Repàpii, o sabi e vos prègui de me perdonar per çò que i torni…

Vos voliái parlar del campèstre e de la vila ont las causas urgentas que deurián èsser fachas espèran sovent per la manca d’acòrd entre los diferents protagonistas. E la situacion exagonala creada pel president apasima pas las situacions localas o regionalas…

Amb mos camins bartassièrs e repapiatges, deuriái escriure un libre: “Aprene a èsser cronicaire per los nuls!”

E torni escriure sul tèma de la setmana passada.  E ben òc, cal pas esperar d’aver de las novèlas dels “territòris” raportats per la premsa de Lutècia tant que s’agís pas d’un politician de qualque importància o d’un escandal particularament òrre…

Las regions an qualques vilas d’importància… a! non, an de “metropòlis”, mas mancan pas de vilatges dins los “territòris”. Aimariái de saber qual es lo piòt —l’imbecil qué!— qu’a impausat los mots “territòri” e “metropòli” per que los politicians, del vilatjonet a las vilassas, se creson totes obligats de parlar pas que de “metre lo focus” —metre l’accent en occitan— suls “territòris”. Que sàpii, Lutècia es ni un territòri ni una metropòli; es una vila amb  totes los qualificatius que i volètz apondre: vila lum, vila olimpica, etc.

Lo piòt que ne parlavi totara deu —o deviá— èsser qualqu’un que pensa —o pensava— que “la colonizacion aguèt de consequéncias positivas sus las populacions ça que la”.

Vos parlèri d’aquel jornalista de l’Express que sembla “èsser vengut la cacalucha” del mitan occitan en seguissent “the Occitan news”, del president que s’a trobat un primièr ministre après dos meses de reflèxion, de sa mameta que “parlava lo pirenenc” e enfin de la frasa digna de figurar en letras rojas —letras d’infamia?— dins los annals presidencials qual que siá lo president, en tenent compte ça que la del periòde quand los mots en question foguèron prononciats.

Aquestas letras vergonhosas e d’infamia —o sabi, es una tautologia—  las torni escriure e foguèron pronociadas lo 4 d’octobre de 2024: “Las lengas regionals son lo levam de la division.”

I vau tornar se m’escapi pas…

La votz dels “territòris”, ne parlèt lo president doas setmanas a quand foguèt recebut pel secretari perpetual novèl, Amin Maalouf, —successor de Na Carrère d’Encausse defuntada— que  lausengèt França, lo país e sa lenga… amb alentorn los autres immortals al complèt. Los “grands anciens” agèron drech a las lausenjas coma los cacoquims encara vius e los jovenòts qu’an passat sovent l’atge de la retirada civila mas se dison… immortals!

Lo president de la republica i anèt donc de son discors naturalament en vantant la lenga francesa millenària —l’occitan es una lenga millenària tanben!— qu’èra estada e qu’èra encara lo ciment de la nacion.

Dins los mèdia exagonals, vos podètz congostar de las paraulas vergonhosas del president: “La lenga francesa es estada la fabrica  d’una nacion que, sens aquò, s’escapava entre sas lengas vernacularas, sos pateses, sas diferentas lengas regionalas que, per qualques  unas,  existisson encara mas èran, al fons, un instrument de division de la nacion.”

Qualques minutas pus tard, parlèt del dardalhament de la lenga francesa dins lo monde e pensèt util de dire que, per astre, los Quebequeses, una minoritat enrodada dins una America del Nòrd anglofòna, revindicava lo drech de parlar lo francés, mostrant al monde entièr, que fasián un acte de resisténcia cap a la dominacion de l’anglés…

Lo president —o lo qu’escriguèt lo discors—coneis pas lo mot: contradiccion!

Curiosament, prenguèt pas los parlars dels confetti de l’Empèri francés; parlèt pas tanpauc, me sembla de la Nòva Caledònia, etc…

Las protèstas, n’i aguèt mas pas fòrça; De notar que lo deputat de Baiona, Peio Dufau, diguèt que “les langues régionales [étaient] la richesse des territoires”, paraulas represas per France-Bleu e qualques mèdia “locals”.

Mas, en me passejant sus la tela, dins la seccion Mèdia, trobariái pas de que escriure un livre.

Los qu’an la pretencion de defendre lor país deurián quilhar una estatua al president, de la Marina nacionalista al Chavezorobespierrista en passant per totes aqueles marquesòts del microcòsme politic.

Lo president a caminat dins lors piadas a eles que seguisson las dralhas d’un abat Grégoire e d’un Barrère. Los nòstres contunhan la batèsta, una lucha contra aquesta gangrena del país e vòlon una lucha mai frontala encara si que non nòstres elèits aurián lo cervèl tròp subrecargat per parlar anglés!