(nòta dins lo Cant XI: la dançaira e temptatritz “Tibour” fa pensar a Tiborc qu’es dins lo libre “la Vida de Sant Onorat” de Raimond Feraud, l’esposa dal prince de Narbona que menèt son esposa fins a l’idòla d’A Turbia e qu’Onorat salvèt”. Avio mesclat amb Guibour (Guiborc) frema dal Còmte d’Aurenja combatant los maures, ja evocats avans dins l’epopèa).

Lo viatge maritime de Calendau. Vision de l’espaci e referéncias anticas e istoricas

Lo viatge de Calendau per mar es fòrça mai rapide que ce qu’a fach a pè. A ren d’a veire amb lo viatge anar. Es una respiracion après lo moment de tension dal past e de la drilhança al castèl d’Aiglun.

Per tornar en direccion dal Mon Gibau, deu partir de Cana. L’espaci es dubèrt coma se vei dins los vèrses “De l’oundo, alin ounte souleio,/ L’azur sèmpre que mai s’espeio”. I es de qué respirar, èstre apasimat, la vegetacion es luxurianta gràcias a una temperatura mens rigorosa que dins los Alps d’Aiglun: “Dins l’èr, sèmpre que mai tempouriéu, clar e dous,/ L’aloués flouris, la limo embaumo,/ E lou datié, dins la calaumo,/ Jito soun aut bouquet de paumo”. Sembla que Calendau salue un amic, amb una personificacion de la vila “Es Cano, emé soun cèu de-longo amistadous”, lo “cèu” es desgatjat, quiet e lo mòt “amistadous” s’opausa a un ambient psicologic de tension que durèt tot delòng lo cuent de Calendau davans los brigands d’amont e lo sejorn emprisonat dins lo castèl d’Aiglun.

La nuech de repaus fa la bassacula devèrs la fin de las espròvas terrèstras. Calendau es tornat dins lo sieu element e se sente qu’es d’aise.

La mar es l’empèri dals vents, Calendau un còup embarcat s’adreiça al vent, coma se posquèsse s’adreiça al dieu dal vent, Eòle, personificat a travèrs aquel lexic “plan espiro”, “lou gai”, “per ie plaire” Calendau vòl far avançar mai lèu la nau devèrs la sieu bèla. E lo resultat se vei dins la fin de la quita estròfa: “- Boufo! lou Cassiden souspiro/ A l’Eisserò que plan espiro,/ Boufo, boufo, mignot! E lou gai ventoulet,/ A bèl esprèssi pèr ie plaire,/ Dirias avis que buto l’aire/ E dins l’espàci tremoulaire/ S’alargo vivamen lou tèume dindoulet”. Sembla escotat dals vents Calendau, tot li capita. E fa accelerar lo ritme en mar.

L’espaci marin es tanben, las isclas fàcia a Cana. L’ocasion coma plai a Mistral de parlar de l’Istòria —per nos formar nosautres lectors, a l’image de Calendau que sembla qu’a aüra complit la sieu formacion per retrobar aüra la sieu dòna—a vocacion europèa de Sant Onorat. A creat lo primier centre monacal d’occident amb una fama enòrma e a eissamat amb de sants en Euròpa tota (St Patric per exemple).

“Dóu fres matin souto la tèndo,/ E dins la lus de si legèndo,/ Lis Isclo de Lerin, verd plumet de la mar,/ Sourtiende l’oundo acoulourido/ E d’Ounourat, de Margarido/ Sa sorre, li paumo flourido,/ Coumé d’aubre divin, se mouvien dins lou clar”. Se pòl pensar que Mistral evòca lo tèxt de La legenda de Sant Onorat de Raimond Feraud, autor alpenc d’Ilònça en Tiniá.

La mar permete d’avança pron vito coma l’indican los vèrses “Nòsti barquié, d’un soulet brande,/ Rude taiavon lou flot cande/ Qu’éu-meme de la bèto abrivavo lou vanc”.

Se fa una descripcion poetica de la riba d’Esterèl, rufa mas bèla de la riba de mar: “En rèn de tèms, rason la costo,/ Mourrudo, brequihouso e tosto,/ De l’Esterèu”. Es coma per evocar un païsatge immortal, coma un diamant e quiet despí de sègles: “la mar, sereno dis iue blu,/ l’a cènt milo an, o tant vau dire,/ Que chaspo si flanc de pourfire”. La personificacion d’Esterèl es coma per mostrar un luec que la mar n’a de respècte “Mai sèmpre fau que se retire [la mar]/ Davans l’austère acuei dóu gigant capelu”.

Lo costat salvatge, plen de Natura, s’esperlònga dins los dos vèrses siguents: “Rounflo toujour! Veson la plajo/ D’Agai, sanguinello e sóuvajo”.

Mas lèu s’opausa la civilizacion e la bastison umana grandiosa “Veson la Porto d’Or de l’antico Frejus”.

Aquesta ciutat fondaia per Juli Cesar a donat d’enfants illustres ja dal temps de l’epòca romana. Mistral los cita coma per inscriure Calendau dins aquesta continuïtat de personas famosas “—Qu’au noumbre ama de si tetaire/ Noumo Gallus lou dous cantaire, Agricola, lou counquistaire Dis Isclo Bretounenco,e tu, divin Roscius!—”.

S’agisse de Caius Cornelius Gallus un òme politic roman, primier prefècte d’Egipte, poèta, amic de Virgili coneissut per aver introduch lo genre de l’elegia a Roma. Pi de Cnaeus Iulius Agricola, un general de l’Empèri roman actor de la conquista romana dal nòrd de l’iscla de Bretanha.

E enfin de Roscius, s’agisse de Quintus Roscius un actor roman celèbre aguent viscut sus lo territòri frejulenc. E dal temps de Mistral, e fins al sègle XIX, aquest nom designa un actor al talent superior, dins la comedia o la tragedia.

Son totes tres de gents qu’an marcat non solament lor fama per lor preséncia frejulenca mas per lors accions dins lo monde antic. En aquò Calendau, qu’a passat d’espròvas dins la Provença lato sensu, s’inscriu ben dins una continuïtat d’un renovèl antic portat per Provença e coma un novèl campion, a qualquas braças d’aquí, a Cassís.

La destinacion de la destinaia de Calendau es guidaia, coma lo marin, per las estèlas. E mai Calendau es guidat per la sieu estèla Esterèla. Aquel image doble es renforçat per l’assonància dals dos. Se vei dins los vèrses: “De Sant-Troupez mounton la pouncho,/ E remo dur! Longo es la jouncho,/ Mai l’esperanço ajudo autant que l’Eisserò.../ Vers toun estello, bèu calandre,/ Amiro, e va!”.

Après l’evocacion d’Erò e Leandre, tòrna la descripcion dal país ribairòl de Provença maritima. En particular, encara la peséncia dal solèlh “Un souleias que desparpello!”.

Mistral avia parlat de las “isclo bretounenco”, e après las isclas de Lerins, tòrnan encara d’autras isclas que Calendau capita de passar malgrat “Pièi la Fournigo, clapeirolo” coma se liège dins “Intron deja dins l’archipèlo/ Dis Isclo d’Or: proumiero, aquelo dóu Titan/ Après, Port-Cros, uno ardeirolo,/ Pièi la bouscouso Pourqueirolo, [...]/ E la lengo de Gien que gapis en estang”.

“Isclo d’Or” remanda encara al solelh e fa pensar al sieu futur recuèlh que publicarà mai tardi.

I es coma un costat risolier amb “Noun s’entendié que lou soulòmi/ Di barquejaire, emé lou bòmi/ De l’erso que s’esclapo entre li roucassoun/ E repeteno sus la gravo”.

Sabèm pas exactament cu auria lo racum, mas vòl dire que la mar bolega pron. E indica que la fòrça de navigacion es pron fòrta per remandar l’èrsa d’un biais energic sus la grava. Mas benlèu es moderat per lo fach que fan possible de cabotatge.

La simbiòsi amb la Natura sembla totala, lo batèl es animalizat: “La barco folo s’aloungavo/ Coume uno anguielo: ie mancavo/ Que la paraulo; enfin, vous dise, èro un peissoun”.

Coma dins un paraís, d’abondància, Calendau arriba aüra a “Iero, amoundaut, verdo e flourido/ Coume un Jardin dis Esperido,/ Iero fugis, emé si coutau adrechous/ E sis arange e si mióugrano”. Es una allusion de mai a la mitologia grèga. Fa pensar coma a de nimfas que laudan lo coratge e preparan benlèu lo retorn de Calendau. Remanda mai, d’escondon a Ercule, perqué regropèt los poms (o las feas segon las reviraias) d’aur de l’òrt de las Esperidas après d’aver tuat lor gardian, sonat Drac.

Al passatge lo vèrs “Fugis la seco Carqueirano” fa un juec de mòt entre “carqueso”, que veirem mai tardi e lo nom dal vilatge.

Coma de fremas preparaias, los marins n’an sus lo trajècte lo perfum dins lo vent “E, dóu perfum di majourano/ Subre-carga, lou vènt aleno mens couchous”. Lo vent es cargat de sens ansin.

Se càmbia de tèma a l’arribaia de Tolon. I es un aspècte guerrier e limite agressiu amb “Negrejo”, “Terriblamen”, “feroun” dins los vèrses: “Tout-en-un-cop dins la remaisso,/ Alin, sus l’oundo que s’encaisso,/ Negrejo, parpelous, lou Caume de Faroun:/ Au pèd, Touloun emé sa rado/ Terriblamen assegurado,/ Emé sa floto abandeirado,/ Soun arsena guerrié, sis oubradou feroun// Ounte se bastisson, se maston,/ E se carenon e s’avaston/ Li gràndi nau dóu Rèi...”.

Mas Calendau de depassa lèu meme las naus de guèrra coma los batèls de gents dal país coma o vesèm aicí: “Mai Calendau, tafort! Passo, de bound o de voulado,/ E li felouco afistoulado/ E li galèro escrincelado/ De la poupo à la pro”.

I es benlèu una evocacion de compatiment per los forçats de galèras “mounte remon d’acord// Li galiot à jargau rouge”. De gents qu’els son encara empresonats dal temps que Calendau es estat desliurat.

Avèm l’impression que i es un novèl dangier per Calendau dins los vèrses “Fuso entre li veissèu gravouge,/ Floutànti ciéutadello amagant cènt canoun,/ Grouant la mort”. Es ai question de mòrt après una descripcion d’una bèla riba de mar.

Calendau es mai valent coma se liège amb “e fai arasso/ Dins touto aquelo bouscarasso/ Que, fourmidablo, se rebrasso” es coma se traversèsse aüra una selva simbolizaia per los arbres dals –sembla— innombrables batèls.

Lo vèrs “Envers lis enemi de noste libre noum” poiria laissar un dobte sus lo sens d’”enemi” fàcia a l’image dals arbres que “se rebrassa[n]”. Cu son los enemics e cu es lo “libre noum”? La marina de guèrra, Calendau, Provença o autre?

Lo costat ambigü es benlèu volentari.

Sembla qu’aquèst passatge davans lo pòrt de guèrra de Tolon e las galèras sigue un moment de penós coma o vesèm dins las linhas dal principi de l’estròfa d’après “Mai just, tout-just, a ‘mé grand peno”. Mas sembla que sigue lo vent que baisse fòrt de fach.

Mistral fa una descripcion pron estudiaia de l’orientacion dals vents e dals corrents d’ària de las còstas nostralas coma o vesèm dins “Mounta Cicié, contro la peno/ De l’antenolo- pico un revoulun frescas: / Lou tèms à l’auro-drecho sauto,/ Ai! pèr lou vènt presso de-gauto”. Los vèrses “La bèto cour à la mar auto/ Emé soun aubrihoun aclin sus li ragas...” fan pensar que lo temps de las espròvas es luènh d’èstre acabat.

La navigacion contunha “D’Ouliéulo, de Sièis-Four e d’Èbro/ Li cresto bescuchado, arèbro,/ Se bausson en azur”, lo blu de la mar contrasta amb los pichons bauces, recòrdi de la Dòna dals Bauçs?, coma la fortalessa de las gents dal país e plus de la marina de guèrra estatala.

La Natura es una proteccion naturala, e los provençals semblan d’o saber vist que dins los vèrses siguents Calendau sembla de veire los antenats dal país “Salut i vièi Ligour/ Aquéli roco èron si bàrri,/ E d’eilamount cridavon àrri/ A quau pourtavo lis ensàrri./ Desplegant au timoun soun art e sa vigour”. Al passatge per Mistral es l’ocasion de reparlar d’Istòria dal país.

Avèm aüra la precision qu’es Calendau qu’es a la manòbra de la nau, coma en situacion d’urgéncia. “Vite, pèr uno eisservo torso,/ Lou Cassiden gouverno à l’orso,/ E fai li tasseiroun, e vogo en escatant”. Es una espròva, la Natura li impausa aquò, descrich ansin “Pale, relènt; si man calouso/ le reboulisson, ampoulouso/ .Mai vers la terro nivoulouso/ Tant bravamen bourdejo, aluco tant e tant”, es coma a l’agachon dins l’espèra d’un eveniment bòn o marrit.

La tension davala amb la vista dal mon Gibau, e lo solaç “Qu’ à la perfin, o benuranço!” amb l’exclamacion en conclusion.

Calendau es en país familier, aüra es al sieu coma o vesèm amb la seguia dals noms de localitats e l’afectivitat ligaia “dous”: “A descubert sa desiranço,/ Lou Gibau! lou Gibau,eilalin, eilalin!/ Afeciouna, repren courage; / Recounèis tóuti li parage,/ Bandòu, li Leco, dous marage”. La Natura i es importanta tanben “Plen d’óulivié, plen d’euse e plen de petelin”.

Mistral fa coma una revelacion, marcaia per la fin de l’estròfa “ignourado vuei meme di pescadou”, meme lo monde especialista de la mar o sabon plus. S’agisse d’una ciutat recubèrta per l’aiga coma una atlantida provençala “En aquéu rode mounte l’oundo/ Franjo d’argènt l’areno bloundo/ E mounte de fielat pènjon au secadou,/ La vilo grèco de Taurènto,/ Que de Marsiho èro parènto,/ Souto un linçòu d’aigo mourènto/ Dor”. Es completament dins lo biais de la literatura de l’epòca dal Romantisme e d’alhors i es una legenda provençala a prepaus d’aquesta ciutat sepelia per l’aiga en castig dal taur, protector de la vila per lo Dieu de las Mars, Poseidon. Encara una allusion al monde Antic, aquí grègo.

La fin de la navigacion es marcaia per “Basto, abrama de prene terro,/ Encaro mai de courre en guerro,/ Souto lou Bè de l’Aiglo e dins l’anso dóu Se/ Lou jouine eros enfin amarro”.

E la descripcion de l’espaci, entre tèrra e mar es marcaia per lo negatiu “E ‘scarlimpant la ribo amaro”.

Avèm un aspècte alimentari popular occitan amb “Aguènt refa si forço em’un bon revesset” que lo permete d’anar dins las còlas infinias coma sembla d’o dire “Lèu dins li colo amount s’esmarro”.

Calendau va arribar a un pèl de cabel d’avança just per avertir Esterèla dal dangier qu’arriba pron lèu.

Lo ròtle de l’allusion a Erò e Leandre, e ai Dardanelas

“Que s’espeiandre/ Lou sen de la bluio!” es per dire que la mar dèu e dubrir coma los ebrèus durbèron la Mar roja.

“Leandre,/ Guida pèr lou flambèu de soun amigo Erò, // Travessavo li Dardanello/ A la nado” fa allusion a Erò e Leandre los protagonistas d’una esmoventa istòria d’amor arribaia fins a nosautres a travèrs dos autors classics de l’Antiquitat: Publio Ovidio Nasone, poèta latin e Museo Grammatico, autor grèc.

Erò es una preiressa d’Afrodita a Sestos (sus la riba europèa de l’Elespònt, los Dardanèls), mentre que Leandre rèsta a Abidos (Abydos), sus la riba asiatica. Cada nuèch, Leandre travèrsa lo destrech en nadant guidat per una lampa qu’Erò aluma en aut d’una torre. Mas dal temps d’una chavana, la lampa s’amuèrca e Leandre se fòravia dins las tenèbras. Quora la mar regeta lo sieu còrs l’endeman, Erò se suïcida en se getant de l’aut de la torre.

Aquesta evocacion permete de far encara un ligam amb l’Antiquitat, e mai a la Bíblia, tèmas d’inspiracion dals autors de l’epòca dal Romantisme. E mai permete de dire que s’espèra que i serà ren de malparaia dal temps dal trajècte coma per religar doas ribas, la riba de la montanha alpenca a la riba de Cassís e dal mont Gibau.

Es l’òme, coma Calendau que se desplaça e Erò, coma una persona pròcha dals Dieus per la sieu foncion qu’espèra e que la lume per guidar. Es una ena d’allegoria, en resumit, d’un roman de formacion de l’epòca dal Romantisme.

Lo batèl es comparat a una poncha “Zóu! La penello” que trauca, trenca la mar “Deja boumbejo au pèd di baus espetaclous/ Di mountagno Mauro: pinedo,/ Argelassiero e rancaredo,/ Pèiro-frejau, blancasso e gredo”. La preséncia de la mòrt es furtiva a travèrs aquesta descripcion de la progression de la navigacion, benlèu en resson de Leandre: “Passon, pleno d’ourrour, de soulèu e de flous” coma per dire benlèu mai, en recòrdi de combats istorics en Provença ja expausats per Mistral, que los maures son estats batuts e caçats de Frainet. E benlèu parier per far recòrdi de Fortunèto qu’es originària dal país e qu’a cercat de lo sometre als sieus agradament e encantament de dança (e que l’a somés malgrat ela coma a un assag cavalieresc). Que la bruma dins la quala Fourtunèto a vorgut l’enfumar, el, Calendau, lo pescaire, es abituat de sortir al final e qu’es vinceire de la mar.

L’incèndi dau Gibau: la descripcion de la devastacion per lo fuec, la precision, tanben, dal lexic botanic

— Après lo moment que i es l’assaut mancat per los brigands de Severan e que la natura vegetala e/o minerala es tanben qualificaia de “barri” coma un castèl dins los vèrses “Pèr un grand bàrri de naturo/ Que de tout caire l’encenturo/ Lou Gibau”, es lo moment de l’incèndi dal mont Gibau.

Se vei la descripcion dals òrdres donats per la mesa a fuec, per entrainar la devastacion incendiària qu’es la consequéncia reala a l’image de la furor interiora de Severan. Se precisa concretament dins los vèrses siguents amb los mòts “Rajous”, carqueso”, “furour”. Lo vèrbe present tres còups “abren” a l’imperatiu a mai, “abras”, “S’abrande” descriches ansin: “[sis esclau] Que sus la roco se tirasson,/ Eissejon, rouncon e s’esbrasson, / Rajous, asèmpro alor li darrié survivènt: / Abren la bauco, abras li teso! / E que la séuvo, dis, empreso / De pertout, coume uno carqueso/ S’abrande emé li bòujo e la furour dóu vènt!”. Severan mòstra qu’es desleial e que non respècta la Natura coma o vòl la dòna d’Aiglun. Es fòra de contraròtle e pensam a una tempèsta intèrna coma Severan o desira d’un biais extèrn amb “la furour dóu vènt” . Es fòra d’el coma se metèsse fuec ren que per la sieu ràbia.

Coma sente qu’a perdut, Severan vòl la mòrt de tot. Se vei dins l’estròfa: “Anas, courrès, venjanço e guerro! Brulen, se fau, mar, cèu e terro!”. Aquest aspècte total de destruccion va al limite dal ridicul amb “Brulen, se fau, [la] mar”. L’idèa es que coma tot es perdut, tot dèu morir, e benlèu mai el. Es un biais d’entreveire coma un suïcidi de Severan qu’a plus ren de perdre, desesperat.

L’objectiu es de far un lenhier coma al temps dals catars caçats e cremats “Embarren lou Gibau dins un fio de clarjas!”. Lo mòt “clarjas” representa ja una intensitat fòrta de cremason. L’intensitat creissenta se vei dins lo redoblament de “Fio! Fio!” al començament de dos vèrses!: “Fio! Fio! Que lou peirard se founde! / Que la mountagno se prefounde!/ Fio! Fio! [...]”.

Lo parangon entre òmes e Natura tòrna amb la comparason negativa que fan de Calendau “Lou cat-pudis inmounde” e d’Eserèla “E la fouino estuben”. Objectiu per Severan aüra que vei la situacion blocaia per el, la mòrt de totes dos, e mai de la sieu esposa oficiala, ce que mòstra alora qu’es un òrre personatge quora ditz “roustissen dins soun jas!”.

Coma per dire que l’estèla o las estèlas que guidava lo marin Calendau son empachaias vesèm “Vers l’estelado escuresino/ Uno esfraiouso tubassino/ S’aubouro quatecant, mai encro que la niue”. Fa pensar mai al mite de Erò e Leandre. Los separar, e mai dins la mòrt benlèu?

Lo juec de mòts amb los astres es fach amb “flamado” “estello” e “belugo”, de l’image dal fuec passant a l’image dal cèl estelat, donant l’impression de tocar Esterèla que liga los dos (fuec e cèl): “la flamado, / Rapidamen petejo, e d’aqui-aqui pren/ La ramo de la pinatello,/ Que se rabino, e que rantelo/ Pereilamoundaut lis estello/ Em’ un long revoulun de belugo...”. E la mencion de “Sèns fren” es terribla.

La descripcion dins las doas estròfas siguentas mòstra la duretat e lo costat implacable dal fuec que destruse tot, coma amb una semblança d’èrsa marina: “Uno erso enferounido, roujo,/ Que d’autro, encaro mai feroujo,/ Seguisson, à travès de la mountagno”. La seguia de vèrbes mòstra la sieu fòrça englobant tot “cour,/ Arrapo, desrusco, rousigo,/ Devoro, fendasclo, bousigo/ Mord lis anguielo-de-garrigo/ Boufant e boumbejant” e la conclusion n’es “dins aquéu vabre engourd.// La rastegagno grasihado/ Mesclo sa vivo fusihado” coma un son de fusilh.

— Se vei la precision dal lexic botanic qu’es desvelopat dins aquesta part dal Cant. I es una mesa en scèna de cada vegetal. Dins los vèrses citats precedentament avèm “La ramo de la pinatello” que rima amb lo trabalh de l’aranha “que rantelo”. Mistral parla d’expressions idiomaticas (mas plus gaire conoissuas, benlèu subretot sus las ribas de Provença) coma “lis anguielo-de-garrigo” per ligar la mar a la tèrra tanben (e parlar de la mòrt de las bèstias de selva, que —estranh— Mistral ne’n parla gaire, levat animalizacion de la cobla d’amoroses). Permete de far lo parallèle per parlar de la Natura entre plantas e bèstias dins los dos cases. La riquessa de la nòta en francés s’i referent n’es una pròva de mai.

Lo tèrme precís per designar solament lo bòsc mòrt “rastegagno” es tanben de lexic quist e rare. E pensar a descriure lo bòsc fint al sieu darrier estadi avans la poiridura dòna l’ample dal vocabulari qu’a Mistral per la descripcion de la vita dals arbres de la naissença fins a la sieu mòrt.

Se pensa qu’a, coma per lo vocabulari de la pesca, collectat pròche de païsans per aver de lexic detalhat dal vegetal.

Los vèrses siguents dònan l’impression que la Natura, umanizaia es a sufrir, patir e morir: “Au pet, au brounzimen di pigno, que dins l’èr/ Parton en s’esclatant: se torson/ Lis éuse, li pin se bidorson,/ Li cade, li drui se perforçon/ E sauton, derraba pèr uno arpo d’Infèr”. Cada espècia d’arbre a un moviment, una descripcion coma teatralizaia de la consequéncia de la sieu nafraüra per lo fuec. En particular un nom de varietat d’arbre atrai nòstra atencion es “li drui”, que l’ambient umanizat es tanben recontextualizat dins un ambient celtic coma la precision de “arpo d’Infèr”. Es un biais que recòrda l’interés dals autors de l’epòca dal Romantisme per los mites celtics tanben. O precisa la nòta en francés que recòrda la nòta, totjorn dins l’encastre dal país draguinhanenc, de la pèira levaia, autre ligam amb lo monde celtic o celtoligure.

I es mai una allusion a l’antiquitat amb un biais poetic per un moment tan tragic que crema los arbres “Uno aubo espetaclouso ensaunousis lou cèu,/ Esfraio la naturo, trenco/ Pèr soun dardai la niue oumbrenco.../ Talo la velo purpurenco/ Espandido autre-ièms sus lou grand Coulisèu”. La vegetacion cremanta es semblanta al colisèu, amfiteatre immense per los espectacles dins la capitala dal monde roman, Roma. Lo mòt “(aubo) espetaclouso” es justament citat. Es coma se la Natura cassidenca umanizaia semble far l’espectacle de fin dal monde, dins la capitala dal monde latin e que Severan ne’n siguèsse lo Neron, fòl parier de destruccion.

Mistral descriu encara la vegetacion, bassa aquest còup a la fin de l’estròfa siguenta: “Li brusc dóu planestèu ounte soun aplanta/ Deja se torron” coma per dire qu’après los arbres, la vegetacion de garriga mai bassa que creisse dins los endreches mens boscats, es tocaia tanben. Es un signe de cremason totala.