Nadal s’apròcha e cap d’an tanben… e son nombroses los que desiran sus las rets socialas e suls corrièls de “polidas fèstas”.

Deuria èsser felicitat l’arlèri qu’a capitat de lançar la mòda de la “polidesa” de las fèstas —belles Fêtes! en francés. I a gaire encara, podiam parlar de ”Bonnes fêtes” per l’an que s’acaba e per l’autre que mòstra lo morre. E las gents de ma generacion, ”lo que cresiá al cèl e lo que i cresiá pas” podián, sens que degun rebèquèsse, desirar en francés coma en lenga nòstra un Bon Nadal e un Bon cap d’an. Qui sap se, amb aquela tissa novèla, una “femna bèla” se poirà sentir discriminada… o pas! Ne prendrai pas l’escomesa! Totòm se pòt descadenar dins un anonimat complèt per maudire lo que se declara contra una tala practica —que va dins lo sens de l’Istòria?— e un autre dire que las fèstas son “femnas” e qu’es enfin rendre justícia a una utilizacion discriminatòria e insuportabla; que Nadal e Cap d’an sián gramaticalament masculins es pas de comptar!

E de qué fasián los clerjons? Reportatz-vos a Brassens se volètz la responsa!

Ailàs, las parpèlas d’agaça çai-sus nos pòdon amagar las tragèdias d’Ucraïna amb lo psicopata de Moscòu e la en l’Orient proche: la guèrra que mena Israël contra lo Hamàs desempuèi mai de dos meses ara.

La guèrra “asimetrica” menada pels Ucraïnians amb l’ajuda financièra e en material dels Europèus e dels Estatsunidencs es passada un pauc al segond plan fàcia al descadenament de violéncia en Gaza en seguida de l’ataca de Hamàs en territòri israëlian.

Lo mesprètz del tsar de Moscòu pel tractat que signèt amb Kyiv quand los Ucraïnians tornèron l’arsenal atomic a Russia amb la promesssa de respectar las frontièras novèlas gessida de la deliquescéncia de l’URSS; sa “mission” de voler tornar fargar l’URSS d’un còp èra en comptant sus la coardiá d’Euròpa que bolegariá pas se l’orsa russa tornava s’apoderar totas las republicas pichonas limitròfa de Russia, los païses baltes estant una preda se, per cas, sa guèrra contra Ucraïna capitava. E es dificil per un pòble autant matrassat d’envisatjar una revòlta quand tota la societat es gangrenada per detzenas de “milícias Wagner” que se pagan sus la bèstia…

Es un afar diferent en l’Orient pròche ont la democracia preval… en principi! A escotar los observators israëlians o palestinians e a legir las novèlas dins mèdia diferents en doas o tres lengas estrangièras —totes los mèdia son pas pagats per Israël o per las dictaturas del Gòlf— on pòt seguir l’evolucion de l’Estat d’Israël; un primièr ministre que, per se trobar pas inculpat per la justícia de son país, s’es liurat als extremistas religioses que sómian pas qu’a un grand Israël quitament en eliminant fisicament totes los Palestinians que gausarián demorar sus plaça.

E desempuèi l’assassinat de Rabin per un Israëlian, los que ne tenián per dos estats an perdut tot poder de decision.

Del costat palestinian, los que vòlon las destruccion totala del país nascut en 1948 an pres lo poder —amb la “complicitat” d’Israël que i vesiá un movement alternatiu per contrar los dirigents palestinians al “poder”…

La fugida en avant a pas jamai donat res e la solucion dels dos estats que seriá la sola envisajatbla sembla, ailàs, mens enviatjable que jamai…

Los bota-fuòc an plan meritat de la reconeissença dels centenats de milièrs de cadavres dins cada camp.

Los Europèus an pas volgut veire la pujada d’un dictator e sa man mesa sus son país en partida en causa del benèsser procurat per l’òli rus.

L’intransigéncia dels dirigents d’Israël e lo refús dels acòrds d’Òslo an menat a la situacion explosiva e dramatica d’anuèit…

O quand l’interès dels ciutadans desapareis jos los interèsses personals dels líders…