Ben es qualqu’un que li platz susprendre. Es un comunicant. Las sieus maximas, ne’n poiriam far una antologia: Sio Ben aquí. Occitan parla ta lenga. Volèm l’occitan a la television. Parla nissart. Siguètz realistas, demandatz l’impossible. Occitania bolega ti! Cu perde la lenga perde son país... E tan d’autres aforismes.

Avia escrich en blanc sus negre “Segurana e Garibaldi meme combat?” per la mieu antologia garibaldina.

Se cal n’avisar arèi de l’aficha que siguèt utilizaia per lo passacarriera dal 2007 (après aquela de l’autre artista François lo setòri).

De troças, de berretas, de malhetas, de quasèrns, d’agendas e ne’n passo de tablèls conoissuts mondialament. Jusc a la sieu faciaia increïbla d’installacions e pinturas sus la sieu maison al vilar Sant Brancai de Niça, dintre parier. Sabo ren mas benlèu se vesia fins a Ongcong.

Tostemps susprenent, subretot provocator. Meme la sieu mòrt estona. Es el qu’a decidit. Adieu barraca, adieu l’artista.

Escrivia soventas fetz dins las sieus Letra de nòvas mandaia per mail qu’Annia èra qualqu’un d’important per el. Defuntaia la velha. Èra qualqu’un de pròpi genta la sieu molher. Èra la sieu diplomacia. Una pensaia arèi al sieu enfant, a la sieu filha. Quin eretatge, moral e artistic parier.

Òc, los còups de colèra, las pilas de Le Monde, d’exemplaris de L’ethnisme/ L’Etnisme, de mapas lingüisticas en pagalha, los recòrdis d’objèctes al sieu sovenirs d’artistas gorbarins dals ans 1980 per exemple, e tanben l’amor. Las sieus expos futuras. Los mails qu’avia recebuts. Coma la geopolitica e las questions lingüisticas. Nos o confirmèt amb tristessa ièr passat. Fasia tot amb passion e envam. Desmerurat.

Era còntra la norma de l'eleit còntra lo pòple, meme en l’airal de França, còntra lo centralisme parisenc e lo supremacisme de la lenga francesa. 1647, Vaugelas citat per Fouché, ibid. : "Il faut dire avoine avec toute la cour, et non pas aveine avec tout Paris" [Cal dire civaia amb tota la cort dal rei de França, e non XXX amb lo tot París”]. cf. G. Straka, Rem. sur les voyelles nasales ds R. Ling. rom., t. I9, 1955, p. 261; Fouché t. 2, 1969, p. 376, rem I.

Avia, jove, un magasin carrièra Tondut(ti) de L’Escarea. Vendia de disques, de tot. Ja lo lindal de la botiga èra desbordanta d’objèctes e d’estrambòrd artistics.

Èra apassionat de debats. Avia un local qu’auria benlèu poscut èstre lo sèti de la Calandreta niçarda. N’avia un autre, un temps, totjorn a Niça carriera dal licèu, per far d’exposicions, de debats. Amb Z’edicions, amb Nux Vomica, amb lo Centre cultural occitan país Niçard e Alpenc. Tot aquel monde vesin.

Francés Fontan (veire per exemple https://ethnisme.ben-vautier.com/veyrac/fontan-heraud.html ) li avia mai donat afectuosament coma nomenalha aquela de Ministre dal Circ dins la futur Occitània independenta 1.0 a venir.

Ben Vautier l’artista occitanista niçard conoissut mondialament a defuntat al sieu a St Brancai, vilar de Niça, a l’eatge d’88 ans. Òc fa estranh d’o escriure ansin. Mas dins los articles sus el en francés minga parla dal sieu occitanisme. Un còup de mai. Occitània e occitanismes invisibilizats. Avia rason Ben calia e cal totjorn far totplen de bruch per l’occitan, per èstre ausit quasi jamai. E aver gaire de ressons. La nau dals fòls i sèm totjorn dedins. Ajua ajua. A! Se mi volian entendre, e seguir disia ja Mistral. D’alhors la frasa de ben “Cu perde la lenga perde son país” fa pensar a “Cu ten la lenga ten la clau” dal prèmi Nobèl dal 1904 occitan.

Ben esperava èstre ausit. Sostenia l’occitanisme cultural coma lo Centre cultural occitan país Niçard e Alpenc. Fasia totjorn d’afichas, de cubèrtas de libres tanben, coma per lo darrier libre d’Andrieu Abbe.

Avans, o faguèt longtemps, fasia de debats, participèt a d’eveniments occitanistas a Niça, dins lo departament dals Alps Maritimes e èra visible en Occitània tota amb la sieu escritura en occitan, coma dins lo monde en anglés.

Sostenia l’occitanisme politic tanben. Participèt a la fondacion dal Partit nacionalista occitan (veire https://ethnisme.ben-vautier.com/principes/principes.html e d’articles de basa dal Lugarn en linha: https://ethnisme.ben-vautier.com/lugar/ ) devengut pi Partit de la nacion occitana. Avia publicat en teoria politica occitanista en papier, per exemple https://www.lepuitsauxlivres.com/fr/7894-la-clef-l-ethnisme-0000000000017.html  e sus lo sieu site https://ethnisme.ben-vautier.com . E de recampums de mapas de Fontan (se pòl retrobar d’unas aicí https://ethnisme.ben-vautier.com/analyses/cartes.html ). S’èra presentat a las darrieras eleccions europèas sus la lista interoccitanista de la region Provença-Alps-Còsta d’Azur (P’Òc, PNO, autres occitanistas, occitanistas culturals) per exemple.

Comprèt l’ostal de Francés Fontan (en cors d’arroïnament) a Fraisse dins lo Piemont occitan. Èra lo sieu amic de jovença a Niça, un formator de la sieu pensaia occitanista, debatent sus la passeaia dals angleses de sera amb Joan-Pèire Giraud, Joan Cordièr, Gilbèrt Accola, Glaudo Tròn, Alan Roullier, e d’autres. Èra per far lo Centre occitanista e fontanian. Que devendrà aquel luec?

Avia parier de ligams amb los joves occitanistas, avia trabalhat per exemple amb los liceans d’Occitan vivaroalpenc mentonasc sus la revendicacion occitanista dins los Alps Maritimes e en Occitània. Los avia recebut un après miègjorn al sieu a St Brancai per parlar d’Occitan, evidentament d’art mas atot evidentament per entreveire l’avenir de la lenga occitana, complicat en França, de la lei Molac, de las autras nacions sensa estat dins lo monde.

Encara lo darrier còup lo 16 de març dal 2024, i èran anats al sieu una classa de CM1 d’Antíbol opcion occitan.

Galaria: Rescòntre licean damb Ben, un artista occitan mondial (25.05.2022)