Opinion
De regions metropolitanas tròp crentosas per revendicar mai d’autonomia (I)
Mentre que jos la pression de revòlta populara e de succès electorals de partits federalistas o independentistas, Polinesia francesa, Corsega e Kanaquia ja an un estatut d’autonomia, mentre que Guaiana e Martinica s’organizan per obténer un estatut d’autonomia comparabla, las regions de França metropolitana non revendican pas gaire ni per mai de competéncia politica e financièra, ni per lor cultura istorica o lors lengas pròpias.
Los conselhs regionals de França metropolitana son tots dirigits per los tres grands partits centralistas francés amb de direccions majoritàriament jacobinas, opausadas al federalisme e a l’autonomia regionala, que se mesfisan de las regions. E mai ajan d’elegits locals favorables a mai de decentralizacion, non gausan pas revendicar mai d’autonomia regionala fàcia a la poténcia del centralisme cultural que domina l’espaci mediatic de l’estat francés.
Bretanha
En seguida de manifestacions publicas, en 1997 amb un president de dreita, puèi en 2001 amb un president d’esquèrra, lo conselh regional de Bretanha adoptèt un vòt per l’organizacion d’una consulta per la reintegracion del departament de Léger Atlantic a la Bretanha istorica.
Dempuèi 1998, lo conselh regional de Bretanha es dirigida per lo Partit Socialista Francés, opausat al federalisme, mas constrent per una aligança amb los partits federalistas Union Democratica Bretona (Unvaniezh Demokratel Breizh) e Los Ecologistas .
La lenga bretona foguèt reconeguda oficialament per la region en 2004, reconeissença renovelada en 2012. Pasmens, es sens efèit juridic, que lo breton es sonque reconegut coma lenga regionala de França pel còdi de l’educacion, çò qu’autoriza una utilizacion marginala dins un contèxte general de discriminacion.
En 2023, l’ensem dels elegits regionals produguèron un rapòrt transpartisan sus los avantatges de l’autonomia regionala. En seguida, lo president de la Region demandèt oficialament mai d’autonomia per Bretanha dins l’encastre de las modificacions previsiblas de la Constitucion per enfortir l’autonomia per Corsega. En 2024, aquela demanda non foguèt pas perseguida malgrat la mission subre una nòva etapa de decentralizacion fisada a Eric Woerth per lo president francés Emmanuel Macron.
La region finança dempuèi 2010 l’Ofici public de la lenga bretona (OPLB), en breton: Ofis Publik ar Brezhoneg. Çaquelà, son budgèt de 1 milions d’euros per 5 milions d’abitants es plan feble en comparason amb lo finançament de la lenga francesa en Bretanha.
Jornalet es possible gràcias al sosten economic e jornalistic dels legeires e benevòls. Se lo podètz sosténer en venent sòci dels Amics del Jornalet o de l'Associacion ADÒC, o tot simplament en fasent un don, atal contribuiretz a far un mèdia mai independent e de melhora qualitat.
L'òm parla belcòp d'autonomia mas que quò es l'autonomia?
Quand nasquem, sem entirament dependents de nòstres parents tant sur lo plan fisic que psichic o emocional. Puei dependem de nòstres educators scolaris e universitaris. A 18ans devam esser autonòmes e responsables. Mas, dins la realitat es benleu pas aquò.
Si l'òm pensi plan , l'autonomie es l'aprentissatge de la relacion. Sem tot lo temps en relacion emben una autra persona. Nòstra educacion nos apren pas aquela relacion. A 18ans avem una valor marchanda que lo diplòme nos permet de poder negociar un trabalh emben una remunéracion correspondenta a nòstras estudis. Mas degun nos a ensenhat l'estima de se que tòca lo biais emocionau e psichic. Bon dins una matiera que nos an ensenhat mas nul dins la relacion emben l'autre.
Quò es parier per las regions. I a pas d'ensenhament de l'estima regionala. Sem frances e quò lòr suffit.
França es lo centre dau monde e tot passa per Paris. Reclamar una autonomia regionala es pas quauqu'a ren de simple d'autant mai que França coneis lo declin economic, qu'es pus inependante a cause de l'Union europeena e qu'aquela darriera instança obeit à las multinacionalas.
Dins las annadas 1950 las regions eran enguera autonòmes que l'òm podia i trobar fòrças causas fabricadas dins las regions coma los vetaments, la nuridura. Coma disia una autessa de l'aer: " quand prenetz l'acvion tots los aerodromes se semblan e i trobatz los mesmes magasins mesme dins los endrechs los pus arrierats".
L'autonomia pausa lo problem de l'economia, de l'ensenhament e mesme de la politica..
Vòstre comentari es a mand d’èsser validat. Per terminar lo procès de validacion, vos cal encara clicar sul ligam qu’anatz recebre per e-mail a l’adreiça qu’avètz indicada.
Escriu un comentari sus aqueste article
Senhala aqueste comentari