Mitat d’agost, moriguèt una catalana que se trapava èsser la mai vièlha femna del monde amb sos 117 ans. Expliquèron que deviá son estatut de degana de l’umanitat a la consomacion de iaorts e d’òli d’olivas e tanben a una activitat moderada.

Me sembla qu’an doblidat dins aquela analisi un element important: la catalanitat de la mai que centenària. Doncas, cal cercar las explicas de l’atge canonic (e pacific) del costat afortit de la practica ancestrala de la cargolada. Lo cagaròt es un simbòl bèl de la lentor: lo Jaume de la Prada Vèrda contèt atal l’afar dels dos cagaròts que partiguèron a l’entèrrament d’una fuèlha mòrta, mas quand arribèron, las fuèlhas s’èran reviscoladas amb lo retorn de la prima. Es doncas logic d’estimar que la consomacion de cagaròts estira lo temps de vida: i deu plan aver una eqüacion plan saberuda per explicar la causa (e sens aver recors a l’intelligéncia artificiala!).

E per qu’una cargolada siá una capitada, cal que cadun-a ne mange per lo mens son centenat, nos ditz lo Josèp Deltelh dins son libròt sus la cosina paleolitica: ”Los cagaròts: siá a la salça negra amb la salsissa de fetge de pòrc e plan de menta, siá tot simplament grasilhats sus la grasilha que fa plaser de los ausir “cantar” lor crostilhosa cançon, mai melodiosa que la del cicne. Per çò qu’es dels cagaròts, pensa als quanta. Per cada sòrta d’aliments, una unitat de consomacion correspond a l’unitat de natura, e per l’òme a la natura umana: es la quantitat fondamentala. Per exemple, la quantitat de vin que l’òme beu cada jorn, es pas lo litre mas la pinta. I a lo parelh, lo dotzenat, la micha, la lega, l’escut… autrament umans que lo mètre o lo grama. Pels cagaròts, lo quanta de consomacion, es lo centenat: ane pas los engolir a mens.”[1]

Per vos desirar una longa vida, es de mon dever (que las recèptas del Vincenç Marquès son de manca dins nòstre Jornalet ben-aimat) de vos balhar lo debanar d’una cargolada dins la version occitana que publiquèrem dins un libròt de cosina locala pel compte del Pargue Natural Regional de Corbièras-Fenolhedés.

La cargolada de La Grassa

“La caça als cagaròts èra una activitat bèla quand tombava la pluèja. Lo sòrt dels gasteropòdes èra reglat: lo mai sovent acabarián en cargolada; d’autres aurián lo dreit d’èsser cuèits en salça. Vaquí una cargolada que se preparèt a un Banquet del libre a La Grassa[2].

Comptatz una ora de preparacion e 15 a 20 minutas de coseson:

• • Ingredients: 250 a 300 cagaròts, mièg-litre d’òli d’oliva vèrge, dos mijòls, sal de cardona (sal mesclada amb pebrina roja e pebre), un o dos caps d’alh, una liura de lard a fondre.

• Preparacion: Netejatz los cagaròts dins una mescla de sal e de vinagre per tirar tota la bava, puèi refrescatz plan coma cal a granda aiga. Gratussatz amb un cotèl per tirar totas traças suls clèsques. Preparatz la brasa de gavèls en quantitat (la carinhana es bona per aquò). Preparatz un alhòli plan fòrt d’espandir sus unas lescas bèlas de pan fresc.

• Coseson (sus unas grasilhas rectangularas o redondas plan trelissadas): Salatz los cagaròts amb la sal de cardona. Pausatz-los sus la grasilha, plan rengats l’un còsta l’autre, la dobertura de la clèsca virada cap al cèl. Botatz la grasilha sus la brasa ardenta; quand los cagaròts “cantan” fòrt, flambuscatz-los un per un amb de lard mercé a un flambador (pichon embut al cap d’una tija de fèrre) rogit pel fuòc. Aquesta pluèja petonejanta va noirir la carn del cagaròt.

• Tiratz la grasilha de sul fuòc. Cadun amb sa pica e sa lesca d’alhòli se servís dirèctament sus la grasilha. De costuma, la cargolada s’acompanha de salsissa plan enrotlada, de botifarras e de costelons grasilhats.”

Que venga la pluèja e que restontigue lo tamborn dels cagaròts!

Bana-baneta Roch