Com l’èi dejà explicat un còp au mens, soi un bi-nacionau, es a díser qu’èi dus passapòrts, la dobla nacionalitat: gascon e chtimi.

Soi nascut a Rijsel (en flamenc), Lile (en picard) e Lille (en francés) com mon pair e mon pepin. De l’aute costat, ma mair e la menina son eras de Gasconha, d’Armanhac precisament. Soi doncas estat tostemps partatjat entre aquestas tres identitats: Gascon, Chtimi e Ciutadan deu Monde.

Coneishi lo chtimi pro plan mes le practiqui gaireben pas jamès. E doncas quan me soi assabentat de corses en linha que començavan ongan en seteme, me soi inscrit lèu lèu. Èi dejà seguit dus corses.

Aquesta formacion de picard (lo mot "chtimi" es popular mes lo nom de la lenga es "picard") es auhèrta (disi aquò pr’amor que còsta pas que 30 euros l’annada) per l’Agince d’el Region pour el Langue Picarde e lo professor n’es lo director.

Solide, çò que’m veng a l’esperit es la fòrta semblança dambe un cors … d’occitan. Lo professor explica qu’i a mantunas variantas de la lenga, que totas son bonas, que n’i a pas una mès "oficiala" que non pas las autas, mes que va ensenhar totun un parlar comun. Serà possible d’evocar las diferéncias, mes muisharà una lenga de bon comprénguer per totis.

La dusau causa que’m bremba los corses d’occitan es que los aprenents son totis amoroses de la lenga, que quicòm d’afectiu les i liga, sovent lo sovénguer d’un car pepin o d’una menina aimada. Un d’eths jòga de la "bodèga picarda" e sa passion de la musica deu país le balha l’enveja de comprénguer milhor los tèxtes de las cançons.

Dens una situacion mès delicata que non pas l’occitan pr’amor de sa proximitat dambe lo francés e doncas sovent sentit com un francés "mau parlat", lo picard possedís un vocabulari ric e, suspresa, un pichon pialat de mots que son pro parèlhs a l’occitan.

Se dromissètz un drin après lo disnar, hasètz eune prangère.

Podètz prénguer quicòm e’u bouter su l’caièle au lòc de’u botar sus la cadièra.

Un Picard, com un Occitan, chochoteja pas, quan canta, i cante.

En contra, quan un Gascon shuca una glaça, lo Chtimi chuke eune glache.

Se va quèrrer d’ajuda, va kère ed l’aïude.

Per "un còp", diserà in caup e se balha d’òli, va bailler d’ole.

E lo mès interessant e tanben curiós, es que, en occitan de Gasconha, quicòm que plega, que’s tòrç sense de’s copar o tot simplament qu’es resistent es "tilhós". En picard se ditz tillache.

Es benlèu ad aquò que devèm la subervida de nòstas bèras lengas.

A ches fêtes  !