Aprèp aver publicat Lutter ensemble e La vie têtue  vaquí que Juliette Rousseau, ven de far espelir, aqueste mes de setembre de 2024, un roman-ensag Péquenaude.

Es a espinchar las noveltats de la dintrada literari que tombèri per asart  sus aquel  libronet. Asart benlèu pas. Lo titol me tafurèt. Quora èri jovenet dins mon vilatjon perdut a la campanha, l’ausiguèri plan sovent: “péquenaud” al masculin. Jamai al feminin coma o afortís Juliette Rousseau: “A l’examen il y a les mots: péquenaud, plouc, beauf, cul-terreux. Campagnard. Je remarque: même dans les insultes, je n’existe pas. Mais en les féminisant, je glisse une première pierre à l’édifice du retour. Péquenaude.”[1]

Juliette Rousseau espeliguèt à la vida en Bretanha-Nauta en 1986. Joveneta, s’embeurèt de son territòri rural e de son biais de viure. Visquèt aquel trebolament que mudèt boscatges en espaci grandaràs sens arbres e sens randals, qu’anaqueliguèt las culturas païsanas viventas, las lengas viventas, las practicas d’entrajuda collectivas. Aquelas culturas son frucha de tradicions oralas, d’istòrias contadas a la velhada al entorn del fuòc. Lo fuòc jòga un ròtle clau dins aquel roman-ensaj.

“L’ivèrn ara es aquí. Pus moste que freg, buta ça que la a atubar lo fuòc cada matin. Ne fau un ritual, una gràcia. Dins l’ostal afrejolit, los muscles encara rettes e ensomelhats, recampi un per un los elements nescites al fargadís del brasièr, puèi  ne’n fau un castelet, abans de i botar l’aluqueta. De còps, lo fuòc a de pena a partir, cal l’ajudar amb lo buf. Un fuòc s’aluca amb las mans, los braces, los palmons, la boca. Amb lo còr tanben, que cal lo convidar, creire en el. I a de a tu a ieu dins aquel revèlh.”[2]

D’aquel treboladís grandaràs, pasmens, ne’n demòra brasa jos la cendre. Quora se tracha d’activitats del subreviure, l’escrivana li ven de mots en breton o en gallò: “bouiner” a l’òrt, butar la “beurouette” e la “beuluette” l’espet per nomenar son pichon. Ensaja de tornar trobar los contorns dels païsatges, dels remembres de son enfança, las sensacions, la geografia de son còs. Lo còs e lo mitan ont a butat. Qual aparten a l’un e qual aparten a l’autre? Es dins una lenga carnala e plan sentida que Juliette Rousseau navega entre los dos.

Es pas aisit per aquela femna de viure dins un mitan rural, escambarlada qu’es de longa entre vergonha e fiertat, entre somission e lucha. Per aver viscut aquel cambiament prigond entre lo monde d’ièr e lo monde d’uèi, per l’aver quitat, per i èsser tornat, l’autora, dins una lenga pebrada nos far cabuçar amb esmoguda dins aquelas peltiradas.

Un còp de còr per aquel libre que pertòca Bretanha-Nauta mas d’un cèrt latz  Occitània e d’un autre latz un brave tròç de la planeta!

ROUSSEAU, Juliette. Péquenaude. Editions Cambourakis, 2024. 120 paginas. 16 èuros.