Agèri d’astre… ma cronica per l’an novèl passèt avant que l’an vièlh cabussèsse. Aital foguèri un dels primièrs a vos desirar lo mai bon per aquela annada que i venèm de sautar dedins…

Alara pendent qualques jorns, dins los comèrcis del vilatge, per carrièra, quitament “sens la traversar”, cadun i va de de sa Bonne année, bonne santé! E surtout la santé, c’est ce qui est le plus important! En francés naturalament, que le pyrénéen de l’aujòla de nòstre president es pas tròp presat pels rurbans; las “gents de soca” al mens respondon a mon adishatz| adieusiatz per un Bonjour!

Adieusiatz l’esquizofrenia!

Que la vièlha vòlga pas morir, o sabèm mas los suènhs palliatius n’an qu’un temps e o vesèm cada jorn amb los vièlhs que mantengan a l’espital!

Ça que la, se poiriá pensar que, per nòstra lenga istorica millenària, l’afar siá pas clavat encara se ne jutjam pel nombre de publicacions papièr e per l’agitacion que regna sus las rets socialas… e per l’energia que desplegan mantuns promotors de la lenga —ieu i comprés!— qu’intervenon dins de mèdia electronics coma jornalet.com.

O vos ai ja dich, fau coma los autres… me vau passejar sus una ret sociala que, çò pareis, recapta pas que de vièlhs. Que volètz? Soi pas exactament de la darrièra coada e o me cal acceptar…

Donc, un còp aquí, que fau? Agachi… e lo desfilament dels imatges me fa veire de propaganda pel francés o per l’anglés… Passi! Me fa veire un organisme public regional que vanta lo mestièr d’ensenhaire d’occitan mas unicament en l’Occitània administrativa e l’Aquitània novèla… A los creire, es un mestièr d’avenidor…

E ièr, vegèri arribar dins la parada “occitana” una associacion gascona, l’Observatòri de las culturas gasconas [OCG], que fasiá desfilar sièis o sèt, benlèu mai, libròts de 88 paginas, me sembla, de Conjugasons gasconas. Ne coneissi al mens un que foguèt espantat… Terré! Al mens morirai pas dins l’ignorància. En me fisant a las cobèrtas, aquesta associacion a ja publicat las conjugasons dels “Anciens parlers de la ville de Bordeaux et de l’Entre-deux-Mers occidental” , del Vasadés, d’una part del parlar negue, etc.

Gasconha es granda e, se la vòlon cobrir complètament, supausi que veirem espelir un brave cinquantenat de conjugasons “diferentas”

Poiriái contunhar la lista de totes los que vantan lo gascon, l’auvernhat, lo provençal… en francés! mas fins ara es lo gascon amb son ramat de conjugasons gaireben diferentas dins cada vilatge que fa rampèl a totes.

Disiái totara qu’aquela activitat publicitària podiá far creire que la vièlha se reviscolava…

Error funèsta! A mon vejaire, aqueles promotors de la lenga, sens o saber, l’an ja passada per mòrta.

Tant que l’article 2 de la Constitucion francesa precisa que la lenga de la republica es lo francés, tota activitat que siá a l’iniciativa de las regions o de las associacions es avodada al fracàs.

Uns Occitans an vendut lor arma per una Occitània administrativa magrinèla que degun aviá pas jamai envisatjat.

L’Op lo lo s’es tornat far une verginitat e ara a “sos” paures; es ça que la pas a ela a jogar las damas patronessas!

E, per ieu —mas m’engani benlèu e ai pas res comprés— lo pièger es qu’una associacion faga de l’iperlocalisme lingüistic, gascon o pas, que los Occitans de l’epòca reprochavan al Felibritge i a mai de cinquanta ans…

Estudiar la lenga, òc… l’ensenhar e la parlar, òc! Mas ont s’es vist une lenga amb una conjugason per vilatge?

Poiriái escriure al Guiness Book of records per dintrar dins lo libre; deu èsser lo bon moment que Lutècia organiza los Jòcs olimpics!

Los Occitans atlarge son dintrats de plan pè dins las tendéncias novèlas volgudas pel poder —pels poders occidentals en general e qualques autres en particular— amb la devisa: “Soi lo darrièr a aver lo coratge de salvar la lenga fins a sa mòrt!”.

Un còfre fòrt a pas jamai seguit un ataüc, se ditz; Qualques “militants” occitans vòlon far la pròva, eles, que pòdon far seguir la lenga amb eles dins la fòssa…

Bona annada, brave mond…