Aviái enveja de vos jogar lo subjècte de ma bilheta als dats mas me soi pensat que, per los qualques uns que me legisson, seriá far escòrna benlèu a lor intelligéncia.

Vertat es que soi un cronicaire astruc amb un lectorat pichon mas que refusariá de se comportar coma las cabras que van a la sal.

Ça que la, la causida es malaisida entre lo cap messorgaire estatsunidenc que conta tantas “veritats alternativas” que sos quites amics ne demòran la boca badanta quand ditz que plòu quand plòu e nòstres politicians —plural generic, de segur!—, l’elèit de la Republica que son de parangons de vertat, de cortesiá e d’urbanitat mai que tot quand son en campanha electorala.

Alavetz, vos demandi de me mostrar pas al det se, per cas, balhi l’impression de repapiar d’una cronica a l’autra. Cal dire que França es vengut un ostal pels repapiaires; president jupiterian —lo govèrn es pas de comptar, paures, levat la ministressa de la Cultura que li demòra pas que la paraula per existir!—; deputats venguts expèrts en insultas de tota mena… e los ciutadans de l’exagòn que n’an lor confle d’èsser pas que de “vesins vigilants” e que se meton ara a escopir de longa sus tot çò que passa a portada.

Coma aurem l’escasença de passar la Mar granda un pauc pus tard, me soi resòlgut a demorar en cò nòstre ont deman serà lo jorn d’un primièra tumada que nos balherà una idèa de la cabussada a venir lo dimenge d’aprèp.

Fa gaireben tres setmanas que premsa papièr e audiovisuala son sul pont e publican articles o organizan de talk-shows; los jornalistas pus endurcits gausan, de quora en quora, enonciar de previsions mentre que los qu’an pas inventat l’aiga tebesa dissèrtan sus l’après —après que?— e son autan contents d’eles e fièrs coma de pesolhs revenguts.

L’extrèma drecha a lo sorrire als pòts e las esquèrras —çò que ne demòra— se son acordadas, mai o mens en quatre jorns après aver reengolidas insultas e malediccions tengudas pendent l’eleccion europèa.

Se son sovengudas benlèu de l’adagi: “Quand l’ostal es sul ponch de s’abausonar, es pas lo moment de s’empalhar sus la color dels papièrs per las parets!”

Un mistèri demòra ça que la: lo president, pus jupiterian que jamai que revèla sa passion pel poker amb de tropas decimadas e redusidas a neient, d’individús coratjoses que sautan dins l’aiga trebola de l’extrèma drecha après aver jurat que jamai…

Mas lo “jamai” sovent es “benlèu” quand vira pas a “de tira” quand d’interèsses gròsses —una carrièra politica, un avenidor de ministre…— son en jòc.

Las esquèrras son coma o disiá De Gaulle a prepaus de l’Orient: “complicadas”. Lo Jèsus chavezista e robespierrista, que sos amics sauvèron de la crotz proletariana, a pas encara engolida sa decepcion d’èsser pas lo rei sauvador d’un reialme d’aicí bas. L’autre Jèsus, en son temps, èra pus prudent; disiá que son ”reialme èra pas sus aquesta tèrra!”

Suls mercats, per carrièras, d’un ostal a l’autre, fins a mièja nuèch, los candidats a un sèti de deputats en son pres a la pèsta bruna en doblidant tròp sovent lo colerà que rodeja totjorn en companhiá de l’autra.

Sens voler far lo pissavinagre, me permetretz de pausar una question: Qu’an fach tot aquel bèl monde, dos decennis a, quand los proletaris començavan d’anar veire enlòc mai se l’erbeta èra mai vèrda? Qu’an fach per integrar los qu’èran venguts per viure dins l’Eden terrèstre? Res o pas grand causa!

Los defensors del paure e de l’oprimit s’emborgesissián e avián pas pus de temps pels invisibles, aqueles dalits —los ”sens dents”, mot atribuït al darrièr president— de nòstra societat.

Deman nos va caler causir e daissar las rèirepensadas a l’ostal… Aquò es la teoria mas que ne serà de la practica?

Lo mèstre dels relòtges, dròlle gastat, poirit que pòt s’amusar a traversar la carrièra, las faissistas sortits de l’ombra amb lor racisme, lor xenofobia, etc. decomplexat, las esquèrras “no pasarán” emborgesidas que desclucan los uèlhs.

Foguèssi pas un optimista inveterat,  totas aquestas secutidas, a ieu, me fan pensar non pas a un tressaut mas a un darrièr badalh …

Anem, las urnas son pas totas per las cendres, n’i a que son pels bulletins de vòte…