Bon, i sèm! E, coma cada an, las canals de television, publicas o pas —pas totas ça que la— se son fachas un dever d’enregistrar la “darrièra” emission de l’annada e, amb un pauc d’astre —ai pas agachat los programas—, poirem veire un artista, o mai d’un, aver, lo temps d’una emission lo don d’ubiqüitat…

E, per la mièja nuèch, an degut organizar, la dança de la canilha (!) o dels guitets amb de confetti, de trompetas de carton, etc. M’excuseretz mas coneissi quitament pas los noms dins la lenga de Lutècia!

E coma França es un país que se vòl lo far de l’univèrs, supausi que despensaràn una fortuna per nos far veire los fuòcs d’artifici de totes los grands païses: Nòva-Zelanda, Austràlia… que festejan l’an novèl abans nosautres…

Teni l’escomesa que nos faràn veire tanben coma los païses en guèrra —mediatizada, de segur— renóncian pas a saludar l’an novèl que, o pensan, es portaire d’espèr per un avenidor melhor…

Avètz notat que demòri dins las generalitats e que me’n soi tengut a la societat dicha civila…

Los qu’avèm elegits per menar lo país, eles, sens se donar en espectacle, aurián ben besonh del don d’ubiqüitat, aquela facultat de se poder trobar a dos endreches en meteis temps.

I a los modèstes, que coneisson lors limits e que fan lor trabalh d’elegit sens bruch mas amb eficacitat.

I a los que, après la victòria e lor nom dins los mèdia amb los centenats d’autres elegits tot parièr, se son dich qu’èran las vedetas, per pas dire l’avenidor, de l’avenidor… e coma un naufragat sus una iscla desèrta que te vei arribar un naviri, sautan sus cada micro, cada camèra per explicar lo cossí del perqué… Eficacitat generalament nulla!

I a los tenòrs, gents d’experiéncia, expèrts en tot; se proclaman “lo bruch e la furor” de la republica quand se vòlon pas la Republica meteissa — Rapelatz-vos: “La republica, aquò’s ieu!”; son los sols capables de tirar lo país de la fanga dins la quala se complai amb la complicitat evidenta d’una representacion nacionala defalhenta.

I a nòstre Jupitèr exagonal, tombat de son Olimp e qu’ensaja non pas de córrer darrièr Iò mas de voler trobar una responsa a tot sens son governament o sos ministres — n’i a que son lausrpits! Avèm pas un president, avèm un òme-orquèstra…

Ailàs, un òme-orquèstra deu conéisser sos limits e sabèm totes —al mens los savis e los modèstes o sabon— qu’es pas possible d’èsser al forn e al molin o de dire la messa e de seguir la procession.

Personalament, pensi que, vists los resultats de l’an que s’acaba, lo gal gallés solet pòt daissar petar sons quiquiriquís pincat sul femorièr.

E l’an que ven?

Soi pas un endevinaire mas sabi una causa: se los elèits, contents d’eles coma lo gal sul femorièr, contunhan de se fretar l’embonilh, nos adralham cap a una republica “illiberala”, çò que denóncii desempuèi un brieu!

Una representacion nacionala que sembla una cort de recreacion sens regent; los mèdia dins las mans de qualques barons miliardaris pas forçadament progressistas!; una polícia del comportament violent, e aquò sus ordres; una justícia implacabla sovent amb los “que son res” e timidòta amb los que tenon qualque poder… e la pujada —orquestrada?— de la paur de l’Autre e d’un xenofobisme selectiu per “servar la puretat de la raça”

Parentèsi: Un amic diguèt longtemps a que “Los Occitans son la raça mai pura de bastards que siá”; se pòt dire dels Franceses de nacionalitat… (Ives Roqueta)

Demòra pas que nosautres, los ciutadans a caminar sul camin bestòrt de la vida vidanta. Nos cal pas plegar l’esquina, nos cal pas votar per lo “qu’a plan parlat”. Es pas aisit de demandar de comptes e, sovent, avèm pas que las eleccions per “èsser entendut” — “èsser escotar” es quicòm mai.

Alara, a totes los qu’an la paciéncia de legir mas divagacions cada setmana —e als autres tanben, soi pas rancurós— desiri un annada novèla, plan granada e acompanhada amb la realizacion dels projèctes qu’aimarián menar a bona fin.