Uei lo dia soi a horgar dens l’istòria de Tolosa e i tròbi causas de las interessantas. Mes un sentit d’enmalida me preng quan, un pauc coma Claudi Martí, pensi a çò que m’an ensenhat a l’escòla, o meslèu çò que m’an pas ensenhat. Sabi plan ara que lo programa d’istoria de mon epòca (benlèu qu’ara a cambiat) n’èra pas qu’un roman nacionau, los istorians de la Tresau Republica n’èran fièrs e l’an pas esconut. Mes èra pas ensenhat au cors de literatura, èra una pretenduda “istòria”…

Tot lo monde sap qu’es la Revolucion francesa qu’a portat un sistèma politic que s’apèra Democracia. Es pas francament la vertat. Lo 6 de genièr de 1189 (doncas precisament siès sègles mès de d’ora), una revolucion per carrèras a Tolosa obliguèc lo comte Raimond V a balhar tot lo poder aus conselhèrs (que s’aperèren mès tard Capítols). Aquò’s una Republica Consulària, com dens unas vilas d’Italia, mes lo nom en França es interdit.

L’escòla on èri es situada a, haut o baish, 700m deu lòc on l’eveniment se debanèc. Mes pas un sol mot aus escolans, les cau deishar dens l’ignorància e’us divertir dambe l’anecdòta innocenta deu vas de Soissons.

Tot lo monde sap qu’es la Revolucion francesa qu’a balhat aus Jusius lo títol de ciutadan. Es pas francament la vertat. Devath la Republica consulària tolosana, tota persona que passava los murs de la vila èra considerada coma ciutadan. Es atau qu’un Jusiu, Eli Azard, estoc un moment Capítol, es a díser qu’avèva lo poder de decision autant que non pas un crestian. Soi pas solide qu’aquò perdurèc après la crotzada contra los Catars.

Tot lo monde sap qu’es la Revolucion francesa qu’a abolit l’escavatge. Quitament se lo bon Napoleon avoc l’idèia imperiala de’u restablir, es pas francament la vertat. Los Capítols an abolit l’esclavatge en 1226. Tota persona que passava los murs de la vila èra considerada coma liura. Punt.

Ara me demandi lavetz çò qu’èra lo ròtle de l’escòla. Vertadièrament ensenhar l’istòria aus dròlles? Ensajar de’us botar dens lo cap un sentit de fiertat nacionala creat a l’entorn d’un conde?

Per bastir une unitat nacionala qu’existís pas, cau utilizar mejans que son pas totjorn aunèstes. Aquò se ditz de costuma per un regime autoritari, mas pas degun ac pòt imaginar per un país “evoluat”.