Al Cant IX i es agut doas parts, Calendau parla d’amor a Esterèla que li dòna un objectiu nòu e aut de complir. E va desliurar Provença dal malfatan qu’a fach de crimis òrres.

La descripcion de la fèsta, lo biais que Mistral capita de rendreviu aquest tablèl dals juecs de la Fèsta Dieu

Mistral fa la transicion amb lo Cant precedent quora es aculhit per de brams, per los sestians e es coma estonat: «D’abord que fuguerian en visto/ Un crid coumenço, crid, ma fisto,/ Qu’empourtavomoun noum is estello; au bregand / Uno bramado fourmidablo,/ Coume i bouvau mounte s’establo.../ Mai la bono-voio, imbrandablo». Es coma un vincèire felicitat dins d’arènas per aver arrestat Marco-mau amb una aclamacion populara per validar lo sieu estatut (e aurà una estàtua se polèm demandar quasi?).

Avèm l’impression que la « Fèsto de Diéu» que si prepara tomba al moment que se fa la fèsta a Calendau, coma se Calendau siguèsse un Dieu.

«Juste, se preparavo à la Fèsto de Diéu/ Ais, la ciéuta rèino e coumtalo.../ Oh! quento fèsto! Noun n’i’a talo/ Foro de nosto capitalo...». Lo costat fenomenal es amplificat per lo fach que sigue la capitala de Provença e dòna una importància de primier òrdre a l’eveniment, «Fèsto de Diéu», victòria de Calendau, o los dos.

I es coma una recepcion politica: «Pamens, la foulo que butavo,/ Oundenco e folo, m’empourtavo/ A cargo-sello: - Vivo e vivo Calendau! -/ Quand siguerian à la Coumuno,/

Palais dóu pople, - oh! que fourtuno/ De crespina!», o mai es coma se Calendau siguèsse elegit dal pòble per aver restablit justícia.

La trinitat de grands responsables sestians lo recèbon coma d’egals a egal «- restère en uno/ Li Conse, tóuti tres, èron sus lou lindau». Lo nivèl es tal que son diches de cònsols.

Lo cuent d’aquest Cant es variat ja per la preséncia de discorses. E coma per respectar un òrdre de precedéncia, comença lo mai vièlh, coma lo mai savi.

Provença es descricha coma tèrra «richo e forto/ La terro libro» » dins « E lou plus vièi: - Es richo e forto/ La terro libro, dis, que porto/ De mascle de toun péu!». Calendau es vist coma lo campion de Provença. Es unic e aquest costat se vei dins «l’a res à toun entour,/ Jouvènt, que noun ague ausi dire/ Toun acipado au Ro dóu Cire,/ Res que noun sache e noun amire/ Toun redoutable assaut i Mèle dóu Ventour».

Es paradoxal perqué per las gents coma aquest ancian, vèson aquels eveniments -castigats per Esterèla al ponch de pensar a una fin de non recebre- coma doas proessas.

Se demandam s’es pas un biais de rendre mens fòrt la reaccion, alora exageraia, d’Esterèla?

Calendau es lo campion de Provença. Es lo modèl de naissença, de formacion e de renaissença de seguir. I es un recòrdi, coma per una remesa de decoracions, de totas las sieus qualitats «Rèi de la Pesco e de la Targo,/ Dins ta peitrino ardènto e largo/ Lou sang de la nacioun prouvençalo, galoi, / Vèn de flouri!». L’expression es fòrta, Mistral afirma a travèrs Calendau l’eròi de la «nacioun prouvençalo» (al sens larg de Mistral, coma o avèm poscut veire coma las mencions de Lengadòc, Aquitània) que naisse e va far renàisser los païses d’Òc.

Mas lo sieu aspècte de bastisseire, coma un companhon, que va tirar lo país de l’escur per lo menar dins clartat coma liegèm dins «Noun es lou noumbre,/ Nimai la guerro e sis escoumbre,/ Que tiron un païs dóu soumbre, / Mai li franc caratère e lis ome revoi...». En aquò segue la dralha bastissora d’Esterèla.

Lo nom d’Ercule apareisse per lo qualificar el Calendau, enfin, per lo primier còup de l’epopèa, a mai sigue evident que i aviam ja los premicis per se’n dobtar (dotze Cants e òbras/ espròvas, evocacion de las colonas d’Ercule solament avans d’un biais geografic). Es una maniera d’augmentar la valor de sas realizacions e la complexitat qu’èra, un combat entre companhons entretengut despí de millierats d’ans: «Davans toun front, nouvèl Ercule,/ Fau que lou mau plegue o recule/ As recouncilia li Mesteirau mutin» coma lo brigant Marco-mau «E doumta li Bregand». Al passatge evòca los brigands a cu parla a Aiglun.

La belessa d’ànima coma exteriora, coma un Dieu grègo antic, se pòl entreveire aicí: «Bèu drole,/ Toun intrepide e noble role». Coma après aver caminat dins las traças dals Mèstres dals companhons, el lo cassidenc, a meritat d’èstre reconoissut a Ais, coma capitala dals Païses d’Òc, coma emblèma viu, al biais qu’Esterèla es l’ànima d’Esterèl (e la dòna d’Aiglun lo sieu doble, l’ànima d’Esteron), se vei dins: «Merito bèn que-z-Ais t’enrole / Dins lou grand cartabèu de si bon ciéutadin». Es coma anoblit e mai a lo drech de devenir «ciéutadin», s’es tirat de la sieu condicion per s’enauçar coma o èra demandat per la dòna, al biais medieval. Mas aquí ja es la societat que ne’n constata las pròvas de las espròvas capitaias.

Lo mai ancian parla al nom dal pòble, al nom de la tèrra maire (que pensam alora a l’ideal d’Esterèla aicí) e al nom de Provença, es pas ren: «Pople, ause dounc! La terro maire,/ Recouneissènto à soun amaire/ Que pèr elo s’enauro e s’arrisco e se bat,/ le vai paga sa redevènço: / Enfant dóu pople, la Prouvènço».

Sensa dever se presentar a de votacions, es elegit: « Te noumo Abat de sa.Jouvènço./ E vivo longo-mai l’Abat! - Vivo l’Abat! ...». Es coma l’equivalent de la regina dals Mais, simbòl de la jovença e de la renaissença. Existe encara l’Abat dal Jovent, dal grop de joves sonats l’abaía, en la Gavotina alpenca per designar lo cap dal comitat de las fèstas (a lo drech de portar una arma, lambarda, dins la glèisa e de responsabilitats).

A l’ocasion d’aquelas fèstas, es aquí qu’emparam coma Calendau a obtengut los dos pistolets, que designa amb un diminutiu ipocoristic: «Veici dous banihoun de souco./ Alor me fai presènt d’aquésti pistoulet».

Coma tot país, la nacion provençala a coma la sieu bandiera que bate dins l’aura coma es laissat d’a pensar aquí: «Pu liuen, signe de recoumpènso,/ Brihon lis armo de Prouvènço:/ Li Pau de Catalougno e Flourdalis d’Anjou, / Representant li dos meinado/ Que libramen l’an gouvernado». La nòta en francés de Mistral nos ajua mai a capir ja l’origina de las doas bandieras/ dos blasons possibles per Provença (e las questions que quasi cadun en Provença a poscut se pausar sus cada blason), amb la simbolica istorica que vai ensèms. Provença unia dins lo relarg mistralenc amb Catalonha, e dinastia franchimanda amb la flor de lis. Recòrda que Provença es ligaia a la libertat «meinado/ Que libramen l’an gouvernado».

«Enfin moun noum, emé l’annado/ Qu’intrè pèr Assessour Pascàlis», mòstra que Calendau es sus las traças de Pascalis (que lo nom fa resson a Pascau) un patriòta provençal coma lo descriu Mistral dins las sieus nòtas que poiriam qualificar de manual «d’instruccion felibrenca de l’Istòria de Provença».

Après los simbòles eraldics, los simbòles de personas importantas, ritma la descripcion.

Coma un nòble es seguit de tota una tropa de gents «equipage,/ Escudié, lio-tenènt e page,/ Capitàni de gardo, e guidoun, e drapèu: Erian de prince!».

Calendau sembla estonat d’aquò e ne’n fa part ansin «E iéu, - risèire, Tenès voste alen, - iéu, trasèire/ De fielat, ai lou dre de sèire/ Dins li counsèu de-z-Ais, cubert de moun capèu l».

Lo ritme contunha amb la descripcion de la segonda jornaia «Lou lendeman, gràndis aubado/ Zóu! l’alegresso es atubado». Lo vam es marcat per «Zóu».

La quantitat es marcaia per «Cènt jouious flahutet, cènt jouious tambourin/ D’uno estrepado sèns pariero / Enfestoulisson li carriero».

Una ribambela de gents, de totes eatges ne’n fan part, fan fèsta e un eveniment de societat marcant per èstre contents d’èstre ensèms coma o vesèm aquí: «La farandoulo avans-courriero/ Di Jo grand e pichoun entameno lou trin». Lo trin de las fèstas sembla lòng e ben organizat.

Dins lo ritme de la descripcion arriba un pichon moment de revelacion d’una expression totplen populara, que crea un moment de relança d’interés e d’atencion dins la lectura: «lou mot de Santo Claro», la clau dal mistèri. Mistral explica que l’expression ven de l’epòca de la Liga catolica, dal temps de las guèrras de Religion (un partit de catolics, fondat a l’origina en Picardia) que s’es donat per tòca la defensa de la religion catolica contra lo protestantisme. La capitaia foguèt tala que venguèt un dangier per la monarquia de França.

Seguisse un passacarriera festiu «L’Abadié, la Bedocho, emé si Bastounié/ Qu’arma de lanço l’on amiro,/ Pèr li carriero soun en tiro./ Es la Passado, lan-tan-tiro!». L’expression a la fin d’aquest vèrs fa qu’avèm l’impression d’ausir la musica festiva.

La marca de l’Antiquitat se vei dins la fèsta amb «Tóuti li diéu, tóuti li divo/ Que sus l’Oulimpe» e mai dins «Brave, Momus lou galejaire! / Brave, Comus lou taulejaire!» que Comus èra lo dieu de la jòia e dal bòn manjar en cò dals latins e Momus, divinitat de l’escarni, de la badinaria e dals bòns mòts.

La mencion de las «Rascasseto», personatges que, representavan los leproses remonta sembla als temps judaïcs. E mai après «Garo! Plutoun e Prouserpino», «Mercùri, patroun di parlaire». E encara après «Eroudiado».

Tota l’Antiquitat se tròba sota los uèlhs de Calendau que sembla ne’n èstre un mièg Dieu, el qu’es aüra qualificat oficialament d’Ercule de la nacion provençala, dins l’estròfa: «Oh!

mai lou bèu, Diéu m’afourtune!/ Es Anfitrito emé Netune,/ Emé li diéu di baus, di séuvo e di valoun,/ Li Faune e li Driado en finfo,/ Pan, coursejant li vòu de Ninfo,/ Sus la bouto Bacchus que trinfo,/ La blanquinello Diano e lou rous Apouloun». Retrobam Salomon «Pièi, s’espoumpis la Rèino Sabo: Salamoun». E mai «De l’oulimpiano ribambello/ Tout lou restant, Junoun, Cibèlo,/ Venus, Minervo e Mars, e Saturne e Mourfiéu,/ E l’Amour qu’emé l’arc s’enarco,/ E Jupitèr, lou grand mounarco».

Es una lònga descripcion de ce que sembla èstre un passacarriera desguisat, impression de Carneval. I son meme de juecs descriches coma «lou pople jito/ lou Cat». Es un biais de mostrar lo bolhiment de las activitats, la vita per carrieras.

Aquel juec consiste, nos indica Mistral en nòta, a getar en l’ària e a ragantar, quora cala, un cat que personifica, se ditz, lo paganisme egipcian.

Mas après la nuech arriba lo jorn dal senhor, dals crestians: «Mai lou dimenche es la courouno./ Dins la sournuro e lis androuno/ Se vènon d’esvali li faus diéu: lou soulèu/ Vèi resplendi la lèi veraio».

«Un davans l’autre, li Rèi Mage,/ Ufanous, mut coume d’image,/ Varaion pèr la vilo, en cerco de l’Agnèu,/ E seguisson la Bello-Estello...». La mencion d’Estèla es non sensa far un recòrdi d’Esterèla e tanben a la mitologia felibrenca.

Es temps de la benediccion amb las campanas que fan un bruch devengut popular fins a l’èst de Var «De cènt campano la bricolo/ Counvido lou plan e la colo,/ Balalin!

Balalan!».

Coma o ditz justament Severan «De long païs lòngui nouvello.../ Anan soupa?.. Quento favello!.../ Roumpeguè bruscamen lou Comte Severan». Aquel rampèl a la situacion de descripcion de Calendau fàcia a la companhia de gents a Aiglun rompe lo ritme per donar de relèu a la descripcion (longassa, coma sovent amb las autras).

Severan es quasi rassegurat «Ah! vau la peno! ... Ti prouësso,/ Moun paure Abat, de ta mestresso/ Noun t’an vaugu brèu de caresso.../ E dins toun labourat d’autre meissounaran».

Calendau es ponch al viu e respònde mai enervat per dire l’autessa de la sieu recompensa: «Aro iéu triounfle, aro espigue,/ Aro sus li niéulas cavauque d’assetoun!// Ah! s’avias vist moun Esterello,/ Quand sus la colo embaumarello/ Arribère en cridant:M’an fa Cap-de-Jouvènt!».

Relança un novèl moment dins aquest Cant.

Mistral, après l’Istòria, après los mestiers, contunha de faire lo retrach de la cultura provençala

Mistral, contunha de faire lo retrach de la cultura provençala a travèrs divèrses elements de la vita provençala coma las foncions e responsabilitats socialas, politicas e onorificas.

Lo costat simbolic de la chifra tres tòrna dins l’estròfa de presentacion de l’eveniment: «Ais, autant vilo que bourgado,/ Èro à noun plus apetegado/ E vivo èro la lucho e grando la clamour/ Pèr la chausido e la chabènço/ Di tres ounour de la Prouvènço,/ Que soun l’Abat de la Jouvènço,/ Lou Rèi de la Bedocho e lou Prince d’Amour».

Las nòtas en francés fa que Mistral precisa ce que son coma elements. Nos indica que «lou rèi Reinié», es legendariament lo fondator d’aquestos juecs. Es un element cultural de mai partajat amb Lengadòc. E l’’institucion dal Prince d’Amor, dal Rei de la Bedòcha e de l’Abat dal Jovent vendria dal temps dals romans.

La bedòcha èra una corporacion d’estudiants, de juristas e tots gents de justícia sota l’Ancian Regime.

Totes tres an un ròtle important: «Soun, éli tres, li gouvernaire,/ Soun, éli tres, priéu e menaire/ Di Jo: vesti de sedo e bèu coume de rèi» e los vestits ne’n son la forma simbolica de lor estatut de responsabilitat sociala.

Se vei la reparticion tripartita de la societat feodala, ainsi «Un represènto la noublesso,/ Un lou travai e la simplesso, / Un la paraulo, grand beilesso./ Aquéu l’espaso, aquéu l’araire, aquéu la lèi». Los gents d’armas, los agricultors e los gents de justícia.

Sembla la descripcion d’un eveniment mondial, en l’onor de Calendau, amplificant l’importància de la ceremonia, de l’airal geografic concernit e de la sieu fama «Mai d’un jour à l’autre, à cha milo,/ D’estrangié s’emplissié la vilo:/ Sus li bancau de pèiro, au fres coume au dardai».

I es una organizacion grandarassa, sus tres jorns (encara la chifra tres): «Enfin, la vèio dóu dissate,/ (Car au mistèri i’a tres ate)».

Semblan tanben las eleccions, perqué avèm l’impression que cada assemblaia politica interven: «En grand poumpo; davans l’oustau municipau,/ Davans lis ome counsulàri,/ Davans lou cors parlamentàri».

L’oficializacion ceremoniosa de la reconoissença sociala de Calendau es vista ansin « Se prouclamè li dignitàri,/ E noste noum pacan entre li principau...». Avèm l’impression que se va proclamar... la republica e lo president quasi.

Los quatre vèrses siguents «Dintre aquéu pople que clapeto,/ Li serpentèu, lis escoupeto

Di Bravadaire e li troumpeto!.../ Sariéu de ti rigour, i’a long-tèms, afranqui» son explicitats gràcias a las nòtas en francés, que Mistral nos indica. «bravadaire» son aquels que tiran devèrs lo sòl dal temps de la «Bravado» per una fèsta, per comemorar un eveniment, lo recòrdi d’una victòria (un pauc de’n pertot en Provença maritima, es ben presenta a Cogolin e comunas entorn per exemple).

I es mai question de país, coma parlèt avans de «Nacioun prouvençalo» dins los vèrses «Aquéu que la Patrio aplico/ Au siuen de si vertu publico» amb ce que nos indica mai dins las nòtas. L’«Assessour de Prouvènço» es un magistrat de l’Ancian regime, aut foncionari d’aquest temps per dirigir l’auta administracion provençala. Mistral nos indica en nòta que Pascalis, grand patriòta provençal, èra estat Assessor de Provença.

Mistral, que visquèt la fèsta de Dieu dal temps de la sieu jovença d’estudiant en Drech a Ais, coma lo signala Claude Mauron, a gardat de recòrdis fòrts de diverses elements. Los instruments son tanben ben plaçats: «lou bachas» mena de gròs tamborn per acompanhar al fifre.

A travèrs aquels vèrses «Li simpatio coumunalo,/ Li remembranço naciounalo,» Mistral dins la boca de Calendau fa pensar al fach qu’una bòna part de la nacion dal «Miegjorn» es per lo poler comunal, desliurat d’un temps dals sieus senhors e que de fèstas ansin pòlon recordar las libertats ancianas provençalas a mai dal costat religós estricte.

Es una sociabilitat provençala, que Mistral descriu.

Se parla dals «li Chivau-Frus», qu’es una particularitat festiva provençala, Mistral nos indica qu’es un caval de carton en usatge dins las fèstas publicas de Provença, e particularament a Ais (que fa la sintèsi entre uman e animal).

Vesèm una tièra de gents participant al passacarriera dal diménegue: «Li rengueirado vierginenco,/ Li Penitènt dins si bourrenco». E mai «Lou Parlamen ilustre, e vint coungregacioun». «Li Counfrarié, priéu e caloge,/ Counfrarié mesteiralo emé si gounfaloun».

I es un remembre dal fach que Provença es nacion ansin «Alor, tambour e fifre en tèsto,/ Nautre, li baile de la fèsto,/ L’Abadié, la Bedocho e lou Prince d’Amour, [...] Jamai mai, o patrio,ai senti ta cremour!». Sembla un desfila patriotic.

Es confortat per «Lou fifre canto soul lis èr de la nacioun». E après «Tè tu! tè iéu! Lou Porto-Ensigno/ Desplego au vènt, e tors e guigno,/ Lèu, souto bras e cambo, un drapèu».

E a l’estròfa d’après «se destrio/ Lou sentimen de la patrio».

Mas sabèm que Mistral parlèt de «nacioun prouvençalo» doncas pas d’esitacion per saber de qué bandiera parla.

La vision de l’amor qu’es aquí desvelopaia

Calendau sembla subre excitat «Mai lou pescaire,/ Arderous, lou capèu de-caire:» e ditz que lo nos que pausa problèma es aüra temps de ne’n parlar clar: «- Vaqui, vaqui lou nous! lou nous que trencaren/ Se Diéu lou vòu! dis».

Calendau a la precaucion de dire que cal pasmens apasimar la tension, en reütilizant un biais de dire popular que vesèm plaçat ansin «Mai se cale,/ Que moun vincèire noun escale/ Sus sa figuiero, car lou chale/ Ounte nado moun cor es founs, grand e seren». A mai se sente que ditz que l’escandalh/ la balança clina ja dal sieu costat coma avèm poscut sentir dins las estròfas precedentas.

Calendau ditz que la mòrt pòl ren còntra l’amor que demòra malgrat tot «Coume lou cèu! E la Mort vano/ Contro l’amour brèco si bano...». E laissa pensar que meme s’un dals dos dins la cobla van morir d’un biais o d’un autre, lor ligam serà jamai rot.

Es totun a l’opausat de ce qu’a dich, question d’apasimar las tensions, -tension que cèrca de crear e far puar en rendent Severan gelós- perqué sentèm de provocacion ja a l’anóncia qu’es la sieu amiga -veire lo possessiu- e a parlar dal còrs sensa lo descriure (mas laissa imaginar que lo pòl aver vist per fissar Severan) «Lou cors de moun amigo es bèu coume lou jour!/ Mai uno perlo, ounour dóu Gange». E mai subretot qualifica quasi directament Severan coma un pòrc ansin «Pòu arriba qu’un porc la manje...».

La vision quasi religiosa d’Esterèla/ la dòna d’Aigun «l’Ange» es materializaia en pèrla, simbòl dal preciós «Vuei, ço qu’adore, iéu, es l’Ange/ Que dins aquelo perlo encarno soun sejour». Es un amor intocable materialament aquí.

Calendau parla coma de la Fin’ Amor «L’amour dóu cors, pasturo basso,/ Coume un lourdige aro me passo». A passat lo nivèl de l’assag quasi. Es devengut Mèstre dins lo respècte de la dòna. Benlèu una allusion als catars en mai rapòrt al còrs?

La belessa interiora es mai importanta que l’aparéncia exteriora, e considèra Esterèla (vista en doblet amb « celèsto sorre» Estela/ Esterèla celèsta) coma la sieu pariera: «De ma celèsto sorre amire vuei lou bèu/ Interiour; e d’aquéu dintre,/ Ounte iéu bade, ounte iéu intre / Tant que me plais, i’a gens de pintre/ Que poscon soulamen n’en rauba lou simbèu...». Es talament mai bèla interiorament qu’es impossible de s’o figurar.

L’importància de l’èime, de l’ànima se vei per Calendau aicí «O meraviho e gau de l’amo,/ Sias bèn lou paradis!». Se i a un paraís sus tèrra qu’es aquí. L’amor es oximoric, crema de passion e deven al meme temps l’amor que netea d’un amor marrit «O flamo,/ Ounte se purifico e s’abrando l’amour!/ O penetranto mescladisso / De dous en un! O cantadisso,/ Tèndro, acourdado, couladisso,/ Que dis tout! O bonur e delicious coumbour!», trebolant l’image que lo jovent Calendau avia de l’amor carnal solament.

Calendau ditz qu’es ja ligat a Esterèla per la pensaia e d’un nos intalhable aquí «La mort, tau que dous blot de mabre/ Pòu afregi nòsti cadabre,/ Ensèn li dos pensado à l’infini de Diéu,/ Deja, volon inseparablo...». Se lo còrs pòl devenir coma una estàtua, la pensaia es immortala, infinia a l’image de Dieu. L’amor es desincarnat de’n primier e al final tanben.

Es una vita autra que la vita umana, es un infinit que Calendau descriu: «E dins la vido perdurablo,/ O l’adouraire e l’adourablo/ Se soun coumunica tout ço qu’an d’agradiéu!». Passa per la comunicacion, l’escambi e non l’engana coma Severan amb Esterèla.

Calendau espèra que ce qu’a dich tocarà probable Severan e que l’escambi tanben serà fruchós per evitar un chaple inutil «Bouiènt, ansin lou calignaire/ Parlè. Semblavo un semenaire/ Que jito à plen de man, e courajousamen,/ Lou blad de Diéu,dins uno routo/ Aspro de pèiro emai de mouto:/ Soun front de la susour degouto, / Mai briho d’esperanço e de countentamen». Los mòts « courajousamen» e « Soun front de la susour degouto» mòstran que se mete en dangier mas benlèu còmpta sus l’intelligéncia de Severan per capir «Mai briho d’esperanço e de countentamen». Calendau pensa qu’es just ce que ditz e que Severan es benlèu sensible?

Calendau es qualificat de gent, sensa agressivitat malgrat ce qu’a poscut laissar pensar en dire dins los vèrses avans «Ansin briho lou gènt countaire».

L’assisténcia que l’escota tal un contaire es pivelaia, enmascaia per aquel biais que tòca a l’amor Divin coma se liège dins «Avuglamen, lis escoutaire/ Chaurihon au rebat de l’estrambord divin». E après per «Mai à la visto d’aquéu flume/ De luminous amour e de bonur sèns fin».

La descripcion encastraia pasmens es negativa per l’auditòri (d’ases?) «Coume lou mióu davans li lume/ Que lou martèu trais de l’enclume». Fa pensar a l’expression «enfonsar lo clavèl per far passar las idèas. Fa benlèu mai pensar a una referéncia a l’Antiquitat amb l’impression de veire Vulcan lo dieu roman dal fuec, de la fòrja, dals volcans a cercar de bastir qualqua ren o alora d’adobar d’armas per lo combat. De mai coma èra lo marit de Vènus, polèm pensar qu’es un biais de far d’Esterèla l’estèla que fa totplen de belugas dal sieu trabalh creator. E lo trabalh de la fòrja utiliza lo fuec, fuec benlèu de l’amor donant d’energia d’Esterèla a Calendau?