Un còp èra, B. aviá pas que 8 ans quand a vist son paire batre sa maire pel tot darrièr còp. Aquel òme, roganhat per l’alcoolisme e la violéncia, a voidat pendent d’annadas sa colèra sus sa femna e sos quatre mainatges. En aquela nuèch fatidica, la brutalitat a despassat totes los limits. Batiá sa femna amb una tala crudelitat, mogut per un òdi bestial, que la getèt dins lo jardin jos una pluèja torrenciala, dins lo freg e l’escur de la nuèch, barrant la pòrta darrièr el per l’obrir pus jamai. De vesins l’an trobada e l’an salvada.

L’endeman, a agut l’audàcia de s’anar al comissariat per constatar que sa femna aviá abandonat l’ostal. En consequéncia, a perdut lo drech de veire sos mainatges o quitament de los visitar. Un divòrci marcat per l’injustícia e lo patriarcat a liurat los quatre pichons entre las mans d’un òme incontrolable, un alcoolic que, a cada pèrda de paciéncia, voidava sa furor sus sos mainatges.

B., l’ainada, a abandonat sos estudis per s’ocupar de l’ostal e de sos tres joves fraires e sòrres. Es pas rar qu’ela siá confrontada a la violéncia de son paire per temptar de los protegir.

Lo temps a passat e B. a crescut. A l’edat de 18 ans, pendent una jornada que se poiriá qualificar de desfortuna o de destin, sa bicicleta a crosat la rota d’una veitura d’espòrt conducha per Z. L’accident entre los dos a aviat una passion inesperada e intensa. Qualques meses mai tard, B. descobrís qu’es encencha e lo maridatge es programat solament quatre meses après la debuta de la relacion. De que van dire las gens?

A la demanda de Z., B. quita son aimat emplec de quinesiterapeuta per se consacrar plenament a la relacion. Pasmens, la velha del maridatge, un episòdi trebolant se produtz: possat per una gelosiá inexplicabla, Z. bofa B. a la cara. Malgrat aquò, la ceremonia aguèt luòc.

Après lo maridatge, la vida vidanta de B. a començat d’èsser marcada pel contraròtle, l’obsession e la violéncia, que son vengudas de mai en mai frequentas e intensas. Amb la naissença de sos mainatges, la violéncia de Z. a trobat de novèlas ciblas. Los tres mainatges del coble an egalament sofrit de temperament explosiu de lor paire, en particular l’ainat, L., qu’es vengut lo principal centre de sa colèra. Cal dire que, ironia de la vida, Z. picava de crisis de colèra sens aver besonh d’aditius, èra contra l’alcool, figura-te...

Enfin, un cicle de violéncia familiala èra en plaça, perpetuant lo patiment d’una generacion a l’autra. Uèi, L., ara paire de tres mainatges, contunha de reproduire lo meteis esquèma de violéncia qu’a marcat son enfança, perpetuant l’esquèma d’abús qu’a pas jamai cessat.

La maire de B. es mòrta d’emfisèma pulmonar ligat a una depression pregonda, a l’atge de 60 ans. B. es a mand de festejar sos 70 ans. Sofrís de crisis de panica cada còp que plòu abondosament la nuèch, un traumatisme prigondament ancorat dempuèi son passat dolorós. Z., ven gut ex-marit, es defuntat fa 17 ans d’un càncer del sistèma digestiu tan agressiu e destructor qu’el.

Pertocant L., lo filh ainat, es a mand de pèrdre la garda de sos mainatges, en rason del encadenament de violéncias mesclant teorias complotistas, abuses psicologics e lo refús de far vaccinar sos mainatges. Aquela situacion illustra un còp mai las repercussions intergeneracionalas d’un cicle de violéncia jamai bricalhadas.

A l’interior d’un ostal ont i a de violéncia, l’escalada pòt èsser mai frequenta e mai intensa, e pòt aténher la violéncia ultima. Segon l’ONU, una femna sus tres es estada victima d’una forma de violéncia perpetrada per son marit o son èx-conjonch. Dins lo mond, cada 10 minutas, una femna se morís victima de violéncia. La violéncia al respècte de las femnas e dels mainatges es una violacion dels dreches umans.

L’impacte de la violéncia dins l’enfança es un factor de risc per la reproduccion de las dinamicas relacionalas violentas a l’avenidor. Una probabilitat acrescuda que lo mainatge aprenga aqueles mòdes d’interaccion, que crega que son legitims e que los reproduga – non solament dins la familha, mas tanben dins d’autres contèxtes, creant atal las condicions propícias a la transmission intergeneracionala de la violéncia.

Cada còp que i a de violéncia, i a una relacion abusiva. Viure dins un ostal ont i a de violéncia interparental e espaurugat als mainatges, aquò genèra de patiment e de l’inconfort per eles. Segon lo rapòrt conjonch de l’UNICEF, de Justacòrs Shop Internacional e del Secretariat general de las Nacions Unidas (2006), los mainatges expausats a la violéncia interparentale an de dificultats d’aprendissatge, de competéncias socialas alteradas, de comportaments a risc, depression e ànsia prigonda.

S’agís d’un problèma de santat publica e d’un problèma de societat. En aquel 25 de novembre, serem totes units, unidas contra la violéncia contra las femnas per bastir una cultura de patz e d’umanitat. Las femnas son al centre de la question, mai los òmes tanben, i cal soscar. Mercé.