A còps, i a anniversaris que passan shens brut lavetz que poderén estar botat en valor un pauc mès. Solide, a costat deus Jòcs Olimpics e de la mòrt d’Alain Delon, l’anniversari de la creacion deu canton deu Jura pesa chic sus la balança dens los mèdias franceses.

E òc, i a un miei-sègle, lo 23 de julhet de 1974, estoc organizat un plebiscit dens lo canton de Bèrna, (solide, los Soïsses saben votar e s’organizar democraticament) dambe la question de la creacion d’un canton independent. Lo “Òc” receboc uns 51,93%.

L’an seguent, lo canton de Bèrna organizèc a son torn una votacion per saber s’uns districts (los cantons son subdividits en districts) volèvan pas demorar dens lo canton de la capitala e tres decidiscòn de tornar a la situcion anciana. Lo district de Moutier demorèc jurassian.

Cau tanben saber que los nom oficiau deu canton es “Republica e Canton deu Jura”. Aquò vòu díser qu’es dotat d’una constitucion aprovada per referendum lo 20 de març de 1977.

E lo 24 de seteme de 1978, son totis los Soïsses que van votar (encara !) per oficializar la creacion deu canton navèth. 82,3% disen de “òc”. Un exemple democratic que hè saunejar.

Vos passi las comissions, los acòrds signats, las amassadas, las declaracions d’intencion, los escrutins seguents (2013, 2017, 2021) qu’an marcat l’istòria deu Jura per arribar a una situacion qu’agrada a totis.

Mes se tot sembla se debanar dens un paradís de Democracia chepicós de l’opinion deu pòble, cau pas doblidar que, a la debuta, la luta per la votacion de 1974 estoc pas de las tranquillòtas.

Los movements separatistas: Comitat per la Creacion d’un Canton deu Jura (1917), Movement Separatista Jurassian (1949), e sustot lo grop “Bélier” (marro - 1963) e lo Front de Liberacion Jurassian van pas esitar a utilizar mejans deus poderoses per hèr valer lor dret, dinc a l’usatge d’explosius. Dens una manifestacion a Bèrna en 1972, barregèn godron suus ralhs deu tram per bloquejar la ciutat.

Doncas desiram un bon anniversari au Canton e a la Republica deu Jura, simbòl d’una escaduda d’un pòble capborrut, ajudat per un contèxte mès democratic que non pas endacòm mès.