De qu’es l’educacion? De qu’es l’ensenhament vertadèr?

Es balhar aus dròlles los utisses per que poscan soscar per eths medishes. Es les díser de’s deishar pas impausar règlas, mes e que cau totjorn meslèu les questionar per s’assegurar se’s pòden totjorn aplicar.

Es tanben de transméter l’esperit scientific, qu’es, segon Gaston Bachelard, hèit de la correccion de las errors deu passat.

E doncas, l’ensenhament deu francés es precisament lo contrari. Las règlas de grammatica son regidas per l’illogisme e las errors. Sabi que mantunas lengas an irregularitats, mes aqueste de Molière es la campiona.

— Sénher Regent, cau botar una T à crédit?

— Solide, mon petit, es logic, pensa au vèrbe créditer. Es tot parièr que récit et réciter.

— E abri, lavetz? Cau una T? I a lo vèrbe abriter.

— Hmmm, non pas. Mes apreng de memòria, se que non auràs una marrida nòta a la dictada.

— E perdequé i a PH a pharmacie au lòc d’una simpla F?

— Pr’amor de l’etimologia. Los mots que venguen deu grèc prenen PH. Es important, l’etimologia, ajuda de comprénguer fòrca causas.

— A bon. E fantôme, veng pas deu grèc?

— Hmmm, òc, mes es atau. Apreng de memòria se que non auràs una marrida nòta a la dictada.

— E doncas nénuphar nos veng deu grèc.

— Hmmm, pas exactament, deu persan.

— Comprengui pas res.

Doncas atz comprés, la lenga es basada sus causas que cau aprénguer de memòria sense de’s pausar questions. Perqué duas N a résonner se résonance n’a pas qu’una? Charrette a duas R quan chariot n’a pas qu’una, lavetz que l’etimologia es la medisha. Perdequé una D a poids lavetz que veng de pesum o pensum en latin? Es una error plan coneishuda.

Lo vèrbe tendre balha lo substantiu tension, mes détendre balha pas détension, meslèu détente lavetz que tente es pas lo correspondent deu contrari.

E ensajar de reformar vos valerà una lhevada d’escuts deus conservators.

Me demandi se voler aquò deus dròlles es pas tan dangerós que non pas l’expausicion tròp longa a ecrans de tota mena.

La societat impausa d’engolir causas illogicas per fòrça, pr’amor que la non-assimilacion es castigada per aquesta medisha societat. Los mès domètges son valorizats. Lo contrari de çò que caleré hèr per una educacion.

La solucion passaré per una refòrma de l’ortografia, mes es quicòm d’impossible dens l’Estat francés. Los conservators se son escaduts de hèr créser que la lenga de Napoleon (que la sabèva pas escríver) es la mès bèra deu monde e doncas que cada cambiament s’acabaré per un enlediment.

Au detriment deus dròlles e de lor educacion.