Dempuèi d’annadas avèm una secada duradissa sus l’ensems del arc medi terranèu. En Catalonha aquò dura dempuèi quatre ans e a Barcelona las autoritats an decidit de baissar la quichada de l’aiga a la canèla. Las sèrvas de las Pirenèus Orientals son jamai estadas tant bassas.

Dempuèi las annadas seissanta, los cercaires nòtan una baissa de las precipitacions. Mai que mai Sud de França e Magrèb coneisson de baissas fòrtas. Aquelas secadas son ligadas al climat cambiadís mediterranèu: annadas secas, annadas trempas. Cal i ajustar lo rescaufament climatic. Totas las recèrcas preveson una baissa de las precipitacions dins las annadas venentas.

Alara, a de que se cal esperar dins l’avenidor? Dos fenomèns se mesclan: la baissa de las precipitacions e l’auça de l’esvaporacion. L’auçada de las secadas es puslèu ligada a l’auça fòrta de las temperaturas qu’assecan los sòls puslèu qu’a una baissa de las precipitacions. Amai se ploviá fòrt, las temperaturas nautas butan a una esvaporacion fòrta. I a mens d’aiga dins los sòls. En mejana dins Eraut plòu entre 600mm e 800mm per an. En 35 ans, l’esvaporacion a pujat de 250mm. Aquò vòl dire 250mm en mai d’aiga perduda per an. E l’aiga esvaporada res non ditz que tombarà en pluèja aicí.

Anam assistir a una remontada dau lo Nòrd del climat mediterranèu. Vai i aver de cambiaments bèls dins los païsatges e per la vegetacion. Los olivièrs podrián aver pena a susportar una manca d’aiga fòrta sus una durada longa. De plantas que trobam a l’ora d’ara en Africa del Nòrd seràn cultivadas aicí coma los datilièrs, los pistachièrs melhors asatats al climat sec. Parièr per las vinhas. N’i a que resistan melhor a la secada e necessitan mens d’aiga. En Creta o en Africa del Nòrd butan de vinhas mens productritz mas que pòdon èsser cultivadas jos un climat secaròt.

Pasmens, cal se donar de vam. S’arribam a redusir las emicions a efièch de sèrva e se sabèm nos adaptar, podrem nos esparnhar un desastre. Ja al nivèl personal, prener consciéncia de la valor de l’aiga es un primièr punt. Aprener a estalviar l’aiga dins la vida quotidiana n’es un segond.

L’aiga, un enjòc màger per las annadas venentas. Es pas quora n’aurem pas pus a la canèla que caldrà nos en avisar!