professor, conselhièr pedagogic son de trabalhs de transmission. De segur, d’unes se contentan de trasmetre e d’aplicar sens se pausar questions los tèxtes oficials reductors, los programas estèrles o de persegre l’ideologia de Nos ancêtres les Gaulois dins una difusion d’un saber unifòrme que sap pas res pus de la vida vidanta e que tampa los uèlhs sus l’environa e sul viscut vertadièr de la gent.

L’Andrieu a causit d’avançar sul bon camin, cal saupre anar dreit amai se cal prene unes còps camins de travèrsa. Per que los aucèls sòrten de l’ombra e que las lausetas contunhen de saludar l’alba, se cal mostrar caparrut, e volontari, caparrut e volontari coma un païsan que sap qu’a tot moment la granissa o la secada pòt metre a mal la recòlta mas quand lo temps vendrà se tornarà plantar e semenar, caparrut coma un desfenseire de la lenga que sap qu’un elegit, un rector, un inspector o un ministre novèl pòt desfar las avançadas del precedent, e aquí cal pas daissar tombar… Caparrut e volontari tanben per despassar unes còps los guirguilhs intèrnes a l’occitanisme.

L’obrièr Andrieu Lagarda a contribuit a l’espelida de moviments que contunhan de trabalhar pel devenir de la lenga e de la cultura e, amb las ajudas de Jòrdi Plantaurèl o de M. Lapluma, noirís los occitans d’ara e de deman de mots, de vocabulari, d’expressions, d’istòria, de poesia, de literatura, de reviradas, de contes e racontes amb de matèria amassada, recampada e mesa a la disposicion de totas e de totis.

Podèm que saludar l’òbra faita e totjorn en cors : una òbra de pas daissar sus las laissas, mas de consultar de longa e i tornar encara e encara ; podèm tanplan sotalinhar e saludar sa disponibiltat permanenta e son eficacitat. 

Aqueste vèspre, avèm pausada una placa, mas es una estatua bèla que deuriam quilhar per festejar l’Andrieu Lagarda,. Pasmens, soi segur que lo monument qu’aprecia nòstre òme es la lenga nòstra, pas una lenga petrificada mas en moviment , portaira d’una cultura e d’un pòble totjorn en vida dins un concèrt mondial que siague pas barrat e embarrat dins una massificacion, mas dobèrt sus la diversitat e la convivéncia,. Òc, per la victòria de Paratge dins un concèrt ont avèm tota nòstra plaça, una plaça que l’Andrieu e son òbra nos ajudan a téner amb vam e determinacion.»

Palanquet Roch